Intake, anamnese
1. Leeftijd!
2. Volledige verhaal in filmpje (open vragen!)
3. ICE (ideas, concerns, expectations+emotions)
4. Korte samenvatting + verdere agendapunten?
5. Ik ga even voor mezelf wat noteren (diagnostisch landschap):
- Duizeligheid
Binnen: Ziekte van Ménière, Multiple sclerose (MS), CVA, intracraniële
hypertensie
Buiten: Benigne paroxysmale positieduizeligheid (BPPD), Vestibulaire neuritis,
Vasovagale klachten, Orthostatische klachten, Hartritmestoornissen, Vestibulaire
migraine, , Metabool, Psychogeen, Medicijnen
- Gewichtsverlies
Binnen: Maligniteit, Hyperthyreoïdie, DM1, Tuberculose, HIV/AIDS, Hartfalen,
Nierfalen,
Buiten: Coeliakie, IBD (ziekte van Crohn, colitis ulcerosa), Maagzweer, Depressie,
Anorexia nervosa, Chronisch alcoholgebruik, Maldigestie/malabsorptie syndroom
- Moeheid
Binnen: Maligniteit, Ziekte Addison, HIV, MS
Buiten: Anemie, Hypothyreoïdie, DM2, Hartfalen, CNI, Depressie, CVS, Klierkoorts,
Slaapapneu, PMR, RA, lupus, levercirrose
- Wazig zicht
Binnen: Netvliesloslating, CVA-Amaurosis fugax, Retinale veneuze occlusie
(oogtrombose) Hyperviscositeitssyndroom (bij multipel myeloom, Waldenström
macroglobulinemie)
Buiten: bijziend, verziend, Cataract (staar), Glaucoom, Diabetische retinopathie,
Maculadegeneratie, Keratitis, Opticusneuritis, Migraine met aura
- Vaginaal verlies
Witverlies
Binnen: Trichomoniasis, Chlamydia, Gonorroe, PID, Cervixcarcinoom
Buiten: Bacteriële vaginose, Candida vaginitis, Atrofische vaginitis, Vreemd
lichaam
Bloedverlies
Binnen: EndometriumCA, CervixCA, PID, miskraam, EUG, Stolling, TTS
Buiten: Dysfunctionele uteriene bloeding (DUB), Endometriale poliepen, Myomen
(fibromen),
Endometriose, Hormonale disbalans (bijv. hypothyreoïdie, hyperprolactinemie),
zwangerschap, atrofische vaginitis, medicamenteus
- Anaal bloedverlies
Binnen: Colorectaal CA, Anaal CA, Colitis ulcerosa, Ziekte van Crohn, Ischemische
colitis, Polyposis syndromen
Buiten: Hemorroïden, Fissuur, Diverticulose, Angiodysplasie, Anale fistel, GI-
infecties (Shigella, E. coli, Salmonella), Rectale ulcera, Rectumprolaps
,- Bloederige fluimen
Binnen: LongCA, Tuberculose, Longembolie (LE), Goodpasture-syndroom,
Wegener-granulomatose, Pulmonale hypertensie, Longabces, Idiopathische
longfibrose (IPF), Mitralisklepstenose,
Buiten: Bronchitis, Pneumonie, Bronchiëctasieën, Pulmonaire contusie (door
trauma), Antico’s
Centraal aandachtspunt volledig uit bevragen
- WWKKVV
o Waar: locatie, uitstraling
o Wanneer: wnr begonnen, hoe lang geduurd, variatie
o Kwaliteit: hoe voelt het
o Kwantiteit: intensiteit, omvang, handicap/effect dagelijks
leven (hinder slapen)
o Verzwarende en verzachtende: bepaalde houdingen,
pijnstilling
o Verwante zaken: al de rest om DD uit te sluiten
binnencirkel zeker alles uitsluiten, daarna buiten
structuur vragen symptomen: ga v boven naar
beneden.
1. Hersenen 2. Ogen 3. Mond 4. Longen 5. …
- Voorgeschiedenis persoonlijk/familiaal:
o ooit al eerder gehad? Operaties?
