INTELLECTUELE EIGENDOMMEN & BIOWETENSCHAPPEN
0 INLEIDING
Intellectuele eigendom en BMW
3 vragen stellen
- Wat heb je nodig om rechten te doen ontstaan? (geldigheid)
- Aan wie komen de rechten toe? (titulariteit)
- Wat kan je ermee doen? (beschermingsomvang)
Voorbeelden intellectueel eigendomsrecht in onze maatschappij
Alimta
Relevantie van eigendomsrecht:
- Artistieke deel: auteursrecht beschermt artistieke, is er vorm van originaliteit/doordrukken van een bepaalde
keuze → deze keuze is voldoende concreet
- Uitvinding/technisch effect tot stand brengen: men ziet door onderzoek dat de combinatie beter werkt →
verschillende octrooien op gevestigd in verschillende landen
- Actieve ingrediënt: commerciële naam/merknaam → productnaam & naam van bedrijf
- Bijsluiter: auteursrecht beschermt artistieke (tekst vanaf 11 woorden kan auteursrecht krijgen)
Men ziet door onderzoek te doen dat dit een betere werking heeft dan ervoor waarop dan verschillende octrooien
gevestigd zijn
Actieve ingrediënt is opgenomen op verpakking maar er is ook een commerciële naam aan gegeven
Product naam: specifiek voor een bepaalt bedrijf en hierdoor erken je dat het een ‘erkend’ product is
Auteursrecht: beschermt artistieke maar ook originaliteit
Tekst in bijsluiter: tekst zelf vormt een concrete originele uitdrukking
→ Auteursrecht, octrooirecht & merkenrecht hier gecombineerd
Opmerking: octrooi & patent is hetzelfde
Disney
Walt Disney company: bescherming van hun rechten
Rechten op Mickey Mouse: economische waarde die hiermee gelinkt is, is enorm
- Tekens (logo, naam): aanbrengt op producten/diensten → merk
- Octrooi die hier van belang is: meer artistiek (vormgeving & kleurcombinatie van de muis) → beroep op
auteursrecht
- 1 januari 2024: linkse tekening (dia 7) is sinds die datum in publieke domein, bescherming is maar tijdelijk
(octrooi tot 20 jaar na aanvraag, auteursrecht tot 70 jaar na dood van langstlevende auteur)
- Rechtste tekening (dia 7): nog wel binnen bescherming omdat er later duidelijke keuzes/veranderingen zijn
aangebracht
Nog meer andere voorbeelden op slides
Definitie IER
= startpunt is vrijheid van ondernemen: je bent vrij om te gaan kopiëren maar & zijn intellectuele eigendomsrechten
die een verbod uitoefenen op bepaalde acties van kopiëren
- Uitzondering op vrijheid van onderneming
- Intellectuele eigendomsrechten (IER) zijn
o Exclusieve verbodsrechten
o Die bij wet worden verleend: Alle eigendomsrechten worden vastgelegd door de wet: wet legt vast
wat geldig is & wie het kan laten gelden & wat precies beschermingsomvang is
o Tijdelijke bescherming (monopolie) creëren: bescherming is tijdelijk (octrooi (20 jaar), auteursrecht
(tot 70 jaar na dood van langstlevende auteur, merkenrecht (10 jaar, kan wel verlengd worden
o Van een creatie = onlichamelijke zaken (≠ lichamelijke zaak waarin/-op de creatieve prestatie “staat”
bv. Schilderij, auto,…)
▪ “Intangible assets” / immateriële goederen: bij auto kopen ben je eigenaar van de auto
maar niet van het logo van het auto merk, of van software die in de gps zit etc → niet
eigenaar van IER die in de auto zitten, Schilderij kopen: het schilderij is van jou maar de IER
van de schilder zijn dan niet van jou
▪ Eigendomsrecht op creatie van intellect
1
, ▪ Vorm nodig, geen bescherming van ideeën: ideeën op zich, gedachten zijn vrij, pas als er
bepaalde vorm aan is gegeven is er pas mogelijk om hier bescherming op toe te passen
▪ Geldig in een bepaald territorium:
• Uni recht: gelding in europerse unie
• Auteursrecht: binnen bepaalde landsgrenzen
• Octrooi recht: ook binnen bepaalde landsgrenzen
Waarom IER
Praktische redenen
- Voorwerp is niet tastbaar: “fysieke” bescherming is niet mogelijk
