Resume
Samenvatting Basisbegrippen taalkunde - Morfologie en Syntaxis
- Établissement
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Morfologie en syntaxis samenvatting
[Montrer plus]
Livre connecté
Titre de l’ouvrage:
Auteur(s):
- Édition:
- ISBN:
- Édition:
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
Morfologie en syntaxisHoofdstuk 1: De structuur van woorden en zinnen
1.1 Lineariteit versus hiërarchie
Taal produceren + waarnemen = lineair (zin opschrijven/lezen = van links naar rechts); ook bij
uitspreken = chronologische volgorde
De man ziet een kat.
➔ Lineariteit = na elkaar woorden uitspreken
➔ Hiërarchie = sommige woorden horen nauwer bij elkaar (bv. 'de' en 'man' = nauwer dan
'man' en 'ziet')
• Weergegeven door boomstructuur: (p.24)
• Werkwoord samengenomen met 'een kat', waarom? Zie p.25
Recursiviteit = verwijst naar situatie waarbij uitkomst bepaald proces opnieuw als input voor zelfde
proces gebruikt
Ook woorden hiërarchisch opgebouwd:
1) Badhanddoek:
➔ Hiëarchie: band tussen hand en doek is sterkere band dan tussen bad en hand
2) Krant:
➔ Lineariteit = 5 klanken na elkaar
➔ Hiërarchie = boomstructuur (zie fonetiek en fonologie, laatste hoofdstuk)
1.2 Hoofdigheid
Niet alle groepjes evenwaardig:
[Erg oude mannen met baarden] zingen een lied
➔ [Erg oude mannen met baarden]: niet alle woorden even belangrijk; zit vervat in nomen
'mannen'; 'erg oude' en 'met baarden' = optionele, overbodige info over nomen; kan
vervangen worden door 'mannen'
o 'Mannen' = kern/hoofd
o Ander woorden = bepalingen
o 'erg oude' = voorbepaling
o 'met baarden' = nabepaling
o [] = nominale constituent
Nominale constituent = NP
Adjectivale constituent = AP
Hoofdigheid/endocentriciteit = relatie tussen woordgroep en hoofd
➔ Elke woordgroep bevat hoofd dat eigenschappen woordgroep bepaalt
➔ Elk woord = hoofd woordgroep waarvan het eigenschappen bepaalt
'erg' in 'erg oude' = ook woordgroep = adverbiale constituent (AdvP) zonder voor-/nabepalingen
PP = voorzetselconstituenten
DP = determiner Phrase = lidwoorden en aanwijzende voornaamwoorden
1
,Melkchocolade: soort van chocolade/ niet van melk → chocolade bepaalt betekenis geheel
➔ Chocolade = hoofd
➔ Melk = bepaling
Hoofd bij morfeem = aan rechterkant = rechterhandhoofdregel
Genus: onderscheid tussen de- en het-woorden
➔ Genus rechterlid bepaalt genus geheel
o [ [zak]de [geld]het ]het
Rechterdeel: 2 verschillende meervouden; combinatie weerspiegelt onderscheid
o [ [nacht]en [portier]s ]s (personen)
o [ [auto]s [portier]en ]en (voorwerp)(deuren)
2
,1.3 Het principe van compositionaliteit
Bepalingen woord dragen bij tot uiteindelijke betekenis.
Compositionaliteit: bepalingen + rechterhandhoofdregel bepalen mee betekenis geheel
Compositionaliteit op morfologie: betekenis morfologisch complex woord komt tot stand door:
➔ Betekenissen van morfemen van woord (betekenis van de individuele bouwstenen)
➔ Manier waarop morfemen zijn samengevoegd (volgorde)(melkchocolade vs. Chocolademelk)
Compositionaliteit op syntaxis: betekenis van woordgroep/zin komt tot stand door:
➔ Betekenissen van woorden in woordgroep/zin
➔ Manier waarop woorden zijn samengevoegd
de man met de ballon de ballon met de man
➔ Hoofd = man ➔ Hoofd: ballon
➔ Met = relatie ballon en man ➔ Met de man:
➔ De = specifieke man ➔ de ballon met de afbeelding van de man
Compositionaliteit algemeen: betekenis complexe uitdrukking komt tot stand op basis van:
➔ Betekenissen van samenstellende delen van uitdrukking
➔ Manier waarop samenvoeging delen
➔ uiteraard niet van toepassing op woordniveau (letters wisselen) (krant is niet de combinatie van
de betekenis van kr en de betekenis van ant)
Betekenissen zijn gemotiveerd: uit vorm woorden + constituenten iets concluderen over betekenis
Uitzonderingen: de aap komt uit de mouw (vaste volgorde van woorden)
➔ Betekenis aap/mouw komt niet terug in (“nu worden de problemen duidelijk”)
= arbitraire betekenissen
= idiomatische uitdrukkingen
Droogstoppel:
➔ betekenis “saai persoon” is niet meer berekenbaar aan de hand van de bouwstenen droog en
stoppel.
1.4 Structurele ambiguïteit
Structurele ambiguïteit: niet zien dat er sprake is van 2 verschillende hiërarchische structuren
Ik kijk naar de bank
➔ lexicale ambiguïteit (dubbelzinnigheid op de woordbetekenis van ‘bank’)
Ik zie de man met de verrekijker
➔ 2 verschillende betekenissen: de man en verrekijker horen samen; de spreker en verrekijker
horen samen
➔ 2 boomstructuren maken dit duidelijk p.35-36
➔ Alle woorden dezelfde betekenis in beide interpretaties
3
, 1.5 Valentie en subcategorisatie
Valentie: combinatievereisten uit betekenis van woord
➔ Belangrijk bij zinsontleding
➔ = plaatsigheid
VALENTIE VOORBEELD
Eenplaatsig (1 participant) Slapen, verdwijnen
Tweeplaatsig (2 participanten) Vermoorden, verwoesten, streven (naar), hopen (op)
Drieplaatsig (3 participanten) Geven, vertellen, belasten (met), beschuldigen (van)
Andere beperking aan omgeving.
Luisteren/horen: beide zelfde valentie (tweeplaatsig), verschillende zinsbouw = luisteren naar, horen
➔ Subcategorisatie
➔ Horen = NP = noun phrase = horen de muziek
➔ Luisteren = PP = prepositional phrase = luisteren naar de muziek
Valentie: morfologisch complex woord bevat werkwoord
➔ Haaruitval: uitvallen = eenplaatsig
➔ zijn haar valt uit → participant valentie is morfeem (haar)
Subcategorisatie binnen morfologie
➔ Drukte → adjectief = druk, suffix = te
➔ Suffix = vereisten → nooit gecombineerd met nomina
➔ Suffix-te = gesubcategoriseerd voor adjectieven en in beperkte maten werkwoorden
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur studentLogoAudio. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €9,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
85443 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans