Samenvatting management accounting &
controle
Examen:
Schriftelijk: gesloten boek & elektronische afname
Cases
Multiple choice: theorie
Boek 1: Cost accounting
1 Inleiding
1.1 Financial en management accounting
Financial accounting Management accounting
Management controle
Doel: Informatieverstrekking aan ex- Doel: Inzicht verwerven in het kostengedrag en
ternen m.b.t. de financiële toestand de kostprijs van goederen, diensten, klanten of
van een bedrijf (activa/passiva en kos- markten
ten/opbrengsten) om de juiste beslis- Informatieverstrekking aan het management
sing te nemen om hen toe te laten de juiste beslissingen te ne-
Wie? Aandeelhouders, verstrekkers men zodanig dat zij het bedrijf succesvol kun-
van leningen, werknemers nen leiden
Informatie zit vervat in de jaarreke- Strategische planning en beslissingen op lange
ning en korte termijn
Ondernemingen hebben de verplich- Evaluatie van de prestaties van de onderne-
ting om dit te publiceren en iedereen ming en haar afdelingen (winst/verlies)
kan deze informatie zien Deze informatie is niet voor externe partners
1
,2 Begrippen
Exacte kostprijs kan geen enkele onderneming berekenen.
Voor een zelfde product of dienst kan je verschillende kostprijzen berekenen
Enkele manieren om kostprijs te berekenen. Er is geen wetgeving rond.
Zelfstudie is hier niet zo belangrijk, andere methode om kostprijs te berekenen
2.1 Kosten en kostprijs
Gegevens gevalstudie: (niet hetzelfde als in het boek)
Badjassen Badhanddoeken
Productie 100 000 stuks 200 000 stuks
Verkoop 90 000 stuks 150 000 stuks
Omzet € 4 500 000 € 3 000 000
Verkoopprijs € 50/stuk € 20/stuk
Capaciteit 150 000 stuks 225 000 stuks
Opmerkingen tabel:
Het moet meetbaar zijn zodat je het kan meenemen als kostenelement in je kostprijs
De badjassen en badhanddoeken zijn niet allemaal verkocht dus je hebt een voorraad. De
kost van de voorraad moet je meenemen. Tegen welke waarde? kostprijs (om voorraad te
waarderen)
Capaciteit = mogelijkheid om te produceren, hoeveel badjassen kan je produceren met het
personeel/machines die je ter beschikking hebt. Je hebt niet de hele capaciteit gebruikt /
Productieapparaat is niet volledig bezet geweest. Rekening houden daarmee in kostprijs?
Badjassen Badhanddoeken
Verbruik stoffen 6m à € 1.81/m 1.7m à € 0.8/m
Etiketten 1 à € 0.1/stuk 1 à € 0.05/stuk
Garen 20m à € 0.03/m 5m à € 0.0.3/m
Plastic hoes 1 à € 0.04/stuk 1 à € 0.04/stuk
Arbeid 36 min à € 50/uur 12 min à € 50/uur
Loonkosten 2 toezichthouders € 50 000
Afschrijvingskosten machines € 53750
Afschrijvingskosten productiegebouw € 2000
Energieverbruik productiegebouw € 64 250
Diverse productiekosten € 250 000
Administratie- en verkoopkosten € 500 000
Commissieloon verkopers 1% op omzet
Opmerkingen tabel:
2
, Directe arbeid: arbeid die je direct verbruikt bij het maken van je product
We veronderstellen dat alle arbeiders gelijk zijn maar in de realiteit heb je allemaal verschil-
lende tarieven voor de verschillende arbeiders (jongeren, dertigers,…)
Verkopers krijgen commissieloon naast hun vaste loon
3 belangrijke begrippen:
Middelen: materialen, gebouwen, vervoer (dit
moet meetbaar zijn)
Doelmatig werden/worden ingezet:
o Kostprijs berekenen nadat het product
werd gerealiseerd (middelen verbruikt en kosten gemaakt) WERDEN
Vb.: prijs maken nadat de renovaties uitgevoerd zijn, vaak goedkoper dan op
voorhand gemaakte raming maar de klant neemt een risico
o Kostprijs op voorhand berekenen, welke middelen ga je gebruiken, kostprijs ramen
en achteraf controleren of de raming in de buurt was WORDEN
Kostobject: waarvan willen we de kostprijs berekenen (hier badjas en badhanddoek).
o Vb.: wekelijks traject heen en weer vliegen tussen Londen en Madrid OF kostprijs van
1 persoon van Londen naar Madrid OF kostprijs van 300 personen van Londen naar
Madrid
o Vb.: Zalando, als je minder dan een bepaald bedrag besteld dan moet je een ver-
voerskost betalen
3 soorten productie:
Stukproductie: jobs costing, dit is telkens een verschillende job (vb. jacht: elke jacht is ver-
schillend want je construeert die op basis van de wensen van de klant)
Serieproductie: in beperkte hoeveelheden hetzelfde product produceren (vb. kledingcollec-
tie)
Massaproductie: hetzelfde product doorloopt hetzelfde productieproces in grote hoeveelhe-
den (vb. bierbrouwerij)
2.2 Kostenindeling
Classificatie van de kosten: kosten indelen op basis van bepaalde criteria
2.2.1 Bestemming
Kostenbestemming (in functie van kostobject)
Directe kosten: direct toewijsbaar aan product (vb. stof, garen, etiketten). Hoe meer directe
kosten dat je kan onderscheiden, hoe correcter de kostprijs
Indirecte kosten: niet direct toewijsbaar aan product (vb. toezichthouder staat er voor het
productieproces en niet perse voor enkel de badjassen of enkel de badhanddoeken)
o Overhead dekt indirecte kosten
o Deze kosten zijn de laatste jaren toegenomen door meer machines, robotten,… (vb.
in apotheker robot om juiste medicament te nemen, deze robot werkt voor verschil-
lende geneesmiddelen)
3
, o Verdeelsleutel: indirecte kost verdelen over kostobjecten
Toegepast op de case:
Directe kosten: verbruik stoffen, verbruik etiketten, verbruik garen, verbruik hoezen, ver-
bruik directe arbeid, commissielonen
o We weten hoelang elke arbeider bezig is aan het product dus dat is direct.
o Commissieloon is direct want dat is 1% per badjas en 1% per badhanddoek
Indirecte kosten: loonkosten 2 toezichthouders, afschrijvingskosten machines, afschrijvings-
kosten productiegebouw, energieverbruik productiegebouw, diverse productiekosten, admi-
nistratie- en verkoopkosten
Directe kosten:
Directe kosten badjassen (100 000 stuks)
VERBRUIKTE STOFFEN 100 000 x 6m x € 1,81/m € 1 086 000
ETIKETTEN 100 000 x € 0,1/stuk € 10 000
VERBRUIKT GAREN 100 000 x 20m x € 0,03/stuk € 60 000
VERBRUIKTE HOEZEN 100 000 x € 0,04/stuk € 4 000
DIRECTE ARBEIDSKOS- 100 000 x 36' = 60 000 DAU x € 50/DAU € 3 000 000
TEN € 4 500 000 x 1% € 45 000
COMMISSIELONEN
Directe kosten badhanddoeken (200 000 stuks)
VERBRUIKTE STOFFEN 200 000 x 1,7m x € 0,8/m € 272 000
ETIKETTEN 200 000 x € 0,05/stuk € 10 000
VERBRUIKT GAREN 200 000 x 5m x € 0,03/stuk € 30 000
VERBRUIKTE HOEZEN 200 000 x € 0,04/stuk € 8 000
DIRECTE ARBEIDSKOS- 200 000 x 12' = 40 000 DAU x € 50/DAU € 2 000 000
TEN € 3 000 000 x 1% € 30 000
COMMISSIELONEN
Indirecte kosten:
Indirecte kosten badjassen en badhanddoeken
Loonkosten 2 toezichthouders € 50 000
Afschrijvingskosten machines € 53750
Afschrijvingskosten productiegebouw € 2000
Energieverbruik productiegebouw € 64 250
Diverse productiekosten € 250 000
Administratie- en verkoopkosten € 500 000
Met verdeelsleutel productievolume afschrijvingskost gebouw (€ 2000) verdelen
o Badjassen: 100,000 of 1/3 666,67
o Badhanddoeken: 200,000 of 2/3 1333,33
Met verdeelsleutel directe arbeidsuren afschrijvingskost gebouw (€ 2000) verdelen
4
