1) Situering van de afdeling intensieve zorg
a) Stukje geschiedenis
Op de IZ-afdeling worden patiënten met stoornissen van vitale functies bewaakt en behandeld.
1625: eerste ‘meting’ van parameters
1707: ‘Pulse-watch’ (meten van pulsfrequentie)
1852: ‘grafiek van lichaamstemperatuur, daarna HF , AH
1896: bloeddruk-cuffmanometer (AH, HF, T° en BD) + EKG
1940-1945: ‘recovery rooms’ en ‘shock wards’
Jaren 50’: ‘negatieve druk’ in de ‘ijzeren long-machine’ bij polio-epidemie
Jaren 60’: ‘critical care’ erkend als specialiteit binnen geneeskunde (postoperatieve reanimatie en
monitoring)
Jaren 70’: bijna elk ziekenhuis in de VS had 1 afdeling INZO + pulsoxymeter en methode om
cardiac output te meten
1990: Computer based monitors
b) ‘healing environement’
Een fysieke omgeving heeft een impact op de fysiologie, psychologie en sociaal gedrag v/e ZO
Patiënt care zone:
Patiëntenkamers en aanpalende ruimte
1 persoonskamer (privacy, veiligheid, slaapkwaliteit) vs. Meerpersoonskamer
‘vrije’ ruimte
‘Technische balk’
Natuurlijk licht raam, adviezen kunstlicht,…
Klok, kalender, magneetbord/whiteboard (personalisatie), horizontale planken waar
patiënt ze kan zien (postkaartjes, foto’s,…)
Natuurlijke elementen
Zone voor bezoek van huisdieren
Clinical support zone:
Functies nauw verbonden met directe patiëntenzorg
Interdisciplinair team center
Centrale monitoring, direct zicht op de patiënten
Reanimatiekar, transportkar
Unit support zone:
Administratie, materiaal, leslokaal,…
Personeels-lounge
Family support zone:
Voor familie en bezoekers
1
, c) Kenmerken van de zorgontvanger op IZ
Een grote diversiteit aan gezondheidsproblemen
Bevindt zich in levensbedreigende situatie, waarin 1 of meer vitale functies bewaakt, ondersteund
en/of overgenomen zijn en hij afhankelijk is van zorgverleners en apparatuur.
ZO en/of naasten staan onder grote druk door ernst ziekte, voortvloeiende communicatieve
beperkingen en veranderd BWZ zorgvraag niet zelf invullen
ZO die na een grote ‘standaardoperatie’ (bv. CABG) 1 of 2 dagen protocollair op IZ verblijven
ZO in slechte toestand (bv. sepsis, ARDS, MOF,…) > 2 dagen
Inschatten van ernst, soort behandeling en zorgniveau Classificatiesystemen bv. SOFA en
APACHE II
Morbiditeit en mortaliteit op IZ:
MICA-project1: het gebruik van indicatoren van kwaliteit en prestaties in Belgische ICU’s
aan te moedigen en besluitvorming over Resource Management
Informatie over klinische en epidemiologische profiel van Belgische ICU’s (recidiverende
opnames, meest voorkomende comorbiditeiten naar leeftijd en geslacht, gemiddelde
ligdagen, sterftecijfer, enz.)
d) Wettelijk kader van IZ
Eisenkader Intensieve zorg (Agentschap Zorg en Gezondheid):
Inspectierondes van zorginspectie
Als cruciaal voor de kwaliteit van zorg binnen dit zorgtraject
Het eisenkader is onderverdeeld in 10 thema’s:
1. Niet medisch personeel/
2. Medisch personeel
Steeds min. 2 VPK aanwezig (basispermanentie), 1 BBT; Als interne MUG vanuit IZ:
extra bestaffing
Aanwezige IZP/VPK= 3:1, min. 12 FTE VPK/ 6 erkende IZ bedden (50% BBT)
HVPK heeft een BBT
Plan voor permanente bij-/inscholing
Attest van ALS opleiding laatste jaar of attest max. 5 jaar geldig
Wekelijks multidisciplinair overleg voor patiënt met verblijfsduur van 7 dagen
3. Infrastructuur/
4. Kwaliteitsbewaking
Min. 6 bedden
Per 6 bedden, 1 isoleerkamer met afzonderlijke sas
Maatregelen om oriëntatie patiënt te bevorderen (klok, daglicht)
Ramen kunnen door pt niet volledig geopend worden
Bij elk invasief beademde pt capnografie
EKG toestel met 12 afleidingen + defibrillator aanwezig
Frequentie van inspectie van toestellen
5. Dossier
Parameters volgens noodzaak patiënt
Bij pt aanwezig en consulteerbaar door alle betrokken zorgverleners
Elke patiënt heeft een DNR-code in het dossier
1
MICA-project: Monitoring Intensive Care-activiteiten, bedacht door ministerie van Volksgezondheid en het
College voor Intensieve Zorg
2
, Specifieke eisen voor bloedtransfusie
6. Pijnbeleid
7. Ziekenhuishygiëne en handhygiëne
8. Patiëntidentificatie
9. Zorgoverdracht
Transport tussen IZ en verpleegafdeling gebeurt onder toezicht van VPK/arts
Bij (intern) transport bedsponden omhoog
Informatiebrochure voor familie en patiënten
Mits akkoord arts is bezoek door kinderen toegelaten. Dit bezoek wordt steeds
begeleid.
