College-aantekeningen
Penologie/Detentierecht
Week 1 Ontwikkeling van het gevangeniswezen en het
beleid met betrekking tot de tenuitvoerlegging van de
gevangenisstraf
Hoorcollege 1: Ontwikkeling van het gevangeniswezen en het
gevangenisbeleid en doelen van de gevangenisstraf
INTRODUCTIE
- Penologie: wetenschap die zich bezighoudt met (onderzoek naar) de effecten van straffen.
- Poena: straf (Latijn) of schadevergoeding of zoengeld (Grieks).
- Detentierecht: het rechtsgebied dat betrekking heeft op de tenuitvoerlegging van
vrijheidsbenemende sancties (straffen en maatregelen). Gaat echt over mensen die vast
zitten.
- Detentierecht maakt deel uit van het penitentiair recht of sanctierecht: het recht dat van
toepassing is op de oplegging en tenuitvoerlegging van strafrechtelijke/vrijheidsbenemende
(straffen en maatregelen)/vermogen/vrijheidsbeperkende sancties.
o Straffen: leedtoevoeging
o Maatregelen: hebben een doel voor ogen
INHOUD
1. Wettelijk kader
2. Beginselen van tenuitvoerlegging van de gevangenisstraf
3. Aanvang van de detentie
4. Ontwikkeling van beleid ten aanzien de tenuitvoerlegging van de gevangenisstraf
5. Het systeem van promoveren en degraderen
WETTELIJK KADER
- Wetboek van Strafrecht (Boek 1)
o Materiaal strafrecht --> welke straffen
- Wetboek van Strafvordering (Boek 6)
, o Tenuitvoerlegging van straffen en maatregelen
- Penitentiaire beginselenwet (Pbw) (gevangenisstraf) of Beginselenwet Verpleging
Terbeschikkinggestelden (Bvt) (terbeschikkingstelling)
o Rechten voor gedetineerden --> materiele rechten
o BVT --> TBS (terbeschikkingstelling). Rechten van de TBS’ers (het gaat dan om
patiënten)
- Diverse regelingen, bv.:
o Regeling Tijdelijk Verlaten van de Inrichting (Rtvi) (
https://wetten.overheid.nl/BWBR0010171/2021-07-01)
Welke vormen van verlof er zijn.
o Regeling Selectie Plaatsing en Overplaatsing (RSPOG) (
https://wetten.overheid.nl/BWBR0011558/2021-07-01
Hoe gedetineerden van de ene inrichting naar de andere inrichting
overgeplaatst kunnen worden.
WETTELIJK KADER
- Artikel 2 lid 1 Pbw bepaalt: De tenuitvoerlegging van een vrijheidsstraf of
vrijheidsbenemende maatregel vindt [...] plaats door onderbrenging van de
persoon aan wie deze is opgelegd in een penitentiaire inrichting* dan wel door
diens deelname aan een penitentiair programma.
o Er zijn drie soorten penitentiaire inrichtingen (PI’s):
Huizen van bewaring (hvb): er is bepaald dat je tijdens je strafproces moet
vast zitten, je bent nog niet veroordeeld.
Gevangenissen: dan ben je veroordeeld door de rechten
Inrichtingen voor stelselmatige daders (isd): maatregel waarmee overlast
gevende personen, 2 jaar langs uit de samenleving geplaatst kan worden.
WETTELIJK KADER
- Penitentiair programma (art. 4 Pbw) (hangt van de lengte van de straf af) --> je bevind je
buiten de gevangenis maar je neemt deel aan een soort programma. Je bent buiten de
inrichting maar het is wel het uitvoeren van de gevangenisstraf door middel van het
programma.
o Lid 1 Een penitentiair programma is een samenstel van activiteiten waaraan wordt
deelgenomen door personen ter verdere tenuitvoerlegging van de aan hen
opgelegde vrijheidsstraf of voorlopige hechtenis in aansluiting op hun verblijf in een
inrichting en dat als zodanig door Onze Minister is erkend.
Je kan niet direct in een pp geplaatst worden maar je moet eerst een tijdje
in de gevangenis hebben gezeten.
o Lid 2 Gedetineerden kunnen in de gelegenheid worden gesteld tot deelname aan
een penitentiair programma direct voorafgaand aan de datum van invrijheidstelling,
mits:
, Sub a. de gedetineerde een of meer onvoorwaardelijke vrijheidsstraffen
ondergaat waarvan de duur onderscheidenlijk de gezamenlijke duur ten
minste zes maanden en ten hoogste een jaar bedraagt (N.B. ter afbakening
van de v.i.)
Sub b. bij aanvang van de deelname aan het penitentiair programma nog ten
minste vier weken van de vrijheidsstraf of vrijheidsstraffen moeten worden
ondergaan; en
Sub c. er geen andere omstandigheden zijn die zich tegen zijn deelname
verzetten. De deelname aan het penitentiair programma duurt niet langer
dan een zesde deel (dus maximaal 8 weken, want een zesde van maximaal
een jaar is 8 weken) van de vrijheidsstraf of vrijheidsstraffen die de
gedetineerde nog moet ondergaan. Indien de veroordeling tot een
vrijheidsstraf nog niet onherroepelijk is, wordt de datum van
invrijheidstelling voor de toepassing van dit lid berekend op grond van de
veroordeling waartegen het rechtsmiddel is aangewend
WETTELIJK KADER
- Verantwoordelijkheid en bevoegdheidsverdeling
o De minister voor Rechtsbescherming is verantwoordelijk voor de tenuitvoerlegging
van vrijheidsbenemende sancties (art. 6:1:1 Sv).
o De rechter verstrekt een voor ten uitvoer legging vatbaar vonnis binnen 14 dagen
aan het openbaar ministerie (OM).
Dus onherroepelijk, dat de veroordeelde geen hoger beroep heeft ingesteld
o Het OM verstrekt het voor tenuitvoerlegging vatbare vonnis binnen 14 dagen aan
het Administratie- en Informatiecentrum voor de Executieketen (AICE), het
onderdeel van het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) dat namens de minister
de coördinerende rol vervult bij de tenuitvoerlegging van de gevangenisstraf (art.
6:1:1 lid 2 Sv)
Niet alleen boetes, maar regelt ook gevangenisstraffen (brieven sturen naar
veroodeelde om zich te melden), administratie en .. voor de excecutieketen
o De selectiefunctionaris (sf) van het Ministerie van J&V werkzaam bij het Centraal
Bureau selectiefunctionarissen is belast met de plaatsing en overplaatsing van
gedetineerden (art. 15 lid 2 Pbw). De sf neemt de aanwijzingen van het OM en de
rechter mee bij de plaatsingsbeslissing (art. 15 lid 3 Pbw).
Neem beslissingen over waar iemand geplaatst moet worden
WETTELIJK KADERWETTELIJK KADER
- Beheer en toezicht
o Het beheer van de inrichtingen berust bij de minister voor Rechtsbescherming (art. 3
lid 2 Pbw). Alle PI’s vallen onder de Dienst Justitiële Inrichtingen, een agentschap van
het Ministerie van Justitie en Veiligheid.
Minister bepaald welke gevangenissen gesloten worden en gebouwd
moeten worden.
, o Het beheer van een inrichting of afdeling ligt bij de directeur (art. 3 lid 3 Pbw). De
directeur bepaalt de wijze van onderbrenging van de gedetineerde (art. 16 Pbw) en
draagt verantwoordelijkheid voor het opstellen van een detentie- en
reïntegratieplan (art. 1c RSPOG)
Neemt heel veel beslissingen over gedetineerden. Kan straffen en sancties
opleggen als een gedetineerde zich niet goed gedraagd.
- Bestemming
o De Minister bepaalt de bestemming voor elke inrichting. En kan ook
binnen een bepaalde inrichting een afdeling met specifieke bestemming
aanwijzen (bv. extra zorgvoorziening) (art. 8 Pbw).
De minister bepaalt de bestemming van de gevangenis (extra beveiligd of
normaal ect.)
- Wij gaan het hebben over de gevangenissen en de forensische zorg.
WETTELIJK KADER
- Differentiatiecriteria
o Juridische status (art. 9-10 Pbw): hvb (nog niet onherroepelijk veroordeelden),
gevangenis en isd-inrichting (veelplegers)
o Sekse: man – vrouw (art. 11 Pbw)
o Leeftijd (art. 12 Pbw): volwassenen – jeugdigen (tot 21 maar is wel afhankelijk van
de ontwikkeling van de persoon)
o Mate van beveiliging (art. 13 Pbw): vier beveiligingsniveaus: Beperkt Beveiligde
Afdeling (BBA), Normaal Beveiligde Afdeling of Inrichting (dit is de standaard),
Uitgebreid Beveiligde Afdeling (vaak mensen met psychische problemen), Inrichting
Extra Beveiligde Inrichting (EBI) (art. 13 Pbw).
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lisabuwalda. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,16. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.