Alle hoofdstukken horen samen voor een samenvatting van het hele vak algemen economie gegeven door professor Jan Bouckaert in het 1ste jaar van de bachelors HI(B) en tew
Marktimperfecties, rol van overheid
Welvaartsimplicaties van werking vrije markt
- Markt
o Vraagzijde
Consumentensurplus bij (p,x)
= totale betalingsbereidheid – totale uitgaven
Als prijs stijgt daalt consumentensurplus
o Aanbodzijde
Producentensurplus bij (p,x) =
totale ontvangsten – minimale ontvangsten nodig om de gegeven
hoeveelheid aan te bieden
Als prijs daalt daalt producentensurplus
o Efficiëntie vrije markt
totale welvaart (= som van consumenten- en producentensurplus) is maximaal
Vrije markt = wenselijk want CS + PS = maximaal
Normatief
Efficiënte productie: betalingsbereidheid van geproduceerde goederen dekt
steeds opportuniteitskosten van producenten
- Marktwerking/
pareto-efficiëntie
o Pareto-efficiënt = pareto-optimum
= wanneer men welvaart van 1 economische agent niet kan verhogen zonder die van
andere economische agent te verlagen
Marktmechanisme leidt onder aantal voorwaarden tot Pareto-efficiëntie
Voor alle punten op paretogrens kunnen we nooit iemand verbeteren zonder
dat dit ten koste gaat van andere
Voor alle punten onder paretogrens kunnen we min. 1 iemand verbeteren
Paretogrens = nuttigheidsfrontlijn (utility frontier)
o Verdeling van middelen
Maatschappelijke keuze, hangt af van machtsposities van betrokken partijen
o Economische wetenschap
Brengt positieve analyses, normatieve inzichten
1
, Economie Jan Bouckaert
Oorzaken marktfaling, rol overheid
- Monopolie
o Welvaartsverlies = groot
= situatie waarin monopolist minder surplus creëert dan wanneer markt competitief
zou zijn
o Overheid
Creëert monopolies (bv. gelduitgifte)
Houdt monopolies in stand (bv. notariaat)
Bevecht monopolies door liberalisering, regulering (bv. gereguleerde prijzen)
o Afnemers
= finale consumenten, bedrijven,… bevechten monopoliemacht door samenwerking
(= countervailing power)
Consumentenverenigingen, groepsaankoop
Ontstaan bilateraal monopolie: surplus van monopolie wordt in 2 verdeeld
o Correctief optreden overheid
om welvaartsverlies te vermijden
Juridische maatregelen om concurrentie te bevorderen
Niet belasten op winst
W = TO – TK max W = 0 -> MO = MK
* Bijbelasting
NW = (1 – τ )W = (1 – τ )TO - (1 – τ )TK max NW = 0 -> (1 – τ )MO = (1 – τ )MK
=> hoeveelheid blijft hetzelfde, maar winst is minder
Niet belasten op output
voor elke hoeveelheid taxeren => monopolist brengt minder op de markt
voor hogere prijs = meer schade
Maximumprijs opleggen
die onder monopolieprijs ligt, pmax zo kiezen dat die ligt waar MK functie
snijdt met GK functie = optimum
- Natuurlijke monopolies:
= wanneer gemiddelde kosten blijven dalen => technisch efficiënt om bediening van volledige
vraag aan slechts 1 bedrijf over te laten
o Voorbeelden
Spoorwegnetwerk, postbedeling, gasinfrastructuur, waternetwerk
o Vrije prijszetting
is nog steeds monopolistisch en inefficiënt
o Opgelegde prijszetting aan marginale kost
leidt tot verlies => oplossingen:
Regulering van privaat natuurlijk monopolie
Overheidseigendom
Concurrentie door duplicering van natuurlijk monopolistische netwerken
wanneer regulering te moeilijk is
2
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur colettetje2000. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
