Inhoudsopgave
1 Inleiding en definitie ............................................................................................................ 2
2 Externe effecten en marktefficiëntie .................................................................................... 2
2.1 Negatieve externe effecten verbonden aan productie ......................................................... 2
2.2 Negatieve externe effecten verbonden aan consumptie ...................................................... 2
2.3 Negatieve versus positieve externe effecten ........................................................................ 2
2.4 Economische analyse............................................................................................................. 3
2.4.1 Kosten................................................................................................................................ 3
2.4.2 Baten ................................................................................................................................. 3
2.5 Begrip ‘nieuwe schaarste’ ..................................................................................................... 4
3 Private (particuliere) oplossingen voor externe effecten ....................................................... 4
3.1 Morele codes en labels .......................................................................................................... 4
3.2 Liefdadigheid ......................................................................................................................... 4
3.3 Integratie (fusie) van de twee bedrijven ............................................................................... 5
3.4 Privaat contract afsluiten: Coase-theorema.......................................................................... 5
4 Speciaal soort extern effect: Positioneel extern effect........................................................... 6
5 Overheidsbeleid ten aanzien van externe effecten ................................................................ 6
5.1 Regulering .............................................................................................................................. 6
5.2 Pigouviaanse belasting .......................................................................................................... 7
5.3 Verhandelbare emissierechten (handel in vervuilingsrechten) ............................................ 8
5.4 Besluit pigouviaanse belasting en verhandelbare emissierechten ....................................... 8
5.5 Andere (publiek-private) oplossingen voor externe effecten ............................................... 9
6 Aantal andere beleidsprincipes m.b.t. milieu en ontwikkeling ............................................... 9
7 Waardering externe effecten in MKBA ................................................................................. 9
8 Besluit externe effecten ..................................................................................................... 10
9 Overheidsfalen en public choice theorieën ......................................................................... 10
HOOFDSTUK 9: EXTERNE EFFECTEN 1 van 10
, HOOFDSTUK 9: Externe effecten
1 Inleiding en definitie
- Een extern effect is een niet-gecompenseerd effect dat ontstaat als gevolg van een handeling van
één of meer personen en dat gevolgen heeft voor de welvaart van één of meerdere personen
- Er zijn twee voorwaarden om van een extern effect te kunnen spreken:
• Niet-prijsvoorwaarde: Als de vervuiler toch een prijs moet betalen, is het effect niet (meer)
extern, maar ‘geïnternaliseerd’ (= onderdeel geworden van de interne kostprijs van het vervuilende bedrijf)
• Technologische interdependentie: Een (neven)output van A is een input voor B
(bv. een chemisch bedrijf loost afval in de rivier en stroomafwaarts bevindt zich een brouwerij die dit water
gebruikt als input in het productieproces van bier)
- Externe effecten vormen ook een geval van marktfaling
2 Externe effecten en marktefficiëntie
2.1 Negatieve externe effecten verbonden aan productie
- Producent → Producent
(bv. een chemisch bedrijf loost afval in de rivier en stroomafwaarts bevindt zich een brouwerij die dit water gebruikt als
input in het productieproces van bier)
- Producent → Consument
(bv. de luchtvervuiling veroorzaakt bedrijven, de geluidsoverlast voor omwonenden)
2.2 Negatieve externe effecten verbonden aan consumptie
- Consument → Producent
(bv. het huishoudelijk afvalwater dat geloosd wordt in de rivier)
- Consument → Consument
(bv. congestie veroorzaakt door toeristen op weg naar de zee, consumptie van tabak en consumptie van eten in een restaurant)
2.3 Negatieve versus positieve externe effecten
- De meeste externe effecten zijn negatief (alle voorgaande voorbeelden)
- Sommige externe effecten zijn positieve (bv. onderwijs, onderzoek)
MAAR: ook positieve effecten vormen een geval van marktfaling
HOOFDSTUK 9: EXTERNE EFFECTEN 2 van 10
, 2.4 Economische analyse
- Het maatschappelijke optimum verschilt van de private- of vrijemarktresultaat
• De geproduceerde hoeveelheid (𝑄𝑒 ) is maatschappelijk niet optimaal
• De bekomen evenwichtsprijs (𝑃𝑒 ) is evenmin maatschappelijk optimaal
2.4.1 Kosten
- De maatschappelijke kost verschilt van de private kost
Marginale sociale kost (𝑀𝑆𝐾) = Marginale private kost (𝑀𝑃𝐾) + marginale externe kost (𝑀𝐸𝐾)
- De marginale private kost (𝑀𝑃𝐾) is de kost van het privébedrijf om een bepaald product te produceren
- De marginale externe kost (𝑀𝐸𝐾) zijn de kosten die niet door de producent zelf worden gedragen,
maar door derden of de samenleving als geheel (bv. milieuvervuiling, watervervuiling, luchtvervuiling)
- De marginale private baat (𝑀𝑃𝐵) zijn de baten die een individu of bedrijf rechtstreeks ontvangt
van het consumeren of produceren van één extra eenheid van een product (bv. een gepensioneerde die
met de computer leert werken, levert voor die persoon een marginale private baat op)
- De marginale externe baat (𝑀𝐸𝐵) zijn de baten of voordelen die anderen of de samenleving als
geheel ontvangen van de consumptie of productie van een extra eenheid van een product (bv. een
bedrijf geniet van de kostenreductie wanneer een gepensioneerde met een computer kan werken)
HOOFDSTUK 9: EXTERNE EFFECTEN 3 van 10
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur evsmts. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
