Uitgebreid document met examenvragen (uitgewerkt) uit elk hoofdstuk van het vak sociale en politieke leerstelsels. Bijzonder grote kans dat enkele vragen hieruit of verwante vragen aan bod komen op het effectieve examen. Kan studenten helpen die meer zicht willen op vragen of dit willen gebruiken o...
SOCIALE EN POLITIEKE
LEERSTELS
Dit document bevat een hele waaier aan
mogelijke vragen op het examen sociale en
politieke leerstels (open vragen). Het vak
bestaat ook voor een deel uit begrippen die
men moet leren, maar hoofdzakelijk uit
open vragen.
,OPEN VRAGEN
HOOFDSTUK 1 – DE ONTRAFELING
VAN DE MIDDELEEUWSE ORDE
(1450-1650)
Vergelijk de politieke ideeën van Machiavelli en Thomas More. Hoe verschillen
hun visies op de ideale samenleving?
Machiavelli en More hadden zeer verschillende visies op de ideale samenleving:
Machiavelli:
• Focuste op de realiteit van politiek en macht, niet op morele idealen.
• Geloofde dat een heerser soms immoreel moest handelen om effectief te zijn.
• Zag de staat en de heerser als één, met als doel de eenheid en stabiliteit van de
staat.
• Seculariseerde de politiek, scheidde het van religie en moraal.
More:
• Creëerde een fictief ideaal eiland 'Utopia' als kritiek op de toenmalige
maatschappij.
• Pleitte voor gemeenschappelijk bezit van productiemiddelen en afschaffing van
privébezit.
• Zag een harmonieuze, christelijke samenleving als ideaal.
• Kritiseerde de sociale en economische problemen van zijn tijd, zoals de
enclosure-beweging.
Welke rol speelde de wetenschappelijke revolutie in de veranderende
wereldbeelden van de 16e en 17e eeuw?
De wetenschappelijke revolutie had een enorme impact op de wereldbeelden:
• Versterkte het zelfbewustzijn van de mens door ontdekkingen zoals het
heliocentrisme.
• Leidde tot een meer empirische en toekomstgerichte benadering, in
tegenstelling tot de idealisering van het verleden.
• Figuren als Francis Bacon benadrukten het belang van ervaring en experiment
in kennisvergaring.
• Thomas Hobbes paste wetenschappelijke principes toe op de studie van de
maatschappij.
• René Descartes ontwikkelde de methodische twijfel als basis voor kennis.
• Het ondermijnde de autoriteit van traditionele kennisbronnen, inclusief de
Kerk.
2
, Bespreek de impact van de ontdekkingsreizen op het Europese denken over niet-
westerse culturen.
De ontdekkingsreizen hadden een grote impact op het Europese denken:
• Leidde tot het Dispuut van Valladolid over de rechten en status van inheemse
volkeren.
• Juan Ginés de Sepúlveda verdedigde de onderwerping van inheemse volkeren
als 'natuurlijke slaven'.
• Bartolomé de Las Casas pleitte voor humane behandeling en vreedzame
bekering van inheemse volkeren.
• Creëerde spanning tussen economische uitbuiting en morele/religieuze
overwegingen.
• Leidde tot het concept van de 'edele wilde' in Europees denken.
• Vormde de basis voor latere koloniale en imperiale ideologieën.
Hoe beïnvloedde de Reformatie de relatie tussen kerk en staat in Europa?
De Reformatie had grote invloed op de kerk-staat relatie:
• Luther's leer ondermijnde de autoriteit van de Katholieke Kerk.
• Leidde tot de opkomst van nationale kerken, vaak onder controle van vorsten.
• In calvinistische gebieden ontstonden nieuwe vormen van kerkelijk bestuur,
zoals consistories.
• Versterkte de macht van sommige vorsten die de nieuwe leer omarmden.
• Leidde tot religieuze oorlogen en politieke conflicten in Europa.
• Droeg bij aan de secularisering van de politiek in sommige gebieden.
Analyseer de verschillen tussen de visies van Luther en Calvijn op de rol van
religie in de maatschappij.
Luther en Calvijn verschilden op belangrijke punten:
Luther:
• Benadrukte een directe relatie tussen God en gelovige, zonder kerkelijke
tussenkomst.
• Was wantrouwig tegenover kapitalisme en handel.
• Geloofde in sterke wereldlijke autoriteit (Obrigkeit).
• Zag religieuze vrijheid niet als verbonden met maatschappelijke gelijkheid.
Calvijn:
• Ontwikkelde een systematische moraal, staatsorde en dogma.
• Accepteerde winst als resultaat van arbeid en creativiteit.
• Pleitte voor strikte morele discipline via consistories.
• Zag wereldlijk gezag als ondergeschikt aan religieus gezag.
• Benadrukte gelijkheid voor de wet, wat bijdroeg aan de ontwikkeling van
individuele vrijheid.
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur depolitiekeman. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,39. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
