DEEL V. GOEDEREN- EN ZAKENRECHT
Hoofdstuk 1: Indeling van de goederen
1.1 Lichamelijke en onlichamelijke goederen
o Lichamelijke goederen: zintuigelijk waarneembaar, alles wat je ziet, synoniem zaken
Vb. tafel, jas, planten …
o Onlichamelijke goederen: goederen die bestaan en die het recht erkent maar niet zichtbaar
Vb. auteursrecht, patent, octrooi, …
o Eigendomsrecht wordt geïdentificeerd met het goed zelf
Vb. huis (eigendomsrecht) -> hypotheek, vruchtgebruik
1.2 Roerende en onroerende goederen
o Roerende goederen: verplaatsbare goederen
Bv. laptop, boeken, …
Categorieën:
- Roerend uit hun aard: als je het goed op zich neemt is het roerend
Bv. tafel, lat, …
- Roerend omwille van wetsbepaling: wanneer je niet weet of het (on)roerend
is dus wet bepaald
Vb. auteursrechten, aandelen in vennootschap, …
- Roerend door anticipatie: zijn nog niet roerend maar worden het wel
Vb. fruit aan de bomen na plukken, afbraakmateriaal, …
o Onroerende goederen: goederen die niet verplaatsbaar zijn
Bv. grond, huis, appartement, …
Categorieën:
- Onroerend uit hun aard: als je het goed op zich neemt is het onroerend
Bv. huis, grond, …
- Onroerend door incorporatie: in wezen roerend maar onroerend worden
omdat ze verenigd worden met een onroerend goed = natrekking
Bv. lessenaar is verplaatsbaar tot die vastgemaakt wordt aan grond
- Onroerend door bestemming: zijn bestemd om verenigd te worden met een
onroerend goed
Bv. venster, trappen, … -> door exploitatie
o Juridische verschillen:
Wijze waarop je goederen overdraagt verschilt
Manier waarop je goederen als waarborg kan geven
Verschillende beslagprocedure
Verschillende regeling inzake verjaring
1.3 Gebruiks- en verbruiksgoederen
o Verbruiksgoederen: goederen die je maar 1 keer kan gebruiken
Verbruiklening: een soortgelijk goed terug geven
Vb. suiker, melk, …
o Gebruiksgoederen: kan meer dan 1 keer gebruikt worden
Einde gebruik door slijtage, defect of vernieling
Teruggaveplicht: terug geven van zelfde goed
Vb. stift, borstel
,1.4 Domeingoederen
o Goederen die horen tot openbare instellingen/overheden
Categorieën:
- Goederen van overheid die behoren tot publieke/openbaar domein:
goederen die overheid gebruikt en bezit voor algemeen belang
Vb. overheid bezit haven maar veel infrastructuur is van de overheid
- Goederen van overheid die behoren tot private domein: overheid bezit de
goederen maar niet voor algemeen belang
Vb. bureaus van personeel overheid
Verschil zit in verslagbaarheid
- Publieke domeingoederen zijn niet voor beslag vatbaar
- Private domeingoederen zijn wel voor beslag vatbaar
1.5 Zelfstandige zakelijke rechten en zakelijke zekerheidsrechten
o Zakelijke rechten: rechten die heerschappij geven op een zaak, het is een autonoom recht
Vb. eigendom, als je iets koopt is het van jou
o Zakelijke zekerheidsrechten: rechten die bestaan door andere juridische relatie die al
bestaat, bijkomend recht bij een vorderingsrecht
Vb. wanneer je een huis wil kopen en geld wil lenen zal de bank waarborg eisen in de
vorm van je eigen huis, als je de lening niet kan betalen kan je huis verkocht worden
-> hypotheekrecht (zekerheid voor andere juridische relatie = lening)
Bestaat zolang de andere juridische relatie bestaat
Hoofdstuk 2: De zelfstandige zakelijke rechten
2.1 De kenmerken van het zakelijk recht
o Recht bestaat op zichzelf
o Eigenheid: onmiddellijke macht/heerschappij op een zaak
o Tegenstelbaar aan iedereen: moet door anderen gerespecteerd worden
Rechten zijn tegenstelbaar aan derden
o Absoluut karakter: tegenwerpbaar aan iedereen
Vb. eigendomsrecht
o Het aantal zakelijke rechten is limitatief beperkt: zakelijke rechten bestaan omdat de
wetgever ze erkent
o Verschil vorderingsrecht: rechtsband tussen titularis en goed vs. 2 personen
2.2 Het eigendomsrecht
Begrip en inhoud
o Definitie: het recht om op de meest volstrekte wijze van een zaak het genot te hebben en
erover te beschikken op voorwaarde dat men er geen gebruik van maakt dat strijdig is met
de wetten en met de vorderingen
o Eigen aan eigendomsrecht:
Genotsrecht: je kan ervan genieten, de vruchten plukken bv. innen huurgelden
Beheerrecht: je kan beslissen wat je ermee gaat doen bv. verhuren
Beschikkingsrecht: je kan het vervreemden/vernietigen bv. verkopen van boeken
, Verwerven van eigendom
o Soorten verwerven van eigendom
Door afgeleide verwerving: goed behoort eerst aan iemand anders en dan krijgt jij
het eigendom, eigendomsoverdracht
Manieren van plaatsvinden
- Overeenkomst
Koop-verkoop
- Overleiden
Erfenis
- Eenzijdig overheidsoptreden
Overheid heeft nood aan jou eigendom
Overheid kan jou onteigenen: moet gaan om afnemen eigendom
met vergoeding
- Overheid kan opeisen: geen vergoeding, meestal in oorlog
o Door oorspronkelijke verwerving
Vormen van eigendomsverwerving:
- Toe-eigening: hebben geen eigenaar, iedereen kan eigenaar worden
Vb. vangt vis, was van niemand en vanaf gevist van jou
- Verloren voorwerpen
- Achtergelaten voorwerpen: bewust achtergelaten
- Natrekking: de eigendom van een (on)roerende zaak geeft recht op al wat ze
voortbrengt en op hetgeen als bijzaak ermee verenigd wordt
Gevolg op onroerende goederen: alles wat op de grond staat of
onder de grond zit tot de eigenaar van de grond behoort
Bezit en detentie
o Bezit: als je iets bezit, bezit je het zelf
Bestanddelen
- Feitelijk element: bezitter oefent macht uit zoals eigenaar
- Intentioneel element: bezitter moet wil hebben zich als eigenaar te gedragen
o Detentie: bezit een zaak maar niet voor jezelf
- Bv. bij bewaarneming, moet teruggegeven worden
Bezit en roerende goederen
o Het eigendomsvermoeden
Wie is eigenaar van wat?
- Voor onroerende goederen is dat duidelijk
- Voor roerende goederen is het moeilijker
o Eigendomsvermoeden: bezit geld als titel
Weerlegbaar vermoeden, tegendeel kan bewezen worden
Bezitter wordt geacht de eigenaar te zijn
Beperkingen van het eigendomsrecht
o Eigendomsrecht is absoluut recht maar toch beperkingen
o 2 groepen beperkingen:
