Resume
City and Environment (Sota): Samenvatting lessen
- Établissement
- Universiteit Antwerpen (UA)
Samenvatting SOTA 1 t.e.m. 6 SOTA 10 bestaande uit uitgeschreven slides en lesnotities
[Montrer plus]
3 revues
Par: loregroen • 3 année de cela
Par: levihermans • 3 année de cela
Par: jornvanderlinden • 4 année de cela
Aperçu du contenu
SOTA CITY AND ENVIRONMENT(SOTA 1-6 + 10)
NEDERLANDSTALIG
Joppe Nicolai
2019-2020
, INHOUD
SOTA 1: Milieu-issues als een social problems ........................................................................................ 1
0. Literatuur SOTA 1 ................................................................................................................................. 1
1. Environmental issues as social problems: introductie .......................................................................... 1
1.1 Definitie ......................................................................................................................................... 1
1.2 Milieu problemen: een nieuw probleem? ....................................................................................... 1
1.3 sociale oorzaken............................................................................................................................. 2
1.4 sociale effecten .............................................................................................................................. 2
1.5 sociale reacties ............................................................................................................................... 3
1.6 Niet alle milieuproblemen zijn sociale problemen .......................................................................... 3
1.7 Oorzaken van milieuproblemen...................................................................................................... 3
2. The physical context and its societal functions (de fysieke context en haar sociale functies)................. 4
2.1 3 functies van de fysieke context .................................................................................................... 4
3. The natural sciences’ modelling of environmental problems (natuurwetenschap) ................................ 5
3.1 How do natural sciences try to model environmental problems?.................................................... 5
4. The social scientific modelling of environmental problems (sociale wetenschap) ................................. 6
4.1 How modelling? ............................................................................................................................. 6
4.2 Environmental problems as a social dilemma (milieuproblemen als sociaal dilemma) .................... 7
4.3 Tragedy of the commons ................................................................................................................ 7
4.4 Three strategies for environmental policy ...................................................................................... 7
4.5 Government of governance ............................................................................................................ 7
4.6 Structural veranderingen zijn noodzakelijk ..................................................................................... 8
5. Putting environmental questions on the Societal and political agenda (milieu-vraagstukken op de
politieke en sociale agenda) ..................................................................................................................... 8
5.1 Wetenschappelijke kennis: onzeker en moeilijk vergelijkbaar ......................................................... 9
5.2 belang van (echte of in scene gezette) voorvallen en hun perceptie ............................................... 9
5.3 Belang van ethische normen en politieke warden......................................................................... 10
6. Belangrijkste discourses in milieubeleid ............................................................................................. 10
6.1 Wat is een discourse? ................................................................................................................... 10
6.2 Discoursen en hun impact op sociaal gedrag en beleid ................................................................. 10
6.3 De drie belangrijkste milieu-discoursen ........................................................................................ 10
, 6.3.1 Limits to growth .................................................................................................................... 11
6.3.2 Ecological Modernisation (EM) .............................................................................................. 11
6.3.3 Sustainable Development (SD) ............................................................................................... 12
6.4 Recente opfrissing van de discoursen ........................................................................................... 12
7. Politieke en ethische principes achter milieubeleid ............................................................................ 13
7.1 Principles in het Vlaamse Milieubeleid vastgelegd in een decreet van 1995 (art. 1.2.1 § 2-3) ° en in
milieubeleidsplannen ° ....................................................................................................................... 13
1. Preventie principe .......................................................................................................................... 13
2. Eerste brongericht, dan effectgericht. ............................................................................................ 13
3. Standstill-beginsel .......................................................................................................................... 13
4. Het principe dat de vervuiler betaalt .............................................................................................. 13
