Samenvatting van het vak Sociaal Wetenschappelijk Onderzoek I (SWO) gegeven door Jan Depauw in de opleiding Sociaal werk. In deze samenvatting zijn de powerpoints en de cursus SWO Theorie verwerkt. Dit document is gemaakt in het schooljaar . 12/20 behaalt in eerste zit.
Deel 1: Sociaal wetenschappelijk
onderzoek: Basics
1. Sociaal wetenschappelijk onderzoek en plaats
binnen de opleiding
1.1 Onderzoekend vermogen
Veranderende samenleving:
➔ Levenslang leren door continue veranderen van samenleving op verschillende
vlakken
Componenten onderzoekend vermogen (Andriessen, 2016):
➔ Onderzoekende houding
◆ Opmerkzaam, nieuwsgierig, kritisch
◆ Kunnen onderbouwen/verantwoorden
◆ Voortbouwen op bestaande kennis
➔ Onderzoeksresultaten toepassen
◆ Relevante wetenschappelijke literatuur kunnen beoordelen
➔ Onderzoek uitvoeren
◆ Manieren dataverzameling en -analyse beheersen en kunnen inzetten
Onderzoekend vermogen leidt tot:
➔ Reflectie
➔ Empirisch onderbouwd handelen
➔ Innovatie
➔ Zo gewapend voor veranderende context beroepspraktijk en complexiteit
samenleving
1.2 Wat is Sociaal Wetenschappelijk onderzoek?
Onderscheid alledaagse kennis - wetenschappelijk verantwoorde kennis:
➔ Wetenschappelijk onderzoek = doelgericht
◆ Doel = vooraf bepaalde vraag beantwoorden
◆ Onderzoeksvraag - probleemstelling
➔ Wetenschappelijke kennis verkregen op basis van bestaand wetenschappelijk
onderzoek
◆ Vaak beginnend met literatuurstudie
➔ Wetenschappelijk onderzoek gebeurt volgens een systematisch en transparant
stappenplan
1
,Olivia Galle
◆ Fasen van onderzoek
➔ Wetenschappelijk onderzoek moet geldig en betrouwbaar zijn (anders geen
volwaardig wetenschappelijk onderzoek) → kwaliteitseisen voldaan
Definitie SWO: (niet vanbuiten)
➔ (Sociaal Wetenschappelijk) Onderzoek is een doelgericht proces waarbij men op een
systematische manier op basis van een onderzoeksontwerp, data verzamelt en
analyseert om op een betrouwbare en geldige wijze onderzoeksvragen te
beantwoorden die deel uitmaken van een probleemstelling (over de sociale realiteit).
Fasen van onderzoek:
➔ Fase 1: Oriëntatie, planning en ontwerp
◆ Leren benoemen wat je wil begrijpen → onderzoeksvraag
➔ Fase 2: Data verzamelen
◆ Op zoek gaan naar informatie via gepaste methoden
◆ De gevonden informatie en data kritisch analyseren
➔ Fase 3: Data analyseren
◆ De verzamelde informatie organiseren, samenvatten en analyseren
➔ Fase 4: Rapporteren
◆ De verworven kennis toepassen en erover communiceren
2. Soorten onderzoek
2.1 Fundamenteel onderzoek versus praktijkonderzoek
2.1.1 Fundamenteel onderzoek
Kenmerken fundamenteel onderzoek:
➔ Doel: algemeen geldende kennis ontwikkelen
◆ Wil bijdrage leveren aan bestaande wetenschappelijke kennis
➔ Opdrachtgevers: universiteiten of andere kennisinstellingen
◆ Vaak in kader van doctoraatsonderzoek
2.1.2 Praktijkonderzoek
Kenmerken praktijkonderzoek:
➔ Oorsprong: problemen waar praktijkwerkers in werkveld mee geconfronteerd worden
➔ Doel: onderzoeksvragen uit werkveld beantwoorden
◆ Nieuwe kennis ontwikkelen die betekenisvol kan zijn voor
verbetering/vernieuwing in werkveld
➔ Opdrachtgevers: (welzijns-) organisaties, federale, regionale of lokale overheden
(hogescholen)
2
,Olivia Galle
2.2 Onderzoeksbenaderingen: kwantitatief en kwalitatief
onderzoek
Verwijten:
➔ Strijd tussen twee benaderingen
➔ Kwalitatief onderzoek: onwetenschappelijk, soft, onbetrouwbaar
➔ Kwantitatief onderzoek: deterministisch, ‘te’ positivistisch
➔ Verschillen fundamenteel → paradigma
◆ Paradigma = samenhangend geheel van modellen en theorieën die
denkkader vormen waaruit werkelijkheid geanalyseerd wordt
◆ ‘Bril’ die je waarnemingen kleurt
2.2.1 Kwantitatief onderzoek
Zijnsleer (visie op mens- en wereldbeeld):
➔ Deterministisch mensbeeld: mens bepaald door wereld waarin hij leeft
➔ Gedrag gestuurd door factoren in externe wereld
➔ Objectivisme: bestudeerde sociale fenomenen hebben karakter van objecten (los en
onafhankelijk van menselijk gedrag)
Kennisleer (visie op kennisproductie):
➔ Positivistische benadering
➔ Werkelijkheid van buitenaf bestuderen
➔ Echte kennis: objectieve, meetbare en empirisch waarneembare gegeven
➔ Onderzoek in breedte: objectieve en universeel toepasbare kennis door verzamelde
gegevens om te zetten in cijfers en statistieken
Rol van theorie:
➔ Deductief: testen van hypothesen
➔ Theorie als startpunt
◆ Uitgebreid literatuuronderzoek
◆ Ontwikkelen van aantal hypothesen
3
, Olivia Galle
➔ Waarneming via gestandaardiseerde meetinstrumenten
➔ Analyse: met behulp van statistische analyse en kernwaarden (centrummaten,
spreidingsmaten, associatiematen)
➔ Rapportage: resultaten vaak gekwantificeerd
2.2.2 Kwalitatief onderzoek
Zijnsleer (visie op mens- en wereldbeeld):
➔ Constructionisme (geen absoluut determinisme)
➔ Mens is deels bio-psycho-sociaal gedetermineerd, construeert zelf (deels) sociale
realiteit
➔ Werkelijkheid = subjectief, afhankelijk van betekenis die persoon eraan geeft
Kennisleer (visie op kennisproductie):
➔ Interpretatieve benadering van wetenschap
➔ Subjectieve zingeving vatten
➔ Echte kennis: vatten van betekenissen die mensen toekennen aan realiteit, begrijpen
van leefwereld
➔ Streven naar diepgaand inzicht in thema door ervaringen en betekenissen van ppn
Rol van theorie:
➔ Inductief: gericht op theorievorming
➔ Theorie als eindpunt
◆ Beperkte literatuurstudie tot oriëntering
◆ Relatieopbouw met onderzochten in leefwereld centraal
◆ Waarnemen dagelijkse leven
◆ Resultaten narratief formuleren
2.3 Verschil naar finaliteit
Oost en Markenhof (2002): Welk doel streven verschillende onderzoeken na:
➔ Beschrijven
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur olivia1galle. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
