Samenvatting maatschappijwetenschappen H11 en H12 Seneca vwo tweede druk
Tout pour ce livre (23)
École, étude et sujet
Lycée
VWO / Gymnasium
Maatschappijwetenschappen
6
Tous les documents sur ce sujet (663)
Vendeur
S'abonner
jetskevandermeer
Aperçu du contenu
11.1: traditioneel of modern
Traditionele samenlevingen vertonen veel variatie in de omgang met elkaar
Bv: de omgang met ouderen
De moderne samenlevingen lijken daarentegen steeds meer op elkaar door processen als
rationalisering, staatsvorming, democratisering, institutionalisering, individualisering en
globalisering
Dit alle zijn processen van verandering
Verandering: verwijst naar richting en tempo van ontwikkelingen in de
samenleving en de (on)mogelijkheden deze te beïnvloeden
Rationalisering houdt in dat traditionele opvattingen en handelswijzen worden vervangen door
doelgericht handelen, waarbij de werkelijkheid via theorievorming voorspelbaar en beheersbaar
wordt gemaakt
Bv: aardbevingen verklaren vanuit natuurwetenschap en niet vanuit mythische
denkbeelden
Rationalisering: het proces van het ordenen en systematiseren van de
werkelijkheid met de bedoeling haar voorspelbaar en beheersbaar te maken en
van het doelgericht inzetten van middelen om zo efficiënt en effectief mogelijk
resultaten te bereiken.
Hiervan is sprake in de 17e eeuw en het proces kwam na de Industriële Revolutie in een
stroomversnelling
Toename van doelmatige productieprocessen: bv bij industrialisatie en wetenschappelijk
denken
Rationalisering in de economie:
Streven naar een berekenbare en bestendige winst
Vrijheid van beroep en bedrijf: door het afschaffen van gildes
Leidde tot de overgang van een traditionele naar een kapitalistische economie
Arbeidsprocessen werden gedifferentieerd, zodat de productie efficiënter werd
Rationalisering in sociale processen:
Sociale processen werden doelmatig (efficiënt) en doeltreffend (effectief) georganiseerd en
uitkomsten werden gemeten
De verhouding tussen de doelen en de ingezette middelen werden cruciaal bij de beoordeling van
processen
Bv: onderwijs, maar hier zaten ook valkuilen (onderwijs gaat ook over socialisatie en
vorming zoals burgerschap)
Socialisatie: Het proces van overdracht en verwerving van de cultuur van de
groep en de samenleving waarin mensen toe behoren. Het proces bestaat uit
opvoeding, opleiding, en andere vormen van omgang met andere.
Vorming: verwijst naar het proces van verwerving van een bepaalde identiteit
, Rationalisering in wetenschap en kunst:
Natuurwetenschappen werden steeds groter, waarbij logische redeneringen en experimentele
bedrijfsvoering belangrijk is
Bedrijven van wetenschap werden steeds bedrijfsmatiger: focus op productie
Binnen de kunst werden er nieuwe technieken gebruikt
Rationalisering in de politiek en bestuur:
Processen van bureaucratisering waarbij protocollen en regels zijn vastgelegd en waarbij er
gearchiveerd wordt
Denk aan het proces waarbij een wet tot stand komt
Rationalisering zou moeten leiden tot gelijke behandeling in gelijke gevallen
Dit is echter niet altijd zo: toeslagenaffaire
Om bestuurder te worden moet iemand een passende opleiding, passende ervaringen of
meetbare vaardigheden hebben.
Het gevolg van rationalisering is volgens Max Weber de onttovering van de wereld.
Door rationalisering geloven steeds meer mensen dat alles berekenbaar en daardoor
voorspelbaar is, waardoor er geen ruimte meer is voor geheimzinnige en mystieke zaken
Vermindering van het belang van tradities, emotionele bindingen en opvattingen en
minder aandacht voor het bovennatuurlijke
Paradigma’s over rationalisering:
Functionalisme paradigma: arbeidsdeling en specialisatie zijn belangrijk voor functiedifferentiatie
Dit leidt tot bevordering van de welvaart, maar kan ook leiden tot tekorten.
Een mensenleven kan op basis van nut worden afgewogen tegenover het andere.
Conflict paradigma: rationalisering leidt tot ongelijke verhoudingen in de samenleving en tot
vervreemding: duidt op het isolement van de individuele mens die geen zeggenschap heeft over
at en hoe er geproduceerd wordt en die in feite machteloos is
Rationele actor paradigma: door rationalisering kunnen actoren in toenemende mate het proces
beheersen om eigen doelen te bereiken.
Dit geldt ook voor relaties, denk aan netwerken of POP’s (Persoonlijke
OntwikkelingsPlannen)
11.2: wording van de moderne samenleving
Moderne samenlevingen zijn ontstaan als gevolg van de Verlichting
Processen van rationalisering, staatsvorming, democratisering, individualisering,
institutionalisering en globalisering hebben geleid tot ingrijpende sociale en politieke
veranderingen
Diversiteit, vrijheid en gelijkheid zijn kernwaarden in een moderne samenleving en dat is anders
in dan in een traditionele samenleving
Deze veranderingen worden aangeduid als modernisering: de overgang van een feodale,
agrarische en gesloten samenleving, naar een kapitalistische, industriële en open
samenleving.
Algemene kernmerken van moderne samenleving:
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur jetskevandermeer. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.