- Eenmaal voorwerp publiek is, is controle niet meer mogelijk (zeker digitaal)
- Juridisch aspect aan vastkoppelen
Beleidsredenen
- Focus op culturele en sociale vooruitgang: stimuleren van creativiteit
- Focus op technologische vooruitgang: stimuleren van innovatie
- Door exclusiviteit te gaan creëren om betere maatschappij te gaan verkrijgen
- Evenwicht tussen publieke en private belangen
o Bv. Octrooi: “patent bargain”: exclusief recht in ruil voor openbaarmaking
IER & zijn 4 vragen
= IER zijn eilanden van exclusiviteit in een zee van vrije kopie
- Is er een geldig recht
- Wie kan recht laten gelden
- Waar kan je recht laten gelden, territorium
- Beschermingsomvang, wat kan je er mee doen
Typology/soorten van IER
- Auteursrecht ontstaat automatisch, octrooi- & merkenrecht moet aangevraagd/geregistreerd worden
- Eerste 3 zijn belangrijk in onze cursus, 4de is hier kort aangehaald maar wordt niet verder behandeld
→ mogelijks overlap tussen de categorieën mogelijk
IER vs. complementen van IER
- Als je een octrooi wilt dan moet je de uitvinding publiek maken
- Soms kiezen tussen octrooi versus bedrijfsgeheim
- Soms is er wel combinatie van de 2 mogelijk
1 product, meerdere IERS
IER kan zijn:
- Geluid
- Vorm
- Kleuren
- Lettertype
- Logo
→ Heel breed
2
, Voorbeeld Nokia & zijn IER
Merkenrecht: Auteursrecht: Octrooien:
- NOKIA - Software - Methoden voor data verwerking
- Product ‘208’ - Handleidingen - Besturingssysteem
- Toon bij opstarten - Ringtones - Werking van gebruiks-interface
- Toon bij opstart
- Afbeelding & gebruiksinterface
Tekeningen & modellen: Bedrijfsgeheimen:
- verschijningsvorm van smartphone - technische knowhow die men
- structuur en vorm van knoppen geheimhoudt
- positie en vorm van scherm
Marktwaarde farmabedrijven
- Veel waarde zit in de werknemers
- Hier wordt op voorhand veel over nagedacht, gepland & strategie voor opgesteld
Aantal IER
- Stijging van aantal octrooien, merkrechten, etc
- Hangt samen met de immateriële goederen die belangrijk zijn
- Auteursrecht krijg je automatisch: geen registratie nodig → er zijn er bijzonder veel
Databanken met info over geregistreerde IER
- Octrooien: Espacenet → meer dan 140 miljoen documenten
o Zoeken op eigenaar, merk, …
o Octrooi databanken; wel belangrijk → schatkamer → hier kan je dus makkelijk zien waar alle grote
bedrijven mee bezig zijn & waar grote bedrijven een octrooi op gaan aanvragen
- Merken & tekeningen/modellen: eSearch plus EUIPO, TMvieuw & DESIGNVIEW, Benelux-Bureau voor
Intellectuele Eigendom (BBIE) voor merken en modellen
Wetgevend kader
- Territorialiteitsbeginsel → heel belangrijk
- IE-recht enkel in bepaald territorium
o Gevolg: fragmentatie, problematisch, zeker digitaal
- 4 niveaus
o Nationaal: territoriale bescherming, auteursrecht is per land
o Regionaal: Benelux, wet bestaat die tegelijk voor 3 landen dezelfde regels voorziet, merkenrecht
werkt in de 3 landen tegelijk
o Europese Unie: unitair octrooi is nog super nieuw, moest je naar elk land afzonderlijk gaan,
eenheidsoctrooi is dus een goede zaak
o Internationaal: boven Europees niveau, met alle landen samen
- Belangrijk is de beperkingen die kunnen optreden
- In online wereld is het belangrijk dat je vanaf het begin duidelijke rechten hebt op iets
Nationaal niveau
- Wetboek Economisch Recht (WER, 2014) – federale wet
- Website
- In het bijzonder: boek XI: inhoud (materieel) & boeken XV en XVII: handhaving (formeel)
- Koninklijke besluiten: uitvoering
Benelux niveau
- Benelux-Verdrag inzake de Intellectuele Eigendom (BVIE 2005, nieuwe versie in werking 2019)
- Website
- Enkel inhoud, handhaving is nationaal geregeld
3
