Resume
Samenvatting privaatrecht (12/20)
- Cours
- Privaatrecht
- Établissement
- Universiteit Gent (UGent)
Samenvatting van recht met de wetsartikelen bij de onderwerpen geschreven. Alle info van de lessen is er ook in verwerkt
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
Personen- en gezinsrechtHT. 1: De mens (art / wetten in rood nog in wetboek
zoeken)
AFDELING 1: Bestaan van de fysieke persoon
Fysieke persoon die bestaat:
- Hebben rechtspersoonlijkheid -> drager van rechten en plichten
- Begint bij geboorte en eindigt bij dood
De geboorte:
- Rechtspersoonlijkheid wordt slecht toegepast als het kind levend geboren worden
+ het kind is levensvatbaar
Opmerking: soms worden aan de nog ongeboren vrucht bepaalde rechten toegekend
(bv. erven, het ontvangen van schenkingen en de erkenning) (art. 906, 328 §3 oud BW)
Het ongeboren kind kan na zijn geboorte slechts aanspraak maken indien het reeds verwekt was
vóór de rechten openvielen + kind moet levend en levensvatbaar geboren worden
KIND HEEFT GEEN RECHTSPERSOONLIJKHEID VOOR GEBOORTE (art 725 oud BW)
Embryobescherming:
De Embryowet van 11/05/2003 creëert een wettelijk kader voor onderzoek op menselijke
embryo’s:
- Onder bepaalde omstandigheden is onderzoek op menselijke embryo’s toegelaten
- Reproductief menselijk klonen = verboden
- Het gebruik van embryo’s voor commerciële doeleinden/ met eugenetisch (vb kind is
misvormd) oogmerk = verboden
- Wet Medische Begeleide Voortplanting 6/07/2007 regelt statuut van overtallige
embryo’s: de kern bestaat erin dat de afspraken die gemaakt worden, correct moeten
worden nageleefd.
Abortus:
- Abortuswet van 15/10/2018 -> wet die vrijwillige abortus regelt
Art. 348, 349 en 352 Sw.: vruchtafdrijving bij een vrouw die daarin toestemde
- Vóór de regeling van de zwangerschapsonderbreking (3/04/1990) -> elke opzettelijke
zwangerschapsonderbreking met het doel de vrucht te doden -> strafbaar
(voor 1990 opzettelijke abortus verboden)
- Voorwaarden abortus (heden): (art 2)
o De abortus moet gebeuren op verzoek + toestemming van de vrouw
o Uitgevoerd door een geneesheer in medisch verantwoorde omstandigheden
o Gedurende de eerste 84 dagen van de zwangerschap
o Wanneer de zwangere vrouw in een noodsituatie verkeert
Dokter/ verpleegster kan niet gedwongen worden om aan de abortusprocedure mee te werken
na 12 weken abortus enkel nog mogelijk als gevaar voor moeder/kind (anders strafbaar)
1
,Aangifteverlichtingen n.a.v. de geboorte:
De aangifte van de geboorte moet binnen de 15 dagen na de bevalling gedaan worden door
vader/ moeder (moet dag, uur en plaats van geboorte, geslacht vermelden + naam +
ouders en beroep en woonplaats) (art. 43 BW)
De dood:
- De lichamelijke dood is het einde van de fysieke persoon + einde van
rechtspersoonlijkheid
- Er wordt automatisch een autopsie uitgevoerd op kinderen -18 die onverwacht
en medisch onverklaard overlijden (NIET indien ouders zich verzetten)
- Belangrijke juridische problemen m.b.t. het overlijden van een persoon:
1. Vaststelling van het overlijden:
- Problematiek is opgekomen bij transplantatiewet -> tijdstip van overlijden werd cruciaal
Indien de door wordt vastgesteld met het oog op transplantatie: vaststelling moet
gebeuren door 3 geneesheren die met de transplantatie niets te maken hebben
- Een mens is dood: volledige afwezigheid van elke hersenwerking
2. Recht om rustig te sterven:
- Interventie in het stervenproces: men aanvaardt het recht om niet gestoord te