- Levensstijl, risicofactoren, medicatiegebruik
o alcohol/roken, beweging, diabetes,…
als er op blad staat pt rookt 5 sigaretten per dag, drinkt
niet etc. je hoeft dit niet opnieuw na te vragen als dit niet
relevant is. Indien wel relevant: dan samen kijken: ‘is er
iets veranderd? Medicatie compliance?’
6. Samenvatten
7. Klinisch OZ aankondigen
Uitleg, advies, planning
1. Vat klinische bevindingen samen en geef diagnose
2. Terugkoppelen naar ICE (indien pt ongerust was, nu meteen ongerustheid
wegnemen, geruststellen indien mogelijk)
3. Leg uit wat het is: tekening maken (eerst normale anatomie, dan wat er
mis is bij pt)
4. Terugkoppelen naar symptomen pt
5. Toetsen of pt het begrepen heeft
6. Planning:
- Aanvullende OZ/doorverwijzen
- Ziektebrief
- Therapie: medicatie/leefgewoontes
, o splitsen: vandaag medicatie, volgend consult over levensstijl
o als je echt veel info moet geven: schrijf het allemaal op en
geef dat bladje mee aan de pt
- Indien nodig opvolg consult vastmaken
- Alarmsymptomen meegeven!
7. Samenvatten, herhaal afspraken, neem afscheid
Diagnostisch cirkel
Centraal aandachtspunt:
- leeftijd
- man/vrouw
- acuut / subacuut / chronisch
Binnencirkel:
- ernstig en behandelbaar (≠hyperurgent! Bv tumor)
- niet te missen
- zeldzaam of niet
Buitencirkel:
- andere aandoeningen
- enkel frequente (GEEN zeldzame)
- niet te veel
,Duizeligheid
Benigne paroxysmale positieduizeligheid (BPPD):
- Kortdurende aanvallen van duizeligheid door plotselinge
standsveranderingen van het hoofd, zoals omdraaien in bed.
- Klinisch onderzoek: Positieve Dix-Hallpike manoeuvre (uitlokken van
duizeligheid en nystagmus).
- Behandeling: Epley-manoeuvre: Een specifieke manoeuvre om de
losgeraakte otoconia te verplaatsen. Educatie: Patiënten leren om
uitlokkende houdingen te vermijden. Anti-emetica
(metocloramide/domperidon) indien nodig.
Vestibulaire neuritis:
- Plotse, ernstige draaiduizeligheid die uren tot dagen kan aanhouden, vaak
gepaard gaand met misselijkheid en braken, maar zonder gehoorverlies.
Constant aanwezig.
- Klinisch onderzoek: Positieve head-impulse test (abnormale
oogbewegingen), geen gehoorverlies.
- Beeldvorming: MRI om een CVA uit te sluiten als symptomen atypisch zijn.
- Behandeling: Gebruik van anti-emetica. Betahistine/meclizine helpen niet.
Vestibulaire revalidatie: Oefeningen om het evenwichtsgevoel te
verbeteren na de acute fase.
Ziekte van Ménière:
- aanvallen van draaiduizeligheid van minimaal 20 minuten en maximaal 12
uur, tinnitus en/of een vol gevoel in het aangedane oor; én gehoorsverlies
(audiometrisch vastgesteld laag- tot middenfrequentie perceptief
gehoorverlies van ten minste 30 dB)
- Klinisch onderzoek: Gehoorverlies (audiometrie), positieve Romberg-test
(onbalans).
- Beeldvorming: MRI om andere oorzaken uit te sluiten.
- Behandeling: Niets doen. De ziekte van Menière stopt vaak na een tijd
vanzelf. De schade door de ziekte van Menière (gehoorverlies, verminderde
evenwichtsfunctie) kan (nog) niet hersteld worden. In het algemeen heeft
een regelmatige en gezonde leefstijl een goed effect (”rust, reinheid,
regelmaat”), dan zijn er minder prikkels die een aanval kunnen uitlokken.
Probeer bijvoorbeeld op regelmatige tijdstippen te eten en (genoeg) te
slapen, stress te verminderen en voldoende te bewegen.