5. Voorzorgsprincipe .......................................................................................................................... 13
6. Hoog beschermingsniveau zonder sociaal-economische gevolgen te verwaarlozen. ....................... 13
SOTA 2: The social question as an urban question ................................................................................ 14
0. SOTA lecture 2 ................................................................................................................................... 14
1. Uitvinding van de discipline: de roots van ‘urban sociology’ ............................................................... 14
2. Paradigmatic cities and urban theory perspectives ............................................................................. 16
2.1 Paradigmatic city 1: CHICAGO....................................................................................................... 16
2.2 Paradigmatic city 2: LONDON ....................................................................................................... 20
2.3 Paradigmatic city 3: Paris.............................................................................................................. 22
2.4 Paradigmatic city #4: Los Angeles ................................................................................................. 25
2.5 Paradigmatic city #5: Brussel ........................................................................................................ 27
SOTA 3(8/10): The sustainability discourse, eco-modernisation and society wide change ................... 28
0. Literature SOTA 3 ............................................................................................................................... 28
1. Een korte geschiedenis....................................................................................................................... 28
2. Classification of perspectives (Hopwood) ........................................................................................... 31
2.1 Status Quo ................................................................................................................................... 31
2.2 Reform / hervorming.................................................................................................................... 32
2.3 Transformation ............................................................................................................................ 33
3. SD: construct or constructive ambiguity? ........................................................................................... 34
3.1 Squaring the circle: a lot of critics ................................................................................................. 34
3.2 De lessen die we kunnen trekken over SD/DO .............................................................................. 35
4. Duurzame Transitie ............................................................................................................................ 36
, 4.1 Algemene kenmerken .................................................................................................................. 37
4.2 De toename aan transitie-studies ................................................................................................. 38
4.3 Transitiestudies ............................................................................................................................ 38
4.3.1 Het MLP als een historisch-evolutionair perspectief (zie ook SOTA 6) .................................... 38
4.3.2 Transition policy and governance / transitiebeleid en governance ......................................... 45
5. Vriend of vijand? Duurzame consumptie en politiek activisme ”ESA-conferentie ............................ 51
SOTA 4: Urban and housing policy (15/10) ............................................................................................ 53
0. Literature SOTA 4 ............................................................................................................................... 53
0. Vlaams Regeringsakkoord .................................................................................................................. 53
1. Naoorlogse beleidscontext: suburbanisatie en gentrificatie................................................................ 54
1.1 Definiëren van suburbanisatie ...................................................................................................... 54
1.2 Suburbanisatie uitgelegd .............................................................................................................. 55
1.2.1 Weberiaanse uitleg: het consumeren van de suburb/voorsteden .......................................... 55
1.2.2 Marxistische verklaring: productie van de voorstad ............................................................... 55
1.3 Achtergrond: de planet van de voorsteden ................................................................................... 56
1.4 Gentrificatie ................................................................................................................................. 56
2. Belgian/Flemish Housing policy .......................................................................................................... 56
2.1 Housing policy .............................................................................................................................. 56
2.2 Wetgeving omtrent huisvesting .................................................................................................... 57
3. Belgisch en Vlaams Stedelijk beleid .................................................................................................... 58
3.1 Urban policy / Stedelijk beleid ...................................................................................................... 58
SOTA 5: Governing ‘the commons’ milieubeleid en ruimtelijke planning.............................................. 60
