MODERNE KUNST
Examen: Opdracht: bespreking van een kunstwerk of kunstenaar dat niet in de les werd opgebracht -
waarom kunstwerk, kunstenaar of fenomeen ofzo belangrijk zijn om te bespreken tijdens een vak
zoals dit - Denk aan verschuivingen - Denk er kritisch over na
Tegen het examen:
1 aspect toevoegen aan tijdslijn, mag doorlopen
Individ kunstenaar, beweging, soc ontwikkel (suffragettes bv), technol onwtikkel
Lesstof: verminderd, alleen hoofdstukken van Fleming online en colleges Kunstwerken van buiten
leren: kunnen plaatsen in historische context, in stroming, in periode, periode min of meer moeten
kunnen dateren, maar jaartal niet vanbuiten moeten leren
ROZE TEKST: samenvatting van te kennen teksten
Honour & Fleming: van Romantiek tot Realisme, hoofdstuk 15
Honour & Fleming: van Impressionisme tot Post-Impressionisme, hoofdstuk 17
Honour & Fleming: Kunst tussen 1900 en 1919, hoofdstuk 19
Honour & Fleming: Tussen de wereldoorlogen 1920-1940, hoofdstuk 20
Van Gelder: Abstracte Kunst in België tijdens het interbellum, hoofdstuk 8
Grant & Price: het antwoord van Griselda Pollock in de dekolonisatie van kunstgeschiedenis
questionnaire
LES 1:
De Romantiek en Filosofie
I. Romantiek
• Kunstenaars beïnvl door deze polit en soc conflicten vroeg 19e e
• Romantiek = reactie op voortdurend veranderde situatie
• Volle herwaardering v alle vormen v kunst uit alle landen en perioden, zoals de klass
oudheid.
• Romantici = eigen gevoelens, overtuigingen, hoop en vrees uitdrukking te geven
• Baudelaire 1821-1867 = romantiek niet nauwkeurig te situeren is in
onderwerpskeuze of exacte waarh, doch uitsluitend in een manier v voelen
• Omwenteling maar geen opstand
• Leerlinge v Jaques-Louis David = Mme Benoist (1768-1826) = brak met 18e e trad om
niet-eu af te beelden als pittoreske, exotische types
o Naaktheid = godheid, personificaties, wetenschappel etnograf illustraties v
mens in natuurstaat
o Gn enkele v deze categorieen, vrijh v vrouwen, afschaffing slavernij?
• Fav leerling v David = Antoine-Jean Gros (1771-1835)
o Napoleon, pestgeteisterde troepen in Jaffa
• Franscisco de Goya (1746-1828) = antw op Gros 2e en 3e mei
o Nadruk op slachtoffers
• Géricault 1791-1824
1
, o Accentverschuiving v heroeik nr lijden, overwinning nr slachtoffers
• Ingres 1780-1867
o Te gewaagde vernieuwingen, de Odalisk
• Delacroix 1798-1862
o Ingres tegenstander v colorist Delacroix 1798-1862
▪ Stijl = kleurenrijkdom en dynam energie, brede streken
▪ Romantische geloof in de schilder als schepper en vernietiger v kunst
en leven
Romantiek en Filosofie
• Friederich 1774-1840
o Duitse romantiek
o Antikathol gevoelens
o Zijn personages staan buiten het landschap
o Naturalistische schilder
• Blake 1757-1827
o Aanvaardde eisen v verheven ernst, universalit en zuiverh, maar wees de
ondergeschiktheid vd de verbeelding aan de rede af.
