rechtsvergelijking, begrip & buitenlandrechtskunde
recht: heel rechtsstelsel en/of onderdeel ervan
dus rechtsvergelijking kan over een tak gaan of een heel land
vergelijking: actie: onderzoeken van gelijkenissen en verschillen
⇒ rechtsvergelijking: onderzoeken gelijkenissen & verschillen tss 2+ rechtsstelsels of
onderdelen ervan
doel ervan: maakt niet uit
het gaat hier meer over een meta-recht → niet enkel recht maar ook rechtsgeschiedenis,
rechtssociologie,...
discipline of methode?
methode die gehanteerd wordt moet wetenschappelijk verantwoord zijn!
dus moet methodisch onderbouwd zijn
wetenschappelijke discipline: enkel wat vergelijkbaar is vgl
+ andere onderzoeker zou obv zelfde elementen tot gelijkaardig resultaat komen
je kan niet zo maar beginnen vgl:
we gaan vaak steunen op voorafgaand werk & voortbouwen
→ elk rechtsvergelijkend onderzoek zal onvolmaakt zijn want de rechtsvergelijkende
wetenschap zelf is onvolmaakt
maar deze onvolmaaktheid is duldbaar
soorten rechtsvergelijking
rechtsvergelijking kan op alle domeinen vh recht
nuance: eerste eeuw van moderne rechtsvgl: vooral in privaatrecht
ontstaan moderne rechtsvgl: 19e E
want opkomst natiestaten met eigen recht & eigen wetboeken + wereldhandel
1900: eerste Internationaal Congres voor Rechtsvergelijking in Parijs
→ probeerden hier ook ‘droit commun législatif’ te ontwikkelen (= universeel
privaatrecht)
maar na WO: dit doel is weggevallen
1
,mogelijke soorten rechtsvergelijking…
- inter-nationale rechtsvgl
- inter-internationale rechtsvgl
vb. EU en Latijns-Amerika
- intra-nationale rechtsvgl
→ DS (van eenzelfde staat!)
- particulier-rechtsvgl
recht van niet- of niet-zuiver-publiekrechtelijke entiteiten vgl
- zuiver interne rechtsvergelijking
rechtsregels in eenzelfde rechtsstelsel die toepasselijk zijn op diverse fenomenen
- inter-temporele rechtsvergelijking
- combinatie van voorgaanden
‘levend recht’ of recht vd boeken vergelijken?
hetzelfde kiezen overal
dogmatische vs. functionele rechtsvgl
- dogmatische: uitsluitend positief recht → zoals in boeken
- functionele: hoe ‘levend recht’ oplossing biedt op probleem
micro vs. macro rechtsvgl
- macro: hele rechtsstelsels met elkaar vgl
en aandacht gaat naar omvattende thema’s
vb. groeperen van rechtsstelsels
- micro: aandacht naar welbepaalde dingen in eenzelfde fenomeen of probleem
constante interactie tss deze 2: macro vgl helpt de micro vgl zinvol te doorvoeren, en micro
vgl voedt de algemene macro vgl
relaties met belendende rechts- en wetenschapsdomeinen
RECHTSVERGELIJKING & BUITENLANDRECHTSKUNDE
rechtsvgl ≠ onderzoek of kennis van buitenlands recht
- dat is eerder een eerste stap voor rechtsvgl
- subjectief karakter van ‘buitenlands recht’: elk recht is buitenlands recht voor iemand
die uit een ander land komt
dus kennis ervan ≠ juridische kennis
maar het blijft toch nuttig!