10. DNR/ CBT
e) Verpleegkundige in een multidisciplinair team op IZ
Verpleegkundige op IZ
Nauwgezet opvolgen van de gezondheidstoestand en het welzijn v/d ZO
Behandelingen: toedienen van medicatie, assisteren bij invasieve of niet-invasieve
behandelingen, opvolgen vitale parameters, opvolgen van complicaties, enz.
M.B.: minstens 50% BBT, opleiding minimaal 450 uren theorie en minimaal 450u praktijk
voor spoedgevallen en intensieve zorg, min. 60u permanente vorming in periode van 4
jaren opleiding niet meer gefinancierd
Het multidisciplinaire team
Verpleegkundigen
Verantwoordelijke Arts- Intensivist
Arts in consult (bv. Microbioloog, chirurg,…) Bv. unieke expertise vanuit farmaceutische
invalshoek
Kinesitherapeut Bv. Ademhalingsoefeningen, preventie aan pneumonie, preventie aan
contracturen,..
Diëtist Bv. Bewaakt dat de ZO voldoende VS opneemt, op een manier die aansluit bij zijn
lichamelijk toestand.
Psycholoog Bv. Preventie aan Post Intensive Care Syndroom
Logopedie
Ergotherapeut
Sociale dienst
Pastoraal medewerker
3
, f) Dossier op IZ
Omvat een nieuw volgblad per dag
Moet aanwezig zijn en consulteerbaar zijn door alle betrokken artsen, verpleegkundigen,
zorgverleners.
Het patiëntendossier bevat
1. Identificatie + reden van opname
2. Parameters volgens medische oorzaak:
HF, BD, T°, Spo2, vochtbalans, RR, pijnscore, bewustzijnsscore,… (ABCDE)
Beademingsparameters
Bloedgaswaarden en andere labowaarden
Medicatieoverzicht
3. Overzicht katheters
4. Zorgplanning + registratie MVG/ scores):
Wondzorg
Therapiecodering
Standing Orders
g) Medische therapiecodering op IZ
De meerwaarde van medische therapiecodering op IZ:
Voorkomen dat ZO die in medisch uitzichtloze situatie verkeren, nodeloos gereanimeerd
worden.
Zinloos medisch handelen tot een minimum beperken.
Respecteren van naderende levenseinde door niet te interveniëren.
Medisch en ethisch ongewenst van levensverlengende BH?
Duidelijkheid m.b.t. gemaakt afspraken
DNR: communicatiemiddel tussen artsen dat urgent geconsulteerde dokters toelaat snel een
gefundeerde beslissing te nemen.
DNR 0: Geen therapiebeperking
DNR 1: niet meer reanimeren/ intuberen, pt krijgt alle zorgen (inc. Defibrillatie,
kunstmatige beademing)
DNR 2: niet meer reanimeren + geen uitbreiding van bestaande medische zorgen (Bv.
Dialyse, operatieve ingrepen, chemotherapie,…)
DNR 3: DNR 2 + afbouw van bestaande medische zorgen (Bv. Stoppen AB, stoppen anti-
stolling) i.k.v. nakend en onafwendbaar levenseinde
Elke pt op IZ moeten DNR-code in het dossier Vb. ‘Geen therapierestrictie’
Melding ‘besproken in team’, ‘besproken met ZO en familie’
ZO heeft altijd recht om op volledig geïnformeerde wijze zelf af te zien v/e BH, ook al is het zinvol
De arts kan rekening houden met wensen en verwachtingen van de ZO of vertegenwoordiger
De arts is niet verplicht om de wens of wil v/d ZO en/zijn familie te volgen om bepaalde therapie
te blijven doorgeven bij onzinvol.
Ongeacht de DNR die werd toegekend, in alle omstandigheden worden gestreefd naar max.
comforttherapie
4