1. Oriëntatie in de kinderverpleegkunde
1.1. Inleiding
Geboorte – 15 jaar
Kind is geen kleine volwassene, is een groeiend, zich ontwikkelend individu
Opname: kind + ouders/gezin
! veiligheid en geborgenheid !
1.1. Behoeften kinderen en ouders
1.1.1. Kinderen
Uitdaging: tegemoetkomen aan de specifieke behoeften van het kind in zijn totaliteit,
afgestemd op zijn leeftijd en ontwikkelingsniveau
Open klimaat waarin groei en ontwikkeling gestimuleerd worden
Basisbehoeften
Lichamelijk (eten, drinken, slapen, bewegen, gezondheid,…)
Evenwichtig voedings- en vochtpatroon
Rust en slaap
Bewegen
Gezondheid
Emotioneel (graag zien, graag gezien worden, liefde, geborgenheid,…)
Kind is afhankelijk
Hospitalisme = psychisch trauma tgv een ziekenhuisopname (vaak door affectieve
verwaarlozing) en/of bijzondere gezinsomstandigheden
Contact met ouders, familie, broers, zussen, leeftijdsgenootjes,…
Veiligheid en duidelijkheid (een voorspelbare omgeving, regelmaat, op iemand kunnen
rekenen, weten wat kan en wat niet)
Fysieke veiligheid: bescherming tegen lichamelijk letsel
Psychische veiligheid: weten wat er gaat gebeuren, vertrouwen
Geen pijnlijke handelingen op kamer uitvoeren kamer is veilige omgeving
Erkenning (aanvaard en gewaardeerd worden, iets betekenen voor iemand,…)
Aanmoediging, bevestiging en beloning van het positieve bij het kind, geven het kind
meer zelfvertrouwen en helpen het kind in zijn groei naar volwassenheid positief
zelfbeeld
Onafhankelijkheid: hinderpaal: overbezorgdheid of te uitgesproken gezag
Zelfvertrouwen: (zelf iets kunnen, succeservaringen, zelfrealisatie, zelfstandigheid,…)
Opvoedingsprincipes van de ouders moeten gerespecteerd worden
Vpk kan een gezondheid voorlichtende en opvoedende taak vervullen
,Zingeving (verbondenheid met anderen en de wereld, godsdienst)
Spel en ontspanning
Spelen in levensnoodzakelijk
Kind ontwikkelt zich al spelend, groeit op tot een evenwichtige persoonlijkheid
Voldoende speelruimte, aangepast, educatief en uitnodigend spelmateriaal en
spelbegeleiding
Spelen in ook leuk, moet niet steeds aangestuurd worden
Leren omgaan met zijn/haar gevoelens en leert omgaan met de situatie
Emoties uiten en verwerken
Onderwijs
Draagt bij tot de verstandelijke ontwikkeling van het kind
Geen onderwijs mogelijks een achterstand
Onderwijs in het ZH geeft een toekomstperspectief aan langdurig zieke kinderen
Privacy
Heeft te maken met de ontwikkeling van het individualisatieproces
1.1.1. Ouders en andere familieleden
Behoefte aan contact, eerlijke info, begrip, vertrouwen, privacy, waardering en respect,
zekerheid en hoopvol toekomstperspectief
Ouders willen toenemend betrokken zijn vraag naar ouderparticipatie en rooming-in
1.2. Enkele begrippen
1.2.1. Zorgprogramma kinderen
Zorgprogramma = een geheel van zorgprocessen gericht op een homogene doelgroep van
patiënten met als finaliteit kwaliteit van zorg
Zorgprogramma kinderen omvat alle activiteiten en maatregelen die nodig zijn om de zorg
voor kinderen optimaal te organiseren
1.2.2. IVRK / internationaal verdrag inzake de rechten van het kind
Bestaat uit 54 artikelen en 4 leidende principes: principe van niet-discriminatie, het
hoogste belang van het kind, het recht op leven, overleven en ontwikkeling en het
recht gehoord te worden en ernstig te worden genomen
Voor iedereen -18 jaar
,1.1.1. EACH charter
EACH = Europese vereniging voor kinderen in het ziekenhuis
Overkoepelt 18 Europese organisaties die zich inzetten voor het kind in het ZH
EACH charter = charter dat is opgesteld waar ZH aan moeten voldoen voor, tijdens en na
hospitalisatie van kinderen in het ZH
Gebaseerd op rechten van het kind
1.1.1. Handvest kind en ziekenhuis
Handvest kind en ziekenhuis:
Vastgelegd welke voorwaarden in acht moeten worden genomen bij de opname van
een kind in het ziekenhuis
10 punten van het handvest, is voorzien van annotaties
Handvest kind en zorg:
Verbreding van het handvest kind en ziekenhuis
10 artikelen: weergave welke rechten kinderen hebben tav zorg binnen/buiten het ZH
1.1.1. Kindgerichte zorg – gezinsgerichte zorg – ontwikkelingsgerichte zorg
Kindgerichte zorg:
Zorg waarbij rekening wordt gehouden met de specifieke behoeften van kinderen
Kinderparticipatie: vergroot het zelfrespect en de eigenwaarde van kinderen, zorgt
voor minder weerstand en bereidt ze voor op de toekomst. Kan de kwaliteit,
efficiëntie en patiëntgerichtheid verbeteren
Gezinsgerichte zorg:
Zorg voor het kind is dus ook zorg voor het gezin, en de familie waar hij deel van is
Ontwikkelingsgerichte zorg:
Is een wijze van zorgverlening gericht op comfort en stabiliteit, het verminderen van
stress voor de pasgeborene en het stimuleren van de relatie met zijn ouders
1.1.1. Ouderparticipatie en rooming-in
Ouderparticipatie = als ouders deelnemen aan de verzorging en verpleging van het kind,
samen met het personeel, met wederzijds respect voor elkaars verantwoordelijkheden
Rooming-in = verblijf in het ZH van de ouder of verzorger bij het opgenomen kind
, 1.1.2. Ronald McDonald
Biedt een thuis aan ouders van gehospitaliseerde kinderen
Ligt op een boogscheut van het ziekenhuis
1.1.1. Cliniclowns / zorgclowns
Cliniclowns:
Brengen afleiding en plezier aan kinderen die door ziekte en/of een handicap in een
ZH moeten verblijven en daardoor weinig contact hebben met hun eigen wereld
Clownsspel wordt volledig afgestemd op het karakter en de fantasiewereld van het
kind
Schenkt troost en plezier en ontspanning aan kinderen
Kunnen ook op huisbezoek komen, optreden in zorginstellingen en respijthuizen
Zorgclowns:
Brengen een magisch moment van verlichting aan kinderen, jongeren en
volwassenen die zorg nodig hebben door oa een beperking of een ziekte
Richten zich op wat wel nog kan, zo creëren ze een moment van contact waarin alles
mogelijk is en laten iemand zo weer helemaal stralen
Werken nauw samen met het personeel
1.1. Betekenis van opname in het ziekenhuis voor kinderen en ouders / gezin
1.1.1. Kind
Breuk met vertrouwd milieu (vreemde omgeving, mensen,…)
Ondergaan van pijnlijke onderzoeken en behandelingen
Ondergaan van beperkingen (school, beweging, contact)
Kind begrijpt niet altijd het waarom van wat er met hen gebeurt
Ontwikkeling negatieve gevoelens: angst, paniek, eenzaamheid, verdriet, gestraft zijn
1.1.1. Ouders
Kunnen niet meer zelfstandig voor hun kind zorgen
Juist op het moment dat het kind hen het meest nodig heeft zorg voor kind afstaan
Opname kan het gevolg zijn van onvoorzichtigheid / nalatigheid van de ouders
Het ziek zijn, kan de toekomstverwachtingen mbt hun kind in gevaar brengen
Somatische / psychische problemen, oververmoeidheid, lichamelijke klachte,…