worden in zijn stervenproces, eenmaal dit is ingetreden
Iedereen heeft het recht om ongestoord te sterven: ‘onaantastbaarheid van het sterfbed’
Therapeutische hardnekkigheid: alle ingrepen waardoor het stervenproces
kunstmatig wordt verlengd
- Medische handelingen met als oogmerk het doden: EUTHANASIE
De Euthanasiewet van 28/05/2002 creëert een wettelijk en deontologisch kader voor
euthanasie
EUTHANASIE:
- = ‘Het opzettelijk levensbeëindigend handelen door een andere dan de betrokkende, op diens
verzoek’ (art. 2) -> geldig voor terminale patiënten + patiënten die zich in een uitzichtloze situatie
bevinden van aanhoudend en ondraaglijk lijden (zowel fysiek als psychisch ongeneeslijk ziek)
- Strafbaarheid: art 392-393 SW
- Toegelaten euthanasie (art 3): de voorwaarden zodat euthanasie niet als strafbaar
wordt gezien:
o Uitgevoerd door een arts
o Een vrijwillig, overwogen en herhaald verzoek, in schriftelijke vorm, door een
meerderjarige, handelsbekwame persoon/ ontvoogde minderjarige (of
wilsverklaring)
o Terminale toestand/ uitzichtloze toestand van aanhoudend lijden
Bij meerderjarigen: psychisch + fysisch (niet-terminaal)
Bij minderjarigen: fysisch + (terminale ziekte)
o Naleving van alle voorwaarden + procedures
De arts die de euthanasie toepaste, doet hiervan aangifte bij de federale Controle- en
Evaluatiecommissie (art. 5-6 Euth.W.) -> kijkt na of de euthanasie in overeenstemming met
de wet is uitgevoerd
Art. 15: euthanasie volgens het boekje wordt gezien als een natuurlijke dood
- Euthanasie is geen mensrecht (je kan niet iemand vragen om je te doden -> geen EVRM geschonden)
2
, - Een arts kan niet verplicht worden om mee te werken aan euthanasie
- Medische handelingen zonder oogmerk om te doden:
De problematiek van de interventie in het levens- en stervensproces zonder het
oogmerk om de dood, maar waar de dood als gevolg intreedt, kan in verschillende
typegevallen worden onderverdeeld:
o Het toedienen van pijnbestrijdingsmiddelen -> geen euthanasie
o Zinloze of onverantwoorde medische ingreep niet toepassen tegenstrijdig met
medische ethiek en recht (beslissing ligt bij arts -> vaststaan dat tussenkomst
ingreep geen uitkomst biedt)
o Het kunstmatig in leven houden:
Indien de dood medisch is ingetreden (klinisch dood) -> alle activiteiten
moeten gestaakt worden, behalve die nodig zijn om transplantatie te
laten doorgaan
Indien dood niet is ingetreden: vraag om het stopzetten van kunstmatige
technieken voor het in leven houden (alleen als behandeling nutteloos is)
o Het recht om een medische behandeling te weigeren (door mensen die over
een vrije wil beschikken) -> indien ouders van een minderjarige dit
weigeren
-> toetsing door jeugdrechter
3. Rechtstatuut van het lijk:
- Een lijk = rec sacra = geen verhandelbaar goed in de zin van het zakenrecht
- De wil van het lijk moet worden gerespecteerd m.b.t. zijn beschikkingen over zijn lijk en
begrafenis
- Lijkschouwing/ obductie = een onderzoek door een gespecialiseerd geneesheer
om bepaalde vaststellingen te doen m.b.t. het overlijden
Bij vraag van nabestaanden onmiddellijk na het overlijden, strafrechtelijk onderzoek
en civielrechtelijk als bewijs
- Afstand van een lijk = de wilsbeschikking van de overledene waarin hij verklaart
zijn lichaam af te staan aan universiteit/ wetenschappelijk onderzoek
- Transplantatie wet van 13/06/1986 (Art. 10-14 Orgaantransplantatie): positief stelsel ->
bij iedereen mogen de organen worden weggenomen (behalve bij verzet)
Anonimiteit van de donor!!
