H1: Algemene beginselen van het
strafprocesrecht
1. Definitie
Formeel strafrecht Materieel strafrecht
= strafprocesrecht = = het geheel der rechtsregels
strafrechtspleging = strafvordering waardoor bepaalde gedragingen
sensu lato = het geheel van de strafbaar worden gesteld en
procedurele spelregels volgens welke gesanctioneerd (misdrijven & straffen)
het materieel strafrecht wordt
toegepast
Gericht naar overheid (politie, OR, Gericht naar iedereen
Pdk…)
Sanctionering: verschillend naar geval Sanctionering: op elk misdrijf een straf
Rechtsregels betreffende opsporing, vervolging en berechting van
personen verdacht van een misdrijf
o Beschrijft scenario’s & vormvoorschriften
o Bepaalt rechtspositie betrokken personen, organisatie & werking
rechtscolleges + tenuitvoerlegging beslissingen rechtscolleges
Bronnen
o Grondwet 1830
Fundamentele rechten (bv. regels omtrent openbaarheid)
Bepalingen inzake rechterlijke macht
Strafrechtelijke verantwoordelijkheid van parlementsleden en
ministers
o Wetboek van Strafvordering (Sv.): inclusief Voorafgaande titel bij het
Wetboek van Strafvordering (VTSv.)
o Verzamelwetgeving
Potpourri-wijzigingswetten 2015-2018 m.b.t. diverse
bepalingen
5 MSS-verzamelwetten 2021-2024
procedures aanpassen aan tijdsgeest (menselijker, sneller en
straffer)
Doelstellingen strafproces: dubbele finaliteit
Maatschappij geeft
aan dat iets
strafwaardig is,
men wil dat
criminaliteit
bestraft wordt =>
maatschappij heeft
belangrijke rol in
bestraffen van
criminaliteit
1
,Verdachte: individuele grondrechten
Slachtoffer: eigen schade en belangen
o Waarheidsvinding
Pas in 19de eeuw belang
Optiek openbaar belang
Op welke wijze bewijzen vergaren + hoe op grond hiervan tot
eventuele veroordeling kunnen komen
o Bescherming individuele grondrechten
Pas na UVRM
Optiek individuele burger
In kader waarheidsvinding: bevoegdheden die verregaande
beperking grondrechten kunnen inhouden (t.a.v. verdachten,
maar ook derden)
Ruimer dan rechten van verdediging
onderlinge afweging van finaliteiten
19e en eerste helft 20e E: waarheidsvinding
Pas sinds EVRM bescherming grondrechten zelfstandig doel
GW + legaliteit + Wet Franchimont 1998 (individuele grondrechten zonder
de rol van OR aan te tasten)
Voorwaarden opdat inbreuk gerechtvaardigd is, bv. huiszoeking moet
gemotiveerd worden (noodzakelijkheid aantonen)
Belangen individu wegen meer door, waarheidsvinding moet af en toe
wijken
Concrete afweging door rechtspraak
Slingerbeweging: klemtoon verandert steeds tussen waarheid en
individueel recht
2
,2. Accusatoire en inquisitoire rechtspleging
fase ter terechtzitting vooronderzoek
3. Verloop van het strafproces
1) Vooronderzoek
Doel
o Verdachte identificeren Zoniet? Onderzoek
o Nagaan voldoende bezwaren stopgezet
o Geen uitspraak over grond van de zaak
2 vormen
o Opsporingsonderzoek (90% strafzaken)
Gevoerd door Procureur des Konings en hulpofficieren
Zonder tussenkomst onderzoeksrechter (uitzondering mini-
instructie: blijft OO waarbij OR dwangmaatregel goedkeurt en
PdK macht behoudt)
Afgesloten door beslissing tot niet-vervolging of vervolging
(rechtstreekse dagvaarding vonnisgerecht) of vordering GO
3
, ook mogelijk: buitengerechtelijke afdoening (minnelijke
schikking of bemiddeling)
Geen tussenkomst onderzoeksgerechten vereist
o Gerechtelijk onderzoek
Gevoerd door onderzoeksrechter
In geval van dwangmaatregelen (=> vooronderzoek kan
zonder GO indien er geen dwangmaatregelen nodig zijn)
Controle Kamer van Inbeschuldigingstelling
Afgesloten door Raadkamer: regeling der rechtspleging
Kenmerken
o Inquisitoir, maar afgezwakt
o Geheim
Art. 28quinquies, §1 (OO) en art. 57, §1 Sv. (GO)
Ratio: vermijden dwarsboming onderzoek + onnodige
publiciteit
T.a.v. verdachte en slachtoffer
Principe: niet betrokken bij onderzoeksverrichtingen
Milderingen door Wet Franchimont (12/03/1998)
o Recht op gratis kopie ondervraging
o Recht op inzage of afschrift (beperkt), ruimer
wanneer van vrijheid beroofd
beroepsmogelijkheid indien weigering
T.a.v. de openbare opinie
Alle onderzoeksverrichtingen en procedurehandelingen
zonder publiek
Milderingen: persmededelingen door PdK of advocaat
o Niet-tegensprekelijk karakter en sturing vooronderzoek
Verdachte heeft niet recht om bezwaren te weerleggen
(‘tegen te spreken’) en verweermiddelen aan te voeren (pas
in fase ten gronde)
Ratio: nog geen uitspraak grond van de zaak
OO: principe geldt onverkort
uitzondering: personen die verhoord worden, kunnen
vragen om onderzoeksmaatregelen te stellen (geen
rechtsmiddel, dus indien geweigerd geen beroep)
GO: inverdenkinggestelde en burgerlijke partij kunnen mee
sturen
specifieke onderzoeksdaden vragen (beroep mogelijk)
o Schriftelijk
Van elke onderzoeksverrichting wordt geschrift opgemaakt: =
PV
Strafdossier vormt basis voor behandeling zaak en openbare
terechtzitting
Geen algemene wettelijke regeling voor het op schrift stellen
van onderzoeksverrichtingen, met uitzondering van verhoren
en telefoonbewaking
2) Onderzoek ten gronde
Wat?
o Fase ter terechtzitting
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur louisevandendriessche. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,66. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
