Resume
Samenvatting lessen + gastlessen mediarecht
Het is een samenvatting van alle lessen en gastlessen in een overzichtelijk document. De wetten uit het wetboek staan er ook in met nummer erbij.
[Montrer plus]
Livre connecté
Titre de l’ouvrage:
Auteur(s):
- Édition:
- ISBN:
- Édition:
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
MEDIARECHTInhoud
Regulering van de boodschap.................................................................................................... 2
Het beginsel van de vrijheid van meningsuiting.....................................................................2
Vrijheid van meningsuiting............................................................................................... 2
De beperkingen....................................................................................................................... 7
In het algemeen belang....................................................................................................... 7
Openbare orde, goede zeden en discriminatie.................................................................7
Antidiscriminatie............................................................................................................. 13
In het belang van een individu........................................................................................... 16
Eer en goede naam......................................................................................................... 16
Privacy............................................................................................................................ 18
Recht op afbeelding, stem en naam............................................................................... 19
Bescherming van persoonsgegevens.............................................................................. 21
Per sector........................................................................................................................... 27
Reclamerecht.................................................................................................................. 27
Sectoriële regels............................................................................................................. 35
Sancties bij niet-naleving van deze regels............................................................................36
Sancties.......................................................................................................................... 36
Regulering van het medium..................................................................................................... 42
Gedrukte pers....................................................................................................................... 42
Drukwerk........................................................................................................................ 42
Omroep................................................................................................................................. 46
Omroep........................................................................................................................... 46
Omroep 2........................................................................................................................ 51
Vlaamse Regulator voor de Media.................................................................................. 57
Regulering van de verzender................................................................................................... 61
Auteursrecht......................................................................................................................... 61
Auteursrecht................................................................................................................... 61
Beroepsethiek van de journalist............................................................................................ 68
Journalistiek.................................................................................................................... 68
Journalistieke beroepsethiek........................................................................................... 74
,REGULERING VAN DE BOODSCHAP
HET BEGINSEL VAN DE VRIJHEID VAN MENINGSUITING
VRIJHEID VAN MENINGSUITING
Vrijheid van meningsuiting is niet overal en altijd zo vanzelfsprekend
De vrijheid van meningsuiting waarborgen is noodzakelijk voor de werking van een
democratie
Diverse keren uitdrukkelijk erkend, o.m. in:
Artn. 19, 25 en 150 Belgische Grondwet (1831)
Art. 19 Universele Verklaring Rechten Mens (VN, NY, 1948)
Art. 10 EVRM (RE, Rome, 1950)
Art. 19 Internationaal Verdrag Burger- en Politieke rechten (NY, 1966)
Art. 11, lid 1 Handvest Grondrechten EU (2000)
Maar deze rechtsregels zijn niet allemaal « juridisch afdwingbaar »
Moet een dwingende rechtsregel zijn
Die door een rechtsprekend orgaan kan worden afgedwongen
Via een sanctie
Onze analyse is beperkt tot de « juridisch afdwingbare » regels:
Art. 10 EVRM
Artn. 19, 25 en 150 GW
Belangrijk om tijdskader te schetsen: 1831: waarborgen in de Belgische Grondwet (GW)
tegen vorstelijk absolutisme
Toepassingsvoorwaarden (dwz wanneer is er sprake van “meningsuiting”?)
Voorafgaande opmerking:
Het belang van een definitie: om te weten wanneer een bepaalde regel (=
regime/gevolgen) « van toepassing » is
Het begrip “meningsuiting” valt uiteen in 2 te definiëren begrippen:
« Mening »
« Uiting »
Wat valt onder “mening”?
Wordt alleen uitdrukkelijk vermeld in art. 19 GW, maar geen
definitie/omschrijving in GW zelf
Op elk gebied
Wat valt onder “uiting”?
Via “drukpers” (zie artn. 25 en 150 GW)
Ook via internet (websites, blogs,…)?
« gelijkaardig procédé » (ja)
Ook audiovisuele media?
Soms nee
Soms ja (lagere rechtbanken, Vz. Brussel, A&M,)
Waarom niet gewoon pleiten voor ruime interpretatie van het begrip + toepassing
op AV media?
Omdat een striktere interpretatie gerechtvaardigd kan zijn vanuit de specifieke
aard van het (AV) medium en diens vermoede (grotere) impact op het publiek
Regime
Verbod op preventiemaatregelen (art. 19 GW)
Vrijheid van meningsuiting
Behoudens bestraffing
=> Dus mogelijke repressieve maatregelen (iedereen mag zijn mening uiten
maar achteraf kan er een bestraffing zijn als er bijvoorbeeld sprake is van
Hatespeech)
=> Maar a contrario: geen preventieve maatregelen (enkel bestraffen als het
een andere regel overschrijdt, enkel achteraf optreden en sancties uitvoeren)
, Lijkt ‘in het algemeen’ (of enkel voor ‘meningen’?)
Vrijheid van drukpers (art. 25, lid 1 GW)
Geen censuur (=)*
Geen borgstelling (=) (geld op een geblokkeerde rekening storten, geen toegang
meer kranten enkel gedrukt met borgstelling)
=> Geen preventieve maatregelen
Vgl. art 19 GW: in het algemeen of enkel voor drukpers?
