Diervoeding
Klinische voeding hond en kat
Inleiding
Aandoeningen waarbij voeding belangrijk is:
• GI-aandoeningen
• Chronische nierinsufficiëntie
• Voedselallergie
• Leveraandoeningen
• Urolithiasis
• Obesitas
• Hartinsufficiëntie
• Pancreasaandoeningen
• Opletten bij anorexie, hyporexie
• Pups (bv. met porto-systemische shunt, mag je niet zomaar leverdieet voor volwassen honden
geven)
• Combinaties van aandoeningen (bv. obesitas + urolithiasis) → met voeding rekening houden met
beide aandoeningen
• Intensieve zorgen
Advies kunnen geven over dieet (en bijsturen in de toekomst) is belangrijk als DA.
Voeding hoort bij het standaard klinisch onderzoek.
Algemene nutritionele screening (bij elk dier, elke keer!):
1. Anamnese
a. Leeftijd
b. Activiteit
c. Lichaamsgewicht
d. BCS, MCS → als deze afwijkend zijn moet je uitgebreide screening doen
e. Voedingsanamnese
▪ Basisvoeding (commercieel voeder, rauwe voeding, vegetarisch,..)
▪ Extra’s → je mag 10% van de energie bijgeven bij een gezond dier en een
uitgebalanceerde basisvoeding
2. Klinisch onderzoek
a. Normaal of abnormaal → risicofactor?
Bij algemene screening focussen op 3 zaken:
• Dierfactoren
• Dieetfactoren
• Management en omgeving (manier van voeden, echte sporthond of niet,..)
1
, ‘Geen actie’ → wel tegen de eigenaar zeggen dat die
goed bezig is!
Uitgebreide evaluatie → 1e consultatie voor obesitas
duurt bv. 1 uur. Voeding in detail bekijken en advies
formuleren.
Risicofactoren
Anamnese:
• Elke aandoening waarbij dieet een onderdeel van de oorzaak of behandeling is
• Niet-conventioneel dieet (rauw, vegetarisch,..)
• Snacks > 10% van de energiebehoefte
• Geen correct voedingsmanagement (bv. als er meerdere dieren zijn en men geen controle heeft
over de individuele voederopname)
KOZ:
• Afwijkende BCS (te veel of te weinig)
• Afwijkende MCS (milde of matige spieratrofie)
• Spontaan gewichtsverlies van >10%
• Tandproblemen
• Geen mooie vacht/huid → kan wijzen op tekort aan:
o Zink, koper,..
o Zwavelhoudende aminozuren
o Essentiele vetzuren
o Vitamine A en E
• Nieuwe aandoening
Hoe meer van deze factoren aanwezig zijn, hoe belangrijker het is om een uitgebreide evaluatie te
doen.
Structuur voedingsconsultatie
1. Signalement
• Ras, geslacht, leeftijd
• Onderhoud, groei, dracht, lactatie, sport etc.
• Nutriëntenbehoeften
o Energiebehoefte daalt bv. met 30% na sterilisatie
• Specifieke aandoeningen/problemen
2. Voedingsanamnese
Kwalitatieve en kwantitatieve informatie:
• Wat? (basisvoeding, extra’s)
• Samenstelling?
• Verteerbaarheid?
• Hoeveelheid?
• Manier van voeden?
• Dagboek indien nodig (bv. 1 week alles laten afwegen en opschrijven) → handig bij
voedselallergie
2
, 3. Klinisch OZ
• Algemeen KOZ + specifiek (als het om een aandoening gaat waarbij voeding belangrijk is)
• BCS (vetmassa)
o Schaal van 1 tot 9
▪ 1-2 = cachexie
▪ 3 = ondergewicht
▪ 4-5 = ideaal
▪ 6-7 = overgewicht
▪ 8-9 = obesitas
o Als afwijkend: schatting LGid (ideaal LG → hierop energiebehoefte berekenen!)
• Muscle Condition Score (spieratrofie)
Hoge BCS en lage MCS bij Cushing, intensieve zorgen patiënten en oudere dieren.
4. Probleemstelling en diagnose
Niet alleen naar ziektes kijken, maar ook andere dingen die van belang kunnen zijn (bv. gezond dier
dat te mager is, preventie obesitas, patiënt die niet goed eet, jong dier,..).
5. Voedingsstoffen van belang
Overlopen alle nutriënten en kijken naar:
• Hoeveelheid
o Bij afwijkingen van MER (maintenance energie requirement) kijken naar absolute opname
i.p.v. percentages!
• Kwaliteit
o Kijken naar specifieke aminozuren, essentiële vetzuren,..
• Specifiek
o Bv. extra omega-3 vetzuren supplementeren als er een ontsteking is
Voor elk afzonderlijk probleem en dan kijken hoe het samen gaat voor de verschillende problemen
→ bij conflict kijken wat het belangrijkst is voor de patiënt op dat moment.
6. Nutritionele evaluatie
Kijken naar de huidige voeding.
7. Behandelingsplan
• Wat?
• Hoeveel?
• Supplementen?
• Duur, resultaat?
o Hoe lang toepassen en wat is het verwachte resultaat?
o Hoeveel mag het dier vermageren per week bv. (1% van het begingewicht)
• Opvolging + bijsturen
• Berekening energiebehoefte/hoeveelheid voeder in aanwezigheid van eigenaar
• Duidelijke en gedetailleerde uitleg: wat en waarom!
Bv. 2 voeders combineren, supplementen toevoegen, beweging aanpassen, ...
3