Het Romantische landschap
• Constable 1776-1837
o Naturalist
o Landschap
• Turner 1775-1851
o Niet minder persoonl in landschappen
• Corot en de étude
o Frankr verliep transform vh romant landsch schild geleidelijker dan in Duitsl
en Engeland
o Minder beinvl door ideeen v romant dichters en denkers, toch bep door
nieuwe eisen v spontanit, emotion oprechtheid en artistieke vrijh
o Fantasierijke composities in atelier vervaardigen = études
o J-B C Corot 1796-1875
▪ Grootste franse landsch schilder
2
,LES 2:
Introductie - Realisme & Fotografie
II. Realisme
New York 1936
1ste directeur van moma
Alfred barr junior
Cubism and abstract art
Canon van moderne kunst ontwikkeld zich
Vanity fair publiceert tekening van magiuel Soort
levensboom
Afrikaanse en Griekse sculptuur
En alfred barr portret
The tree of modern art planted 60 years ago
Realisten zijn een van de wortels (Courbet)
In onze lessen: gaan we groei van deze boom volgen
Vertrek: Parijs in 19de eeuw
Einde: interbellum 20ste eeuw Europa
We gaan het dus iets verder trekken dan Hans de Wolf van plan was
Begrip ‘moderne kunst’ zoals in dit vak benaderd
Omvat conventioneel gezien wat beschouwd wordt als progressieve kunst
Avantgardisten = eerste die op stonden
Courbet: een van 1ste avantgarde kunstenaars
In loop van 20ste eeuw: begrip van wat kunst is en wat het kan zijn wordt ingrijpend gewijzigd door
kunstenaars
Gaan dat begrip steeds weer in vraag stellen
Ook abstracte kunst: essentiele elementen die deze periode, uit deze canon typeren
Perspectief van canon wordt in vraag gesteld door versch kunstenaars
Hank Willis Thomas, Colonialism and Abstract Art, 2019
= goed vb
Diagram
Niet cubisme en abstract art maar ‘colonialism’
Wat te zien: ontstaan van westerse moderne kunst verbonden aan historische
context van Europese exploratie en de Belgische kolonialisatie van Congo
Historische context van deze diagram ook in de gaten houden
= (?)
Wellicht te schematische weergave van de heel compexe realiteit
Nadruk in dit vak zal nadruk wel op westerse kunst liggen
Om kritiek erop ook te kunnen begrijpen
Val voor kunsthistorici: dat de ontwikkeling als een rechte lijn gebeurd
= te eenvoudig
3
, Er is een ontwikkeling nr abstractie maar er wordt ook teruggevallen naar figuratie
Bewust blijven dat het kunstgesch heel complex is
Hubert Daumier, Le Wagon de troisième classe, 1862. Olie op doek, 65.4 cm × 90.2 cm National
Gallery of Canada, Ottawa
‘Realisme’
Naam gegeven aan stroming in 19de eeuw
Ontstond in context van economische instabiliteit en politieke onrust
-> hoe reageert kunst daarop, hoe gaan kunstenaars daar mee om, hoe wordt kunst zelf een politiek
activisme
Revoluties van 1848:
klasseconflict tussen arbeids klasse en bourgoisie
Zou leiden tot franse tweede republiek met Louis ?
Zorgde ook voor onrust in andere Europese landen
Karl Marx publiceerde inzelfde jaar het comunistisch manifest
Klasseconflict ging ook over opeisen van rechten door die arbeidsklasse
Napoleon de derde gaat dan tweede keizerrijk oprichten
Realisten gaan afstand nemen van idealiserende versie van de werkelijkheid van de gesch
Courbet echt voorbeeld van activistische kunstenaar
Hubert Daumier, Le Wagon de troisième classe, 1862.
Olie op doek, 65.4 cm × 90.2 cm National Gallery of Canada, Ottawa
= kunstenaar gekend om satirische spotprenten
Over salonbezoekers
Maar hier: goed vb van 19de eeuwse franse realisme
Alledaags onderwerp
De derde klasse, arbeidersklasse
Geen idealisatie
Grouw kleurgebruik
Volgens sommige geinspireerd op de fotografie
We zien een focus op de hedendaagse realiteit en actualiteit
Het dagelijkse leven van de gewone mens
Daumier: vooral arbeidersklasse in Parijs
4