2023-2024
BIOLOGISCHE PSYCHOLOGIE II
2E BACHELOR
JOANA FERNANDES SARABANDO
PSYCHOLOGIE
VUB
, 1. INLEIDING: STRUCTUREN EN FUNCTIES
1.1. NETWERKSTRUCTUREN
Neuron A heeft een zender die loopt naar de
dendrieten van neuron B.
• Rustpotentiaal = actief negatieve toestand
• Onderdrukt ruis
• Netwerkmechanismen
• Hoeveelheid boodschapperstof bepaalt invloed op neuron B
+: excitatoire postsynaptische potentiaal: gaat potentiaal de positieve kant opsturen waarna
de negatieve waarde uiteindelijk terug hersteld wordt.
B: om negatieve rustpotentiaal te behouden moet die enorm veel energie gebruiken. Als B in
rust op 0 zou zitten i.p.v. negatief, dan zou er sneller herstel zijn. Maar doordat er een negatief
rustpotentiaal is, is er een extreem onderscheid tussen wel/niet vuren. Het is moeilijker op dan
perongeluk een actiepotentiaal uit te lokken, meer zwart-wit dan bij rust 0. Het kost dus wat
energie om in rustpotentiaal te zijn, maar dat is functioneel voor het onderdrukken van ruis in
de communicatie.
Neurale communicatie is hier veel preciezer; A communiceert enkel met neuron B en het is
qua tijd en locatie veel duidelijker/preciezer. Om een snelle en accurate
communicatie/reactie te hebben moet er sprake zijn van positief of negatief, niet licht positief
of licht negatief.
Neuronen in zenuwstelsel werken volgens alles of niks. In realiteit vuurt A ook wanneer het niet
zou mogen, maar doordat systeem wordt B enkel beïnvloed als er meer dan 1 neuron vuurt,
en kan die dus ruis opvangen.
CONVERGENTIE
• kwantitatieve convergentie= optelsom van de boodschappen die van de eerste laag
toekomen
o Bij lichtgevoelige fotoreceptoren: zwak licht → niet alle FR geraakt → zo kan
neuron toch oppikken dat er licht is, omdat er een zal zijn die wel licht ontvangt
• Kwalitatieve integratie convergentie: combinatie van verschillende soort informatie in
de plaats van meerdere bronnen van informatie die dezelfde soort informatie bieden
1
, o zo kan je voorwerp lokaliseren in de ruimte; samennemen van motorische
receptoren en lichtgevoelige sensorische cellen
• Bij convergentie altijd meer neuronen in de bovenste laag dan de laag eronder.
Convergentie = verhouding van neuronen tussen 2 lagen
o Indien evenveel neuronen= herverdeling
DIVERGENTIE
= omgekeerde van convergentie
• Eerste laag altijd minder neuronen dan in de volgende laag.
• Stijgende banen die sensorische informatie naar de thalamus brengen, waar er een
herverdeling van de informatie is. Er is sprake van 1 neuron die informatie naar
meerdere neuronen vervoert
EENVOUDIGE KETEN
• Herverdeling is 1-op-1; komt vaak voor bij objectherkenning
*netwerken helpen ruis in te dammen, zodat het niet te hard inwerkt op uw beslissingen,
redeneringen en waarnemingen
FEEDBACKNETWERK
A beïnvloedt zowel B als C op een excitatoire manier. Kan
zowel B als C tot actiepotentiaal leiden. Als C
actiepotentiaal dan is er een inhiberende reactie op A
hebben. Normaal heeft neuron B een summatie nodig om
tot een actiepotentiaal te komen. Door opstapeling in tijd of
door aanvoering vanuit meerdere neuronen. Met een C erbij is er een 2e synaps waardoor er
een vertraging is in de doorgave. C gaat vervolgens A dempen waardoor de kans op
summatie bij B nog harder verkleind wordt. B zal waarschijnlijk enkel vuren als A samen met
veel andere neuronen vuurt en niet door veel kort op elkaar volgende impulsen van A.
• De gevoeligheid van de synapsen kan ook een rol spelen bij de vuring van B
• Feedback mechanisme laat toe ruis te onderdrukken, door bijvoorbeel temporele
summatie van kleine signalen tegen te werken
FEEDFORWARD SYSTEEM
In de plaats dat C A inhibeert, gaat die B inhiberen.
Als A stil is, is C niet geactiveerd en B niet
geïnhibeerd. A geeft ineens informatie door en dan
vuurt B met vertraging, want dubbele synaps. Ook
C geactiveerd, waardoor B direct geïnhibeerd. We
willen in bepaalde situaties dat A heel sensitief
ingesteld is, maar niet dat B elke keer gaat vuren, enkel vlak na een periode van rust.
2
, NETWERKSTRUCTUREN VOOR PIJN
A: projecteert excitatorisch naar B en C
C: projecteert inhibitorisch naar B
A netwerk is een feedforward netwerk, komt voor in
pijnsysteem
Voorbeeld: Je bent aan het klussen en klopt met een hamer
op je duim. Neuron A voelt de druk op die vingen → neuron B vertaalt dit naar het ervaren van
pijn (=snel, onmiddellijk en nauwkeurig) = waarschuwingssignaal. → piek in pijn systeem omdat
A naar B stuurt dat en waar er pijn is en dan wordt dit ook naar C gestuurd → C dempt het
signaal =accute pijn; belangrijk om even aandacht te trekken naar de pijn, maar erna
verandert de pijn van aard, waardoor gevoel en locatie vervagen
Neuron D: staat in voor de diffusere pijn; gaat ook pijn veroorzaken maar gaat de inhibitie
tegenwerken; gaat pijn terug mogelijk maken. Deze werkt veel trager; de banen zijn minder
gemyeliniseerd. =voorzichtigheidssignaal
LATERALE INHIBITIE
• C projecteert excitatorisch naar neuron D, als C vuurt is
de kans dat D ook vuurt groter.
• Neuronen in de eerste laag maken inhibitorisch contact
met naburige neuronen. Wederzijds; niet in een richting van
C → A & E; ook van A → C
• Belangrijke rol in nauwkeurig spatiaal lokaliseren
• Vb: pen op de rug en 2 drukpunten onderscheiden; veel
lastiger dan op je hand. Omdat handen meer gebruikt
worden om wereld mee te exploreren.
• Laterale inhibitie = lokalisatie van dingen
• Receptoren bevinden zich op de huid, en op gevoeligere plekken liggen deze
receptoren dichter op elkaar; dan voelen zowel C, als A, als E, dan kunnen ze niet
lokaliseren, want allemaal geactiveerd. Meer druk op een van de plekken → gaat die
meer afgeven, waardoor die andere geïnhibeert en we de prikkel kunnen lokaliseren.
o Als de 2 naburige cellen geïnhibeerd, dan wordt enkel de keten van C
geactiveerd en gaat enkel die laag in actiepotentiaal
COÏNCIDENTIEDETECTOR
De kant waarvan het geluid
afkomstig is gaat de neuron eerst
prikken en vervolgens doet de
andere kant hetzelfde. Er is pas een
actiepotentiaal als de neuron door
beide kanten geprikkeld is.
Afhankelijk van de positie van het
geluid een andere neuron
geactiveerd. O.b.v. neuron kan je
locatie afleiden.
3