*Om in het Ancien Regime (AR) een krant uit te geven (vanaf 17e eeuw)
Krantenkopij wordt vooraf aan staats- of stadsambtenaar voorgelegd
Censor kijkt toe of niets verschijnt tegen de vorstelijke of staatsbelangen
Om in het AR een boek te verspreiden:
“IMPRIMATUR” van de geestelijke en wereldlijke overheid
Enkel drukker met toelating:
Attest van orthodoxie
Attest van goed gedrag
Attest van beroepsbekwaamheid
Enkel “gebreveteerde” boekhandelaars
Cascadebeginsel (art. 25, lid 2 GW)
Regel: Enkel vervolging van schrijver indien die gekend is én woonplaats heeft
in België
Zo niet: « uitgever » (indien …)
Zo niet: « drukker » (indien …)
Zo niet: verspreider (daarom ook: « V.U. » op pamfletten)
Doel: vermijden dat uitgever zijn auteurs begint te « censureren » uit vrees voor
sancties privé-censuur (vnl. ‘economisch’) mag niet in de plaats treden van
overheidscensuur
Toepassingsgebied
Ook in burgerrechtelijke procedures
Ook voor journalist-“werknemer” (maar art. 1384 BW en art. 18 AOW zijn niet
strijdig met art. 25 GW en kunnen worden toegepast) uitgever kan ook
voor zijn “eigen” fout worden veroordeeld (in het uitgeven en verspreiden,
los van het schrijven)
Niet alleen voor traditionele media, ook van toepassing op teksten op
internet
Verklaring tot herziening van de Grondwet, waaronder: “artikel 25 van de
Grondwet, om een lid toe te voegen teneinde de waarborgen van de drukpers
uit te breiden tot de andere informatiemiddelen”
AV? ok maar zie opmerking hoger
Internetplatformen? zou ISP’s kunnen “deresponsabiliseren” (vgl. Voorstel EU
Commissie Digital Services Act 14. 12.2020)
Andere? (bijv. beeldende kunst,…)
En er zijn nog andere ‘verbeterpunten’, bijv. ’drukker’ schrappen
Drukpersmisdrijven (art. 150 GW)
Regel:
Vervolging voor volksjury (= Hof van Assisen; geen permanent orgaan)
Doel:
Berechting door mensen uit het volk (i.p.v. door hoger opgeleiden met
vermoede politieke/financiële macht vermoed conservatief,…
Drempel voor vervolging verhogen (want moet worden samengesteld)
Ruchtbaarheid aan vervolging geven (want blijft uitzonderlijk)
Toepassingsgebied = strikt beperkt tot “drukpersmisdrijven”, d.w.z. enkel m.b.t.:
“Mening”:
Dus niét louter informatie
Ongeacht maatschappelijke relevantie (ook louter persoonlijke
beledigingen op een blog)
, “Strafbaar”
“Openbaar gemaakt”:
Mogelijkheid tot kennisname (voor publiek in het algemeen) volstaat
“Via geschrift”:
Drukpers/tekst
Of gelijkaardige procedé/digitale verspreiding/internet
Maar niet:
Mondeling
Grafisch
Foto
Audiovisueel (ook al is er strijdige lagere rechtspraak)
Uitgezonderd “drukpersmisdrijven ingegeven door racisme of xenofobie
Wegens moeilijke en uitzonderlijke toepassing op “racistische pamfletten”
Gelet op bestaande feitelijke “depenalisering” van racisme
Gelet op ongewenst maatschappelijk signaal
=> Grondwetsherziening van 07.05.1999
Art. 150 GW verwijst niet naar bijzondere wetgeving ook negationisme =
racisme
Maar nog te “beperkt”: ook uitzondering vereist voor “hate speech”
Evaluatie
Art 19, 25 en 150 GW
GW-regime:
Was reactie tegen vorstelijk absolutisme voor de Belgische onafhankelijkheid
Is getekend door de technologie van weleer (« drukpers »)
Actuele betekenis van het GW-systeem?
Soms kritiek op criteria die GW gebruikt (formele ipv inhoudelijke, cfr. EVRM)
Niet technologieneutraal geformuleerd (« drukpers ») maar:
Deels door Cass. « geactualiseerd »
Nog verder te « moderniseren »? (maar zie hierboven)
Bevat een tijdsgebonden criterium (« voor » en « na » de meningsuiting),
maar:
WM: heeft toch # onrechtstreekse vormen van censuur (vooraf)
gecreëerd
RM: censureert soms ook (vooraf) want is gevoelig voor dreiging van
blijvende schade
Belangrijk om tijdskader te schetsen: 1950: het Europees Verdrag van de Rechten van de
Mens (EVRM) als waarborg tegen politieke dictatuur
Artikel 10 EVRM: Vrijheid van meningsuiting
Toepassingsvoorwaarden (begrip “meningsuiting”)
Wat valt onder “mening”?
« Mening » en « denkbeeld » (dus: idee, opvatting,… )
« Inlichting » (dus: informatie, feit,…)
+ Ruime interpretatie EHRM :
Foto
Kunst
Handelspubliciteit
…
Wat valt onder “uiting”?
“Koesteren”
“Verstrekken”
Zowel via # primaire middelen (ook symbolisch, vb.)
Als via # secundaire middelen (vb. radio)
Of “niet” (geen “compelled speech”
= “gedwongen meningsuiting” of “dwangspraak”
“Ontvangen”
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur brittab. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,16. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
50843 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans