2023-2024 Kine bij inwendige aandoeningen
REVAKI, 1e master, semester 1
Femke Loos
, ONCOLOGISCHE REVALIDATIE
GESCHIEDENIS VAN KANKER
- Osteosarcoom (= gezwellen die wijzen op botkanker) zijn waargenomen bij mummies (3000 v.C.)
➢ + Benige schedelvernietiging zoals gezien bij kanker v hoofd & nek is ook gevonden
OVERLEVING
Borstkanker:
- Survival rate 70‐98%
Pancreaskanker, longkanker, hersenkanker, maagkanker:
- Slechte survival rate bij 10 jaar
➔ Overleving varieert tussen kankertypes, variërend v 98% (zaadbalkanker) tot 1% (alvleesklierkanker)
➔ Veel v meest gediagnosticeerde kankers hebben een 10j overleving v 50% of meer
➔ > 80% v mensen met kankersoorten die gemakkelijker te diagnosticeren en/of te behandelen zijn,
overleeft hun kanker 10j of langer
➔ < 20% v mensen gediagnosticeerd met kankertypes die moeilijk te diagnosticeren en/of te behandelen
zijn, overleeft hun kanker 10j of langer
KANKER: VERLEDEN, HEDEN, HEDEN & TOEKOMST
Kanker van dodelijke ziekte tot > 50% overleving … en wordt nu een chronische ziekte genoemd
KANKERREVALIDATIE
Waarom is kankerrevalidatie nodig?
- De overlevingskansen v kanker blijven stijgen, dus meer overlevenden met problemen
- Bereidheid om de behoeften v patiënt te bespreken
➢ Het is niet wat de dokter wilt, maar wat de patiënt wilt
- De stuwkracht in kankerzorg is niet alleen gericht op overleving, maar op QoL v overlevenden
Kankerrevalidatie
- = Helpen v persoon met kanker om zichzelf te helpen maximaal fysiek, sociaal, psychologisch &
beroepsmatig te functioneren binnen de grenzen die opgelegd w door ziekte & behandeling ervan
Quality of life
- = iemand zijn perceptie v zijn positie in het leven, in de context v cultuur & waardesystemen waarin hij
leeft + in relatie tot zijn doelen, verwachtingen, normen & zorgen
-
Dingen kunnen optillen, dingen kunnen doen in dagelijks leven = basis voor verbeteren v
kwaliteit v leven door emoties, sociale status & cognitieve status 1
,REVALIDATIEDOELEN
Succes hangt af v succesvolle uitkomst v:
- Tijdige herkenning v functionele problemen
➢ Zo snel mogelijk diagnosticeren waar het functioneel probleem is, daarna refereren naar een
collega die goed is in dat deel van de revalidatie Bv. psychologische problemen -> psycholoog
- Snelle verwijzing voor revalidatie
SPECIFIEKE DOELEN
Herstellende zorgdoelen:
- het individu terugbrengen naar de premorbide functie met een minimum aan functionele beperkingen
➢ Als je niet weet hoeveel kracht patiënt had voor zijn kanker, kan je hem in de revalidatie niet
terugbrengen naar het niveau van voor zijn kanker
➢ Focus op ADL
Ondersteunende zorgdoelen:
- functionele problemen verminderen & permanente tekorten compenseren
Palliatief behandeldoel:
- meestal v terminale patiënt
➢ werkt om complicaties (met name pijn) te elimineren of te verminderen
- Er kan een nood zijn voor krachtoefeningen
Doel van preventieve revalidatie:
- bv. preoperatieve educatie omvatten over behoud v kracht & bewegingsbereik in bovenste extremiteit na borstoperatie
Standaard revalidatieprogramma voor hartpatiënten
- Reductie handicap, optimalisatie conditie, optimalisatie leefstijl, reductie herhalingsrisico…
➔ Voor kankerpatiënten die behandeld w met chirurgie, chemotherapie, radiotherapie zijn er in België
geen standaardprogramma's en/of richtlijnen
2
, VEEL VOORKOMENDE REVALIDATIE PROBLEMEN BIJ KANKERPATIENTEN
CHEMOTHERAPIE GEÏNDUCEERDE BIJWERKINGEN
- Misselijkheid & overgeven
- Vermoeidheid
- Haaruitval
- Gevoeligheid voor infecties
- Daling van het aantal bloedcellen
➢ Oefentherapie: verhoog totale Hb & rode bloedcelmassa => verbetert O 2 transportcapaciteit
➢ Mogelijke mechanismen
Gestimuleerde erytropoëse met hyperplasie v hematopoëtische beenmerg
Verbetering v hematopoëtische micro‐omgeving veroorzaakt door inspanningstraining &
hormoon‐ & cytokine‐versnelde erytropoëse
➢ Duur v neutropenie & trombocytopenie na adjuvante chemotherapie zijn significant korter in de
aërobe trainingsgroep trainen dan in de controles
- Zweren in de mond
- Decubitus
RADIOTHERAPIE GEÏNDUCEERDE BIJWERKINGEN
- Zijn vaak meer zichtbaar
➢ Fibrose van huid & weke delen
Effecten v straling
Verlies v elasticiteit, vasculariteit & vocht
Weefselverdikking & oedeem
Contractuur
Behandeling
- Hydraterende crèmes
- Spalken en orthesen
- Rekoefeningen
ANDERE:
Vermoeidheid
- = gevoel v buitengewone uitputting dat gepaard gaat met hoge mate v angst. Staat niet in verhouding
tot de activiteit v patiënt + w niet verlicht door slaap of rust
- Tot 70‐90% v kankerpatiënten tijdens chemo‐ & radiotherapie
- Inactiviteit
➢ Spierkatabolisme
➢ Aanhoudende vermoeidheid
- Kankergerelateerde vermoeidheid
➢ impact op fysiek functioneren & ADL
psychologische nood, economische last, invloed zorgverleners‐familieleden
3