- Gebruiken van medicatie. Op dit moment is er onvoldoende bewijs dat
medicatie zoals betahistine of diuretica werken om aanvallen te
voorkomen. Mogelijk dat betahistine in veel hogere doseringen wel
aanvallen kan voorkomen, daar wordt op dit moment wetenschappelijk
onderzoek naar gedaan. Zo nodig kunnen tijdens een Menière aanval
medicijnen gebruikt worden tegen misselijkheid en braken. Ook een middel
tegen reisziekte (cinnarizine, Primatour) kan dan verlichting geven. Deze
medicijnen voorkomen geen aanval en het is dus niet de bedoeling dat
deze medicijnen dagelijks worden genomen, maar helpen de aanval meer
draaglijk te maken.
- Door NKO-arts: intratympanische injectie corticosteroïden of gentamicine,
Endolymfatic Duct Blockage,
Vasovagale klachten:
- situatiegebonden licht gevoel in het hoofd gepaard met zweten,
misselijkheid en braken, soms oorsuizen, verminderde visus of collaps.
, - Klinisch onderzoek: Hypotensie, bradycardie tijdens de aanval.
- Behandeling: Patiënten leren om triggers te herkennen en vermijden.
Lichaamsposities (benen omhoog) om de symptomen te verlichten.
Fludrocortison of bètablokkers voor preventie in ernstige gevallen.
Orthostatische klachten:
- licht gevoel in het hoofd na opstaan vanuit liggende of zittende houding.
Kortdurend.
- Klinisch onderzoek: Bloeddrukdaling >20 mmHg systolisch of >10 mmHg
diastolisch bij rechtop gaan staan.
- Behandeling: verhoogde vocht- en zoutinname. Compressiekousen.
Midodrine of fludrocortison indien nodig.
Hartritmestoornissen:
- Palpitaties, duizeligheid, syncope
- Klinisch onderzoek: Onregelmatige hartslag, hypotensie.
- Bloedonderzoek: Elektrolytenbalans controleren.
- Beeldvorming: ECG, Holter-monitoring, echocardiografie.
- Behandeling: Medicatie: Anti-aritmica (zoals sotalol of amiodaron)
afhankelijk van type aritmie.
- Pacing: Plaatsen van een pacemaker bij ernstige bradycardie. Ablatie.
Vestibulaire migraine:
- Duizeligheid die samenvalt met migrainehoofdpijn, visuele aura's,
gevoeligheid voor licht en geluid. Voorgeschiedenis van migraine en
migrainekenmerken bij meer dan de helft van de duizeligheidsaanvallen.
- Klinisch onderzoek: Normaal neurologisch onderzoek tussen aanvallen
door.
- Beeldvorming: MRI om andere oorzaken uit te sluiten.
- Behandeling: Migraineprofylaxe: Bètablokkers (zoals propranolol),
antiepileptica (zoals topiramaat). Anti-emetica tijdens aanvallen, vermijden
van triggers.
Multiple sclerose (MS):
- Duizeligheid samen met andere neurologische symptomen zoals
spierzwakte, gevoelloosheid, coördinatieproblemen.
- Klinisch onderzoek: Neurologische uitval (zoals ataxie, nystagmus).
- Bloedonderzoek: Oligoclonale banden (in cerebrospinaal vocht).
- Beeldvorming: MRI van de hersenen en het ruggenmerg
(demyelinisatiehaarden).
- Behandeling: Immunomodulerende therapie: Zoals interferon of
natalizumab om de frequentie van aanvallen te verminderen.
Corticosteroïden: Voor acute exacerbaties.
CVA:
- Plotselinge duizeligheid, vaak met andere neurologische tekens zoals
zwakte aan één kant van het lichaam, spraakproblemen, gezichtsverlies.
- Klinisch onderzoek: Focale neurologische uitval (hemiparese, dysartrie).
- Bloedonderzoek: Screening op risicofactoren (lipiden, glucose).
- Beeldvorming: CT-scan of MRI van de hersenen om ischemie of bloeding te
bevestigen.
