Indeling van de wonden
In dit leerpad hebben we het uitsluitend over ACUTE WONDEN.
Voor de behandeling van chronische wonden waaronder decubituswonden, diabetische
voetwonden, chronische vasculaire ulcera verwijzen we graag naar het BLOK DERMATOLOGIE en de
cursussen in de volgende academiejaren.
Wonden kunnen op verschillende manieren worden ingedeeld:
- Naar de oorzaak van de wonde, waarbij een onderscheid gemaakt wordt tussen:
1. traumatische wonden
2. iatrogene wonden
3. chronische wonden, ulcera, decubitus (wordt hier niet behandeld)
- Naar het uiterlijk van de wonde
1. open wonden
2. gesloten wonden
3. degloving letsels
4. amputaties
Naar oorzaak
Traumatische wonden
o Mechanische wonden (beet, schotwonde, blaar door wrijving)
o Thermale wonden (brand- of vrieswonde)
o Wonden veroorzaakt door elektrische stroom
o Chemische wonden (bv. door contact met sterk zuur)
o Stralingswonden
Iatrogene wonden
Ontstaan door beschadigen van de huid en andere structuren bij bepaalde diagnostische of
therapeutische procedures.
o Incisiewonden bij heelkundige ingrepen
o Biopsiewonde
o Wonden door laserstralen (vb. vernietigen van wratten)
o Wonden ontstaan door corrosieve producten
o Radiatiewonden bij radiotherapie
o Donorplaats (voor huident)
o Therapeutische amputaties (bij diabetes, bij gangreen)
Naar uiterlijk van de wonde
Open wonden (oppervlakkig of diep)
Gesloten wonden (hematoom)
Degloving letsel (wonde waarbij de huid distaal van een extremiteit, in zijn geheel afgerukt
wordt, zoals een handschoen)
Amputatie van een lidmaat
o Wat te doen bij een afgerukte vinger?
• Concreet: in ijs leggen (om alle enzymatische processen zo veel mogelijk stil te
leggen)
, • Vinger eerst in plastiek zakje steken (hygiëne)
• Vinger NIET in de mond steken
Brandwonden
1e hulp: schade te beperken en, indien nodig, de patiënt optimaal voor te bereiden op een transport
naar het ziekenhuis. Thermische brandwonden door warmte zijn het meest frequent, waarbij
"scalds", verbranding door hete vloeistoffen de meest voorkomende oorzaak is bij kinderen. Een
schatting van de diepte van een brandwonde gebeurt, na anamnese, vooral op basis van het klinische
aspect en het testen van de gevoeligheid (pin-pricktest) en de vasculariteit (refill test) van de
verbrande huid, of aan de hand van de snelheid van de genezing.
1ste graads brandwonde
• Histologie: alleen beschadiging van het epiderm
• Klinisch: roodheid, zwelling, pijn, geen blaren, vaak pijnlijk
• Spontane heling: na 3 tot 4 dagen
• Therapie: lauw stromend water (10’) en topisch corticoïd (~ pijn)
Bij een 1ste graads brandwonde is er meer effect met een topisch corticoïd dan met een ondhelende
crème.
2de graads brandwonde
Men maakt een onderverdeling bij tweede graad brandwonden:
1. oppervlakkige tweede graad brandwonden of superficial partial thickness
2. diepe tweede graad brandwonden of deep partial thickness
De klinische dieptebeoordeling van brandwonden is moeilijk, in het bijzonder voor de tweede graad
brandwonden.
Oppervlakkige graad II brandwonde
• Histologie: er is weefseldestructie, doch beperkt, tot boven het niveau van de talgklieren
• Klinisch: roodheid, blaarvorming, exsudatie, veel pijn