INLEIDING TOT DE FISCALITEIT
1. Inleiding
1.1 Het begrip belasting:
o Een heffing
o Eenzijdig opgelegd door een overheid
o Gebeurd volgens bepaalde rechtsregels
o Met het oog op het verzamelen van financiële middelen
o Die nodig zijn om uitgaven te doen in het algemeen belang
1.2 Kenmerken van een belasting:
o Dwingend karakter (“opgelegd”)
o Belastingen worden opgelegd en zijn dwingend. Als wij de regels niet zouden
volgen of de belastingen niet betalen, dan zullen we gesanctioneerd worden.
Dit kan gaan van een belastingverhoging, een boete, maar kan ook leiden tot
gevangenisstraffen, sluiting van het bedrijf etc.
o Financieel doel= hoofddoel
o Het doel is de dodige fondsen verkrijgen om uitgaven te kunnen doen.
(Subsidiëren onderwijs, landsverdediging, nieuwe wegen, herstelling wegen
etc.)
o Geen onmiddellijk aanwijsbare tegenprestatie (“algemeen belang”)
o Belastingen in één grote pot
Voorbeelden van geen belastingen:
o Strafrechtelijke boetes
o Dwangmatig, want als ik mijn verkeerboetes niet betaal, zullen er andere
middelen worden ingezet om die toch te betalen. Strafrechtelijke boetes
hebben geen financieel doel
o Inkomgelden van bv. musea en zwembaden
o Niemand is verplicht om hier gebruik van te maken, dus zijn het geen
belastingen
o Aankopen van vervoerbewijzen van openbare vervoersmaatschappijen
o Om gebruik te maken van het openbaar vervoer
o Retributies (tolgelden, parkeerretributies, havenrechten etc.)
o Je bent niet verplicht om bijvoorbeeld je auto daar te gaan plaatsen, dus is het
geen belasting
o Parafiscale bijdragen
o Deze bijdragen worden in België apart gehouden om daarmee een sociaal
systeem te bekostigen dat voorziet in vervangingsuitkeringen, werkloosheid,
pensionering etc. terwijl belastingen in één grote pot wordt gestoken en
vanuit die pot worden er een aantal uitbestedingen gedaan. Parafiscale
bijdragen (zowel werknemers-als werkgeversbijdragen) gaan in een aparte pot
en die worden enkel gebruikt in het kader van het socialezekerheidsstelsel
,Zijn belastingen noodzakelijk?
Ja, een modern land zoals België heeft nood aan een belastingsysteem
o Productiemiddelen zijn in de handen van de burgers → zij halen er winst uit
o Sommige zaken van algemeen belang zijn niet interessant om op privé vlak te
behandelen
o Dus staat moet die zaken beheren, maar ze hebben daar geen middelen voor, dus burgers
moeten belastingen betalen
1.3 Functies van belastingen
1) De financiële functie
Principe: Belastingen bestaan bijna uitsluitend uit bijdragen in geld om de overheidsuitgaven
te helpen financieren
o Meestal geldelijke bijdragen (overschrijven)
o Belastingen in natura bestaan, maar die kom je zelden tegen
o België kent hoge belastingdruk
o Gemiddelde belastingdruk van alle OESO-landen: 34,1% van het BBP
o Voor België ligt dat percentage al twintig jaar tussen 40 en de 45 %, maar is het gestaag
afgenomen
PERSONENBELASTING
België kent de hoogste fiscale en parafiscale druk op
arbeid binnen OESO. De arbeid wordt in ons land zeer
zwaar getaxeerd.
Verschilt tussen één inkomen en 2 inkomens:
o Één inkomen:
o Iets minder belast
o Lager fiscale druk
o Twee inkomens
o Belastingdruk is hoger
,VENNOOTSCHAPSBELASTING
= belasting die rechtspersonen betalen
Tarieven vennootschapsbelasting (OESO)
o Het Europees gemiddelde gaat de laatste jaren in dalende lijn.
o Opmerking: KMO’s betalen 20% vennootschapsbelasting op de eerste 100.000 €
belastbare winst
Successierechten en schenkingsrechten:
o Deze zijn nergens zo hoog als in België
Normen van financiële techniek:
o Geregelde belastingopbrengst
Belastingssysteem moet ervoor zorgen dat er een regelmatig
belastingopbrengst is. In België is dat zeker het geval, ons belastingssysteem is
heel gevarieerd.
o Eenvoudig belastingstelsel
Men weet wat de rechten en plichten zijn en overheid kan alles goed
controleren. Ons belastingssysteem is allesbehalve eenvoudig, heel moeilijke
regels, gespreid in verschillende wetteksten etc. In België zijn er verschillende
belastingen.
o Snelle inning
Er moet een snelle inning zijn want studies hebben uitgemaakt: hoe meer tijd
er overeen gaat tussen een inkomen te verkrijgen en het te moeten betalen
van belastingen, hoe meer tijd men heeft om ontwijkingen te bezorgen. België
doet het goed op dit vlak, ze werken met voorschotten.
o Goedkope inning
Goedkope inning is een aanrader. Inningskosten betekenen dat de netto-
opbrengsten lager worden. Hoe hoger de inningskost hoe lager de netto-
opbrengst. De grootste kost zijn de ambtenaren en de gebouwen die worden
gehuurd etc.
o Eerbiediging van de belastinggrens = maximum draagkracht belastingplichtigen
Bij het opleggen van belastingen moet de overheid de belastingsgrens
respecteren. Met de belastingsgrens bedoelen we de maximale draagkracht
van belastingsplichtigen.
2) De economische functie
Invloed op de...
o Prijsvorming
Product (zwaarder) gaan belasten, prijs product hoger
VB: benzine (80% belasting → accijnzen, belasting op accijnzen en
directe belasting (venn belasting))
, o Spaarwezen
Bv. pensioensparen: hier is een belangrijke belastingvermindering
aan verbonden
o Consumptie
Door bepaalde producten zwaarder te belasten dan anderen, zal de vraag
naar deze producten verminderen
VB:Trump verhoogt taxen op Chinese goederen
o Investeringen
Investeringsaftrek, octrooiaftrek, taxshelter...
o Tewerkstelling
Als regering kan je parafiscale heffingen verlagen of kan je werkgevers die
bijkomend personeel aanwerven gaan belonen
3) De sociale functie
Herverdeling van inkomens en vermogens
o Wie meer inkomen en vermogen heeft, zal meer belastingen moeten betalen
Familiale aanpassing van belastingen
o Personenbelasting houdt rekening met familiale situatie
Normaal inkomen, vervangingsinkomen...
Aantal kinderen, handicap...
Verlichting van BTW op levensnoodzakelijke goederen
1.4 Wie mag belastingen heffen?
Zie grondwet art. 170
o De staat (federale overheid)
Creëren belastingen
o De gemeenschappen en gewesten (regionale overheid)
Creëren belastingen
Genieten van opbrengsten (VB: erfbelasting, registratiebelastingen)
o Provincies en gemeenten (lokale overheid)
Bv. belasting op huisvuil
o Bepaalde publiekrechtelijke instellingen
Bv. wie in overstromingsgebied woont, krijgt poldersbelasting
o Internationale instellingen (VB: EU)
