1 EXPERIMENTEREN & METEN
METROLOGIE
SI-eenhedenstelsel: 7 basisgroot- & eenheden → anderen hiervan afgeleid
Natuurkundige grootheid Eenheid Afkorting
Massa kilogram kg
Lengte meter m
Temperatuur kelvin K
Hoeveelheid stof mol mol
Tijd seconde s
Elektrische stroom ampère A
Lichtintensiteit candela cd
Prefixen & wetenschappelijke notatie
Factor Prefix Symbool
12
10 tera T
9
10 giga G
6
10 mega M
3
10 kilio k
2
10 hecto h
1
10 deka da
-1
10 deci d
-2
10 centi c
-3
10 milli m
-6
10 micro µ
-9
10 nano n
-12
10 pico p
-15
10 femto f
MASSA, GEWICHT, LENGTE
Begrip Definitie Symbool Eenheid
Massa hoeveelheid materie in een object m kg
Gewicht kracht die zwaartekracht op een object uitoefent W N
Lengte l m
,AFGELEIDE EENHEDEN
Begrip Symbool Definitie Eenheid
2
Oppervlakte A l.l m
3
Volume V A.l m
3
Dichtheid d m/V kg/m
Snelheid v Δx/Δt m/s
2
Versnelling a Δv/Δt m/s
2
Kracht F m.a N of (kg . m)/s
2
Druk P F/A Pa of kg/(m . s )
2 2
Energie E F.x J of (kg . m )/s
Temperatuur T Volume V
3 3
T(K) = T(°C) + 273,15 1 m = 1000 dm
3
T(°C) = T(K) - 273,15 1 dm = 1 L
3
Absolute nulpunt: 0 K = -273,15 °C 1 cm = 1 mL
Energie E
= maat voor de mogelijkheid om warmte af te staan / arbeid te leveren
2
・Kinetische energie = bewegingsenergie → EK = mv
1
2
・Potentiële energie = opgeslagen energie → EP
1 cal = 4,184 J
1 Cal = 1000 cal = 4,184 kJ
ACCURAATHEID & PRECISIE
Accuraatheid = hoe dicht liggen de resulaten v/e meting bij de werkelijke waarde
Precisie = hoe dicht liggen de resultaten v/e aantal onafhankelijke metingen bij elkaar
Beduidende cijfers = die cijfers in een meetresultaat die de precisie v/h resultaat bepalen
・Nullen in het midden v/e getal zijn beduidend
・Nullen aan het begin v/e getal zijn niet beduidend
・Nullen aan het einde v/e getal, na de komma, zijn beduidend
・Nullen aan het einde v/e getal, voor de komma, kunnen wel/niet beduidend zijn
→ afhankelijk van wetenschappelijke notatie
・Aantallen & fundamentele constanten hebben ∞ BC
,Afronden
・Vermenigvuldigen & delen: uitkomst krijgt zelfde # BC als originele getal met kleinste #
・Optellen & aftrekken: uitkomst krijgt zelfde # decimalen als originele getal met kleinste #
・Als eerste te verwijderen cijfer < 5 → dit cijfer en alle volgende verwijderd
・Als eerste te verwijderen cijfer ≥ 5 → naar boven afronden
CONVERSIEFACTOR
Dimensionele analyse:
grootheid in originele eenheid x conversiefactor = grootheid in equivalente eenheid
, 2 ATOMEN, MOLECULEN & IONEN
ELEMENTEN
Element = een fundamentele stof die op een chemische manier niet verder opgedeeld kan worden in
iets eenvoudigers
Tabel van Menteleev
- 18 groepen: verticaal, kolommen → vergelijkbare eigenschappen per groep
- 7 perioden: horizontaal, rijen
Alkalimetalen Zachte, zilverkleurige metalen die (zeer) heftig met water reageren
Aardalkalimetalen Zilverkleurige metalen, stabieler dan alkalimetalen (Mg branndt in lucht)
Halogenen Kleurrijke, corrosieve niet-metalen
Edelgassen Kleurloze, weinig reactieve gassen
Halfmetalen B, Si, Ge, As, Sb, Te, At
Fysische eigenschappen: niets te maken met verandering v/d chemische samenstelling v/e stof
bv. kook- / smeltpunt, aggregatietoestand, oplosbaarheid, temperatuur, kleur, geur, hardheid, …
Chemische eigenschappen: te maken met verandering v/d chemische samenstelling v/e stof
bv. roesting, verbranding, verharding, aantasting
WETMATIGHEDEN
Behoud van massa
In chemische reacties wordt massa noch vernietigd, noch gecreëerd (Lavoisier)
Constante samenstelling
Verschillende samples v/e zuivere chemische stof bevatten altijd dezelfde verhoudingen van
elementen, dwz elementen combineren altijd volgens specifieke verhoudingen (Proust)
Multiple verhoudingen
Elementen kunnen op verschillende manieren combineren tot verschillende chemische verbindingen,
maar de massaverhoudingen van deze laatste zijn steeds kleine gehele getallen (Dalton)