Orgaanwegneming mag niet bij een overlijden wegens ongekende oorzaak (art. 13 bis 2)
4. Formaliteiten bij het overlijden (art. 55 BW)
- Aangifteverplichting van het overlijden aan de ambtenaar van de burgerlijke stand ->
er worden een overlijdensakte opgesteld
5. Begrafenis of crematie:
(decreet 16/01/2004 : begraafplaatsen en lijkbezorging)
- Lijken worden gecremeerd/ begraven -> urne: begraven/ verstrooid
Onder bepaalde voorwaarden kan de urne ter beschikking worden gesteld van de
nabestaanden (Art 24, lid 2,3)
- Toestemming tot begraving wordt verleend door ambtenaar van de burgerlijke stand
- Verdacht overlijden: procureur des Konings verwittigd
Onzekerheid nopens het bestaan:
3
, Het bestaan van de persoon levert problemen op -> een afwezige, vermiste en niet- aanwezige persoon:
a) Een afwezige:
- = Degene die opgehouden heeft te verschijnen waar hij zijn woonplaats/ zijn
verblijfplaats had en van wie men geen nieuws heeft ontvangen, zodat men niet
weet of hij levend/ dood is
- Indien +3 maand geen nieuws ontvangen: de vrederechter kan vermoeden van afwezigheid
vaststellen (art. 112 BW) -> vermogen wordt beheerd door gerechtelijk bewindvoerder
- Indien +5 jaar is verlopen: familierechtbank kan een verklaring van afwezigheid
afleveren (art. 118 BW) -> vonnis = overlijden
b) Een vermiste:
- = Degene van wie men redelijkerwijze weet dat hij dood is, maar van wie men het
lijk niet kan terugvinden (Bv. bedolven in een mijn ten gevolge van ontploffing)
- Gerechtelijke procedure voeren om het overlijden te doen vaststellen (art. 35…BW)
c) Eenvoudig niet-aanwezige:
- = Een persoon die men niet aantreft in zijn woonplaats, alhoewel men met zekerheid
weet dat hij nog in leven is.
- Geen bijzondere rechtsgevolgen verbonden (een gerechtsdeurwaarder kan bv. een
dagvaardingsexploot betekenen)
AFDELING 2: Biotechnologie en het recht
Het menselijk lichaam vertoont een publiekrechtelijk statuut -> een persoon kan niet over
zijn eigen lichaam beschikken zoals hij over zijn goederen kon beschikken
Er zijn 3 ontwikkelingskanalen die worden onderscheiden:
a) De medische vooruitgang en de vooruitgang in de wetenschappen hebben
problemen doen ontstaan rond:
- De mogelijkheid tot het gebruik/ hergebruik van organen -> wetgeving van de
orgaantransplantatie en substantie ontstaat
- De verhoogde noodzaak om nieuwe technieken en behandelingen uit te testen
op mensen -> nieuwe wet op proeven op mensen
- De mogelijkheid om diep in te grijpen in het probleem van de
menselijke onvruchtbaarheid -> wet tot bescherming van menselijk
embryo
b) Verhoogde zeggenschap over het eigen lichaam: wijziging van de abortus- en
euthanasiewet + wetgeving over tatoeage en piercing (beschikkingsbeslissing)
c) Zorg voor de patiënten: wet op de patiëntenrechten, pijnbestrijding en maatregelen
bij overlijden van zeer jonge kinderen
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur inaradesancte. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,16. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
53340 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans