Dit is een samenvatting van het onderdeel Medisch recht in het vak exploratie in de maatschappij in het eerste jaar geneeskunde aan de Ugent. Het vak wordt gegeven door prof. T. Griffin en de samenvatting is aangevuld met lesnotities!
Medisch recht
INLEIDING GEZONDHEIDSRECHT
Wat zijn de bronnen van het recht?
- Wet - Formele ---> gestemd door parlement
- Materiele wetten ---> rechtsregels
- Rechtspraak Beslissingen van rechters ---> basis v interpretatie v
rechtsregels van rechter
- Algemene rechtsbeginselen Praktijken die algemeen aanvaard zijn ---> wordt als
rechtsregel beschouwd
---> bv vanaf 2002 = recht op geïnformeerde
toestemming ---> daarvoor = algemeen rechtsbeginsel
- Gewoonte Gewoonte = bron van recht ---> iets is al heel lang zo =
• deontologische mag niet zomaar veranderd worden
codes • Richtlijnen = zeggen of handelen oke was ---> niet
• professionele elke richtlijn = even grote waarde
richtlijnen • Door commercieel bedrijf = waarde heel laag
- Doctrine (‘rechtsleer’) Duiding van professionals over wet + recht
Begrippen
- Recht = verschillende niveaus v normering omvatten ---> puur wat
is omschreven = maatschappelijk bepaald
---> graden v afdwingbaarheid = verschillend
- Deontologie Niet in recht geschreven maar intituut (orde der artsen) =
bepaalt wat goede praktijkvoering is voor artsen ---> niet
afwijken v rechten = door instituut bepaald
---> geen afdwingbaarheid
- Ethiek Hoe individu goed/slecht gaat inschatten ---> ethische
principes ---> inschatting maken v bepaalde situatie = door
jezelf bepaald
Hiërarchie der normen Hoe hoger in hiërarchie, hoe belangrijk wet
1. Internationale verdragen - Door Europa opgelegde wetten ---> bv verklaring v
rechten vd mens
- verordeningen = specifieke wetgeving over specifiek
onderwerp bv privacywet (GDPR) = sws van toepassing
voor alle landen EU
- richtlijnen = criteria opgesteld dr EU ---> bv wat doen als
je arts wil worden + diploma’s ---> moet dr België
opgenomen worden
2. Grondwet (nationaal) - Wetten = dr federaal parlement
- Decreten = dr gemeenschappen + gewesten
- Ordonnantie = decreet in Brussel
---> telkens gestemd dr parlement = zelfde waarde
3. Uitvoeringsbesluiten (Vlaams) - Koninklijk besluit ---> koning tekent = wetten
- Beslissing genomen door gemeenschappen + gewesten
4. Deontologische code - Geen juridisch bindend document
1
,Andere bronnen =
Rechtspraak Continentaal stelsel : geen dwingende percedenten
Sterke invloed van colleges die interpretatie normen betalen:
- Europees Hof voor Rechten van de mens ---> zaak tegen
land bv tg België dr schenden
- Grondwettelijk hof ---> kan wetgeving vernietigen bv bij
bevoegdheidsoverschrijding + gelijkheidsbeginsel
geschonden
- Europees hof voor justitie
- Hof van Cassatie ---> in beroep gaan tg beslissing van
beroep= hoogste orgaan = definitieve beslissing
- Raad van state ---> administratieve beslissingen
Gemotiveerde beslissingen - Beperkte casuïstiek
feitenrechters - Door trends
Doctrine Rechtsleer
Adviezen Raadgevend comité voor bio-ethiek
Nationale raad van de Orde der Artsen
Federale commissie patiëntenrechten
- Geen bevoegdheid voor dwingende normen
- Duidelijkheid als recht niet concreet genoeg
- Zeer degelijke adviezen
- Vb: therapeutisch klonen, sterelisatie,…
Voorbeeld v een adviesorgaan - Federaal kenniscentrum voor de gezondheidszorg:
- Wetenschappelijke ondersteuning voor
gezondheidsbeleid
- Veel studies uitgevoerd
- Door wetenschappers/etici
Vb: welke behandelingen
terugbetalen?
België
Verdeling van internationale verdragen - Met rechtstreekse werking (EVRM)
- Zonder rechtstreekse werking (BUPO)
- Afdwingbaar (verdrag van Werking Europese Unie)
- Niet afdwingbaar (verdrag van Oviedo)
2
,België is een complect staat met… - Federale overheid
- 3 gewesten : Vlaams, Brussels en Waals
- 3 gemeenschappen : Vlaams, Frans en Duits
- Gemeenschappelijke gemeenschapscommie (GGC)
voor bipersoonsaangelegenheden in Brussel
Organisatie in gezondheidszorg Door vele staatshervormingen = heel complex
Federale overheid - Herkenningscriteria opstellen = waaraan voldoen om
diploma te krijgen ---> erkenning = krijgen v
gemeenschappen
- Regulering financiering
- Bv wat huisarts mag = federaal + hoe huisarts zich moet
organiseren = Vlaams
---> iedereen heeft iedereen nodig
Bevoegdheidsverdeling in - Veel commentaar (te versnipperd, geen eenheid) ---> 9
gezondheidsbeleid ministers volksgezondheid
- Persoonsgebonden aangelegenheid dus bevoegdheid
van gemeenschappen, maar vaak bepaald door
Europese richtlijnen (vb prijs medicijnen)
- Veel uitzonderingen die zijn voorbehouden voor
federale bevoegdheden
Interministeriële = raad met alle ministers die inspraak hebben over deel van
conferenties project ---> zo beslissingen maken = compromissen
Voor alles adviesraden Bv euthanasie + artse + verplegers + farma
---> allemaal ander advies = probleem
Kenmerken 1. Verplichte solidaire ziekteverzekering
gezondheidszorg ---> horizontale solidariteit = krijgt zorg
---> verticaal = mensen hoger inkomen = meer betalen
2. Vrije keuze
• Met diagnostische + therapeutische vrijheid als
garantie
• Zorgverleners, zorgvoorzieningen, …
3. Overleg met betrekking tot prijzen en tarieven
• Terugbetaling op basis van fee-for-service
betalingen
• Conventionering ---> arts vraagt standaard tarief
4. Persoonlijke bijdrage van de patiënt
---> nu remgeld betalen = derde betalersysteem
3
, Patiëntenrechten = PR
Geschiedenis patiëntenrechten
1. Jaren ’60-’70: Paternalistisch model
• Arts als ‘alleenheerser’ in arts-patiëntrelatie
• Patiëntenrechten nagenoeg onbestaande
2. Opkomst mensenrechten
• Universele verklaring voor de rechten van de mens/ Europees verdrag voor de rechten van de mens
• recht op fysieke integriteit = toestemming nodig om fysieke integriteit te schenden
• recht op privéleven
---> Patiëntenrechten onrechtstreeks bestaande
3. Opkomst patiëntenrechten
---> door vooruitgang geneeskunde
• Europees verdrag voor de rechten van de mens en biogeneeskunde
• recht op zelfbeschikking
• patiëntenautonomie
• Patiëntenrechten als claimrechten tegen de arts ---> ene tg andere
4. Opkomst van tussenmodel
• “Consument-model” = patiënt wordt client = als klant nr dokter vs. “Communicatiemodel” ---> op
dit moment = tussen beide
• Patiëntenrechten als hulpmiddelen in de arts-patiëntenrelatie
• Geen claimrechten
• Geen misbruik van patiëntenrechten
Belangrijkste bedoelingen van de wet (2002)
- Verduidelijken van de juridische verhoudingen tussen patiënten en zorgverstrekkers
- Bekrachtigen, harmoniseren en codificeren van bestaande gezondheidsrechtelijke normen
- Opheffen van onduidelijkheid over inzagerecht in dossier
• Ook in manueel bijgehouden dossiers?
• Rechtstreeks of onrechtstreeks ?
• In het hele dossier of enkel in ‘objectieve gegevens’
- Invoeren van nieuwe normen
• Over vertegenwoordiging van volwassen onbekwame patiënten
• Over juridische waarde van wilsbeschikking
• Over klachtenbemiddeling en – behandeling
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur geneeskundesamenvattingen53. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