RECHTSVGL & JURIDISCH VERTALEN EN TOLKEN
- analoog met hierboven
- juridische vertaler & tolk: moet voldoende rechtsvergelijkend bagage hebben om
goed te kunnen uitleggen
→ moet juridische terminologie van beide talen beheersen: vormelijk & inhoudelijk
dus moet impliciet toch aan rechtsvergelijking doen
RECHTSVGL EN RECHTSFILOSOFIE, -THEORIE, -SOCIOLOGIE EN -GESCHIEDENIS
rechtsfilosofie & -theorie: eerder abstracte reflectie over recht
rechtssociologie: relatie tss samenleving en recht
2
,→ meer aandacht voor ‘levend recht’
rechtsgeschiedenis - rechtsvgl:
- rechtsgeschiedenis: volgt wetenschappelijke methoden van historisch onderzoek
- rechtsvgl: kan verklaringen van gelijkenissen & verschillen zoeken in historische
ontwikkeling
RECHTSVGL EN INTERNATIONAAL PRIVAAT- EN PUBLIEKRECHT
- internationaal privaatrecht: conflicten tss verschilldende rechtsordeningen
positiefrechtelijk oplossen door toepasselijk recht, procedure,... aan te wijzen
- internationaal publiekrecht:
rechtsbron = ‘algemene rechtsbeginselen erkend door beschaafde naties’ (art 38 lid
3 statuut IGH)
→ om die beginselen te identificeren: beroep op rechtsvgl
‘comparative law & economics’ en ‘legal origins’
jaren 60 in VS: opkomst van law & economics
= economische analyse vh recht
recht gezien als sturingsinstrument om mensen tot gewenst gedrag te brengen
verwijt hieraan: reduceert alles tot nastreven van economische efficiëntie, afwegen van
kosten en baten
sinds 1994: pogingen om law & economics, en rechtsvergelijking te combineren
- comparative law & economics: probeert veranderingen in recht te verklaren
rechtsstelsels gaan naar meest efficiënte recht convergeren
- legal origins: economische resultaten uitleggen vanuit rechtsvgl
beide: vooral Angelsaksisch vooringenomen
WAAROM RECHTSVERGELIJKING?
grenslijnen tss onmiddellijke, intermediaire en verwijderde doelen zijn vloeibaar
+ alternatieve benaderingen zijn mogelijk
nabije doelen
= onmiddellijke doelen
functies die quasi automatisch door rechtsvgl nagestreefd worden
algemene nabije doelen
- vreemd recht beter kennen en begrijpen
- eigen recht beter kennen en begrijpen
specifieke nabije doelen
- beter begrijpen hoe vreemd recht in zijn geheel en onderdelen opgebouwd is
3
, - opstellen v/e taxonomie1 van rechtsstelsels en hun onderdelen
- ondersteunen vh juridisch vertalen en tolken
intermediaire doelen
= functies die door de rechtsvergelijker zelf vervuld worden en leiden tot een concrete output
onder andere…
- rechtsonderwijs, met in het bijzonder
- beginselenonderwijs in het recht
- eigenlijke onderwijs van buitenlands recht en van rechtsvergelijking
- integreren van rechtsvergelijkende componenten in juridische en andere
metajuridische vakken
- bijdragen tot de rechtswetenschap als wetenschap
- interpretatie vh eigen recht ondersteunen, in het bijzonder:
- bij overname van vreemd recht
- leemten in eigen recht op te vullen
- interpretatie van internationaal en supranationaal recht, in bijzonder…
- internationaal publiekrecht verwijst naar algemene beginselen of
internationale gewoonten
- internationaal of supranationaal instrument dient begrepen te worden vanuit
het recht vd verdragsluitende staten
- juristen bijstaan bij correcte toepassing vh vreemde recht
- bijdragen tot verdere ontwikkeling vd methodologie vd rechtsvergelijking + tot
verdere uitbouw vd rechtsvergelijking als wetenschappelijke discipline
verwijderde doelen
= functies die rechtsvergelijking nastreeft, maar waarbij de resultaten vd rechtsvergelijking
alleen niet tot een onmiddellijke conclusie leiden
- rechtsvergelijking moet hier verrijkt worden met andere juridische en niet-juridische
input om gestelde doel te bereiken
- vaak uiteindelijk zelfs een politieke beoordeling
overzicht van verwijderde doelen…
- ‘de lege ferenda' functie: makers van nieuw recht helpen in hun taak
- bijdragen tot ontwikkeling van (inter en supranationale) coördinatie-instrumenten
- bijdragen tot ontwikkeling van harmonisatie-instrumenten of eengemaakt recht
→ technieken: cursus p 41-43
- ontdekking / ontwikkeling van gedeelde rechtsbeginselen en ius commune
- voeden van privaatrechtelijke overeenkomsten
- ondersteuning van andere vergelijkende wetenschappelijke disciplines
vb. vergelijkende economie, sociologie,...
+ van andere meta-juridische disciplines
vb. rechtsfilosofie, rechtstheorie, rechtssociologie,...
1
= ander woord voor groep: mensen, dingen of artikelen worden in groepen en categorieën
beschreven, onderverdeeld en geordend
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur rechtenstudent1950. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €12,66. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
