WO basiskennis:
1. Wat is de biologische functie van zintuigen?
- Maakt het mogelijk voor mens en dier om hun omgeving waar te nemen
- Voor gevaar te vermijden, voedsel en water te vinden, een partner bemachtigen
2. Wat bevatten zintuigen?
Zenuwcellen, zij zijn gevoelig voor 1 prikkel (bv licht of geluid)
Die zenuwen zetten prikkels om in elektrische signaal naar hersenen
3. Waar vindt de gewaarwording van de zintuigelijke indrukken zich plaats?
In de hersenen
4. Wat doen de hersenen ?
- Verwerken info
- Lichaam aansturen om hierop te reageren
- Aansturen doormiddel van adequaat gedrag
5. Hoofdfunctie van zintuigen
Overleven
6. Wat zijn onze basisbehoeften
- Eten
- Water
- Voortplanting
- Bescherming
7. Wat speelt hierbij een rol
Zintuigen
8. Tot wat stellen de zintuigen de dieren en mensen instaat
Bemachtigen van de basis behoeftes waarnemingen
9. Hoe gaan we op deze waarnemingen reageren
Adequaat
,10. Wat is adequaat?
Door op een geschikte manier te reageren
Dus: voedsel en drinken bemachtigen, weg te lopen of bevechten van gevaar,
vrouwtje of mannetje te veroveren
11. Geef 4 voorbeelden uit het dagelijks leven
- Als je een koffie vastneemt die eigenlijk nog te heet is, nemen je warmtezintuigen
in je huid die op en ga je de koffie nog even vasthouden en vlug een plek zoeken
om de koffie neer te zetten.
- Als je in een punaise stapt nemen je pijnzintuigen in de huid van je voet dit waar
en reageer je bliksemsnel met het terugtrekken van je voet.
- Voedsel die bedorven of giftig zijn hebben een scherpe geur en een bittere smaak.
Je reuk en smaakzintuigen nemen die waar en je kan snel regaeren door het
voedsel niet in je mond te steken of uit te spugen.
- Als je iemand leuk vindt en die wilt versieren ga je die persoon zijn zintuigen gaan
bespelen door jezelf mooi te maken, lekker te ruiken en een zwoele stem te
gebruiken
12. Zijn alle zintuigen gericht op overleven?
Nee, sommige hebben een rol bij non-verbale communicatie bv herkennen van
emoties en knuffelen
Ze zorgen ervoor dat je informatie kan opnemen, kan genieten van eten, muziek,…
13. Wat zijn de zintuigen van je lichaam?
De ontvangers
14. Wat zijn de samenwerking tussen zintuigen, hersenen en spieren
Zintuigen reageren op prikkels
Prikkels sturen de boodschap naar de hersenen
Hersenen ontcijferen en er ontstaat een gewaarwording (beelden, muziek,…)
Gewaarwording vergelijken met info in geheugen
Hersenen beslissen of lichaam in actie moet komen
Zo ja, hersenen sturen opdracht naar bepaalde spieren
Zintuigen en hersenen staan in communicatie via zintuigzenuwen, ze werken
door elektrische signalen
, Hersen besloten wat moet gebeuren? Zenden elecktrische signalen via
bewegingszenuwen
Als die elektrische stroom aankomt in de spier, trekt die spier samen
15. Hoe zijn de zenuwen over ons lichaam verdeeld
Vanaf hersenen dikke bundel zenuwen langs rug (= ruggenmerg)
Hier zijn zintuigen en bewegingszenuwen te vinden
16. Gaat al de zintuigelijke informatie meteen naar ons lichaam?
Nee, sommige wordt kortgesloten in ons ruggenmerg
Die zenuwen worden door ons ruggenmerg en bewegingszenuwen direct omgezet in
actie spieren = reflex
17. Def reflex
Automatische reacties op bepaalde prikkel buiten ons wil
Vb slik, hoest, nies, pupil reflex
, 18. Zijn de vijf zintuigen de enige soort zintuigen die we hebben?
Nee, bij gevoel hebben we ook nog tastzintuig, waarnemingszintuig, koudezintuigen,
pijnzintuigen
19. Wat is het onderscheidt tussen prikkels, zintuigen, organen
Orgaan = deel van mens met 1 of meerdere functies (bv huid met vele functies
tast, koude en pijnzintuigen)
Orgaan bestaat uit verschillende weefsels (groep gelijksoortige cellen)
Bv zenuw of spier weefsel
20. Hoe zit het oog in elkaar
- Licht oog binnen via pupil
- Pupilreflex: pupil wordt groter en kleiner door spiertjes
- Veel licht, pupil klein weinig licht, pupil groot
- Licht beweegt in rechte lijn
- Komt Licht vanboven, onder netvlies geprojecteerd (en omgekeerd)
- Beelden altijd omgekeerd op netvlies (hersenen draaien om)
- Beeld op netvlies= kleiner lens buigt licht af
- Zintuigcellen van oog staafjes en kegeltjes
- Kegeltjes voor kleur
- Staafjes voor lichtsterkte (contrast zwart,wit,grijstinten)
- Staafjes minder licht nodug daarom zien we in donker zwart wit grijs