0. Literature SOTA 5 ............................................................................................................................... 60
1. Introduction ....................................................................................................................................... 60
2. Policy ................................................................................................................................................. 61
2.1 Definitie ....................................................................................................................................... 61
2.2 Hoe definiëren we goed beleid? Hoe definiëer je de juiste beslissing? .......................................... 61
2.2.1 Beleid als een doelgericht rationeel proces (probleemgericht) ............................................... 62
2.2.2 Beleid als politieke interactie (actor-centraal) ........................................................................ 63
2.2.3 Beleid als een institutioneel fenomeen (structuur centraal) ................................................... 65
3. Beleid bestuderen (vb. Beleidsevaluatie) ............................................................................................ 67
3.1. Wat zijn de issues? (zie Beleid als doelgericht en probleemoplossend) ........................................ 67
3.1.1 ruimtelijke ordening .............................................................................................................. 69
, 3.2 Hoe: Organisatie en proces (Cf. Policy as goal-seeking en het product van interacties) ................. 73
3.2.1 Over de institutionalisering van het milieubeleid in Vlaanderen ............................................. 74
3.2.2 Beleidsplanning ..................................................................................................................... 75
3.3 Context speelt een rol .................................................................................................................. 77
SOTA 6: Transition policy and agency .................................................................................................... 79
0. Literature SOTA 6 ............................................................................................................................... 79
SOTA 10: ‘De ruimtelijke ontwikkeling van de stadsregio Antwerpen’ - een case study (s. 1945) ........ 80
0. Literatuur SOTA 10 ............................................................................................................................. 80
1. Einde van ‘vestingstad’ ....................................................................................................................... 80
2. Haven en stad groeiden apart ............................................................................................................ 83
3. De leegloop van de stad: suburbanisatie en achteruitgang van de binnenstad.................................... 86
4. In de slipstream van mei 1968: urban contention/stedelijke strijd ...................................................... 87
5. Van een ‘verdeelde’ naar een ‘ondernemende’ stad .......................................................................... 89
6. Strijdende claims voor ruimte: haveneconomie, landbouw en natuur ................................................ 92
7. De stedelijke economie: tertianisering en opkomende creatieve industrie Suburbanisation of industries
.............................................................................................................................................................. 94
8. Onzekere toekomst ............................................................................................................................ 97
, 1
SOTA 1: Milieu-issues als een sociaal probleem
0. Literatuur SOTA 1
1. Environmental issues as social problems: introductie
Milieuproblemen als een sociaal probleem.
1.1 Definitie
Environment / milieu
o = fysische omgeving
Environmental problems / milieuproblemen
o = verzameling van verschillende problemen
o = fysische verstoring van de omgeving, milieudegradatie
Environmental policy / milieubeleid
o = verzameling van een breede waaier aan maatschappelijke pogingen om deze problemen
op te lossen
o = oplossen van huidige milieuproblemen en toekomstige problemen voorkomen
1.2 Milieu problemen: een nieuw probleem?
Milieuproblemen: een nieuw problem?
Nee, mensen hebben het milieu altijd beïnvloedt, maar natuur bleef vroeger dominant
o Bv. primitieve landbouw: natuur verdwijnt ten koste van landbouw(grond)
o Maar dit veranderde snel sinds de Industriële Revolutie
o Hedendaagse bewustwording van het milieu startte rond de jaren 1970: dit hield in dat
het algemeen aanvaard (algemene consensus) werd dat er milieuproblemen aan de gang
waren en dat er iets aan gedaan moest worden.
Meer specifiek ging het over burgers en wetenschappers die voorvechters waren
van een nieuwe sociale beweging
, 2
Industrial Revolution: 18- 19th century
o De IR zorgde voor een productie op grotere schaal. Hierdoor vonden meer mensen een
job. Wat een positief aspect was. De keerzijde was wel dat er meer uitstoot gecreëerd
werd en dat werkomstandigheden niet ideaal waren
o De IR zorgde voor milieuproblemen die de natuur niet meer op zichzelf kon oplossen.
Mensen waren eerder bezig met hun sociale problemen eerst op te lossen.
Milieuproblemen waren nog geen deel van de politieke agenda
o Silent spring/ Stille lente (Carson, 1962): een studie over de relatie tussen pesticiden en
biodiversiteit. Insectn zullen sterven, waardoor vogels niet meer zullen terugkomen. Dus
we zullen niets meer horen van getjilp in de lente.
o The limits to growth (Club van Rome, 1972): een thesis die stelt dat de groei gelimiteerd
is door de eidigheid van natuurlijke grondstoffen (die op aan het geraken zijn)
o Vanaf het einde van de Jaren 1960 komt er meer bezorgdheid bij de mensen over het
milieu en worden de eerste stappen ondernomen
Er zijn minstens 3 redenen waarom milieuproblemen sociale problemen zijn.
