Resume
Samenvatting 'De psychiatrie in het Nederlandse recht' minor JD
- Cours
- Établissement
- Book
Samenvatting van hoofdstuk 1, 4, 5, 7, 11, 12, 13, 14 en 15 voor tentamen Forensische Psychiatrie minor JD
[Montrer plus]
Livre connecté
Titre de l’ouvrage:
Auteur(s):
- Édition:
- ISBN:
- Édition:
Plus de résumés pour
-
Samenvatting literatuur & hoorcolleges Forensische Psychiatrie
-
Forensische psychiatrie; de psychiatrie in het Nederlandse recht
-
Forensische Psychiatrie, samenvatting 'De psychiatrie in het Nederlandse recht' van B.C.M. Raes en F.A.M. Bakker
1 vérifier
Par: lobkevanbeek1 • 1 année de cela
Vendeur
S'abonner
Ccvdbrul
Avis reçus
Aperçu du contenu
Samenvatting: De psychiatrie in hetNederlandse recht
Prof.dr. B.C.M. Raes en Mr.drs. F.A.M. Bakker
Hoofdstuk 1. Inleiding
1.1 Forensische psychiatrie
Forensische psychiatrie is de bijdrage van de psychiatrie in wetenschappelijke en praktische zin aan
de rechtspleging. forensisch is afgeleid van het Latijnse woord forum, de openbare marktplaats waar
in het Romeinse rijk de rechtszittingen werden gehouden. Het woord wordt vooral gebruikt in het
strafrecht. De psychiatrie heeft tot raak de diagnostiek en behandeling van mensen met een
psychische stoornissen. Ziekte verwijst hier naar normaal en abnormaal gedrag, dat wat meetbaar
afwijkt van de norm wordt als abnormaal beschouwd. Gezondheid is een toestand van lichamelijke,
psychisch en sociaal welbevinden.
1.2 Psychiatrische diagnostiek
De bruikbaarheid van de DSM is zeer beperkt bij de beantwoording van vraagstellingen in het kader
van de voorlichting aan de rechter. Hiervoor is een benaderingswijze vereist die gebaseerd is op de
unieke kenmerken van de individuele mens in zijn eigen context en met zijn eigen historiciteit.
1.3 Situering van het forensisch psychiatrisch onderzoek
Het forensisch psychiatrisch onderzoek vindt plaats binnen een juridisch kader: van de forensisch
psychiater mag verwacht worden dat hij op de hoogte is van de juridische wet - en regelgeving die de
onderzoekssituatie kenmerkt. De verschillen zijn onder andere:
- Het onderzoek vindt plaats in het kader van de rechtspraak.
- Er is primair sprake van een juridische vraagstelling, die vervolgens door de rechter in een
psychiatrische vraagstelling wordt vertaald waarbij in veel gevallen de mogelijke
aanwezigheid van een psychische stoornis bepaalde juridische gevolgen kan hebben.
- De positie van de onderzochte persoon over wie gerapporteerd wordt is bijzonder.
- Omdat in veel gevallen de persoon die onderzocht wordt niet zelf het initiatief neemt om
zich te laten onderzoeken en er belangen voor die persoon op het spel staan.
- De rechter beslist over de invloed van het onderzoek en niet de psychiater.
- Het is niet om klachten te verlichten of te behandelen.
- Het hoeft niet te gaan om iemand met een stoornis.
De verdachte heeft ook een andere rechtspositie:
- Aan de onderzochte moet duidelijkheid verschaft worden over de rol en positie van de
rapporterende psychiater, over het doel van het onderzoek en de daarmee verbonden
vraagstelling.
- Rol-onduidelijkheden moeten worden vermeden. Het is niet toelaatbaar dat de psychiater in
meerdere hoedanigheden tegenover de onderzochte persoon optreedt of eerder in een
andere hoedanigheid, bv. als behandelend psychiater.
- Bepaalde onderzoeksmethoden mogen niet worden toegepast bij het forensische
psychiatrisch onderzoek.
- De psychiater dient zich te onthouden van vragen, opmerkingen of meningsuitingen die
buiten zijn deskundigheid liggen en die bij betrokkene de suggestie kunnen wekken dat ze
wel op het terrein van deze deskundige liggen.
- Het forensische psychiatrisch rapport mag zonder uitdrukkelijk toestemming van de
betrokkene niet voor een ander doel gebruikt worden dan voor het inlichten van de
opdrachtgever.
, - Betrokkene heeft recht op inzage van de over hem uitgebrachte rapportage.
1.4 Forensische gedragskunde
De psychiatrie is een gedragsdeskundige en de enige discipline waarvan wetgeving en rechtspleging
gebruik kon maken. De psychiatrie