o Ze hebben sociale oorzaak (societal causes)
o Ze hebben sociale effecten
o Ze zorgen voor sociale reacties (provoke societal reactions)
Bv. milieubeleid
1.3 sociale oorzaken
De menselijke soort is dominant geworden ten koste van de natuur, door:
o Bevolkingsgroei
o Wetenschap en technologie
o Economische groei en stijging van de welvaart: een toename van de welvaart door
economische groei: mensen die arm opgroeiden gaan meer kunnen besteden. Door deze
economische groei en stijging van de welvaart ontstaan nieuwe levensstijlen die ervoor
zorgen dat meer natuurlijke bronnen aangewend worden (om in deze levensstijlen te
voorzien)
o Cultuur
Eq = P x I x T x C: : de milieukwaliteit is een functie van de variabelen bevolking, inkomen,
technologie en cultuur. The 4 variabels work together
1.4 sociale effecten
Milieuproblemen hebben sociale consequenties:
o Voor publieke gezondheid
o Voor welzijn
o Voor veiligheid
o Bv. Umicore: lood in de lucht zorgt voor gevaar van gezondheid voor omwonenden
Adaptive circular cities: groenere steden kunnen een positieve invloed hebben op het leven van
de mens in de stad. Meer groen zorgt voor meer schaduw en minder pollutie.
, 3
1.5 sociale reacties
Milieuproblemen zorgen voor sociale reacties
o Protest
o Politieke agendasetting
o Beleidsontwikkeling
o Verandering in gedrag
Milieuproblemen kunnen niet enkel veranderd worden door beleidsontwikkeling (bv. Nieuwe
verpakkingen), maar er moet ook een verandering in individueel gedrag uit voortkomen (bv. afval
in de juiste bak gooien)
1.6 Niet alle milieuproblemen zijn sociale problemen
Veranderingen in de natuurlijke omgeving zijn niet noodzakelijk milieuproblemen. Soms zijn het
natuurlijke rampen (orkaan, tsunami, overstroming (flooding), woestijnvorming (desertification))
dit zijn ook milieuproblemen
maar in welke mate zijn de oorzaken van menselijke aard? (anthropogenic)
1.7 Oorzaken van milieuproblemen
meer over de oorzaken van milieuproblemen
o moderniteit is de oorzaak: de mens tracht de controle over te nemen en zijn persoonlijke
levensstijl de verbeteren (meer luxe)
wetenschap en technologie zijn de nieuwe dominante ideologieën en de
heersende technologie maakt ons afhankelijk van experten (expert-systeem), bv.
nucleaire energie
we zijn geëvolueerd naar een ‘risk society’ (Beck, 1992): wetenschap en
technologie hebben cultuur gebracht, maar ook het risico’s (milieurisisco) die
onvermijdbaar, onomkeerbaar en moeilijk te herkennen zijn.
Op hetzelfde moment zijn de bestaande instituties (familie, kerk, buurt…)
verzwakt en leveren ze ons niet meer de nodige antwoorden.
o De zoektocht naar winst is de oorzaak
Wat winst maakt doet de economie draaien (niet wat mensen nodig hebben)
treadmill of production, externe kosten van welvaart (milieuschade) zou
geïnternaliseerd moeten worden, we moeten evolueren naar welvaart zonder
groei
o De Joods-Christen cultuur is de oorzaak: we denken dat we het recht hebben de mens te
laten domineren boven de natuur. We mogen zaken vernielen om er zelf beter van te
worden we moeten meer zelfdiscipline hebben en soberder leven
o Bevolkingsgroei is de oorzaak we moeten strengere bevolkingswetgeving hebben
, 4
2. The physical context and its societal functions (de fysieke context en haar
sociale functies)
2.1 3 functies van de fysieke context
Mens en samenleving gebruiken hun fysieke omgeving. Deze is eindig. Overgebruik (meer gebruik
dan de grenzen) tast het potentieel aan
Carrying capacity of the physical surrounding = carrying capacity = critical load =
milieugebruiksruimte: Carrying capacity of the physican surrounding: moeder natuur geeft een
resources in bepaalde mate. Wanneer we deze mate overtreden, putten we de natuur uit, tegen
een snelheid waar de natuur zich niet tegen kan herstellen
Dunlap*: fysieke omgeving volbrengt drie functies
o Supply Depot: stock aan (niet)hernieuwbare natuurlijke bronnen
Overgebruik leidt tot uitputting en schaarste
o Living Space: plaats voor landbouw/huisvesting/transport en andere sociale activiteiten
Overgebruik leidt tot het vernietigen van ecosystemen.
o Waste Repository (afvalbewaarplaats): Zelf-schoonmaak capaciteit van het milieu
Overgebruik leidt tot schade aan ecosystemen en tot gezondheidsproblemen.
Verband met drie groepen van milieuproblemen
o Uitputting: door het wegnemen van iets tegen een bepaalde snelheid en hoeveelheid
(ontginning). Deze vorm van exploitatie is een gevaar voor jezelf (withdrawals:
terugneming)
o Eroding/wegwreten van ecosystemen: Zowel omkeerbare als onomkeerbare inbreuk
veroorzaakt een daling in kwaliteit, naast uitstoot en uitputting. Een verandering
modification
o Pollutie: door toevoeging van vervuilende polluenten en deze uit te stoten
environmental hygene problems addition
o Combinatie
Overschrijden van de capaciteit
, 5
Wie / Wat probleem?
o Als het overschrijden van limieten een problem is
For de kwaliteit van het milieu op zich, de kwaliteit van de ecosystemen en de
omgeving daalt ecocentric
Voor de mens: de sociale functies van de fysieke omgevingen kunnen niet langer
volbracht worden, wanneer het limieten van de mens in hun ontwikkeling in
gedrang komt anthropocentric
Dunlap’s schema helpt ons een aantal stappen verder: vele milieuvragen worden tot drie
gereduceerd.
o Het schema verklaart dat milieuproblemen te maken hebben met
Interactie tussen mens en milieu
Interactie tussen sociaal systeem en fysisch/eco- systeem
Interactie tussen cultuur (nurture) en natuur
o Opgelet: sommige fenomenten zijn deels natuur, deels cultuur
3. The natural sciences’ modelling of environmental problems
(natuurwetenschap)
3.1 How do natural sciences try to model environmental problems?
Wat zijn de limieten? Wanneer overschrijd je de draagkracht?
o 1) Detecteren en beoordelen van veranderingen in kwaliteit van de fysische omgeving, de
fysiche oorzaken en effecten behoort tot het domein van de natuurwetenschappen.
Vragen beantwoorden over dosis-effect: welke dosis uitstoot/uitputting/erosie
leidt tot welk mechanism en tot welk effect
DOSIS -> EFFECT
Zelden is er slechts 1 dosis en 1 effect, het is complexer
o 2) Natuurwetenschappen gaan ook op zoek naar de kritische waarden
Dodelijke dosis <-> geen effect ????
Veel onzekerheid in het zetten van normen en standaarden
Onderzoekers zijn het vaak oneens over de threshold (waar die moet liggen).
Bestaat ‘no effect’? -> dat is moeilijk om te zegge, want de technologische stand
van zaken bepaalt of er een effect gevonden kan worden.
Bv. Fijn stof kon vroeger niet gedetecteerd worden dus daardoor kon het
ook niet als schadelijk worden begrepen.
o DPSIR-keten
DPSIR : verwijst naar de verschillende stadia in de keten het helpt om
milieuproblemen te categoriseren .
Internationale milieuproblmen worden vaak adhv een DPSIR-keten gemodelleerd.
Links van het dosis-effect model vind je de sociale oorzaken, rechts focust op de
impact
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur uastudent. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
52510 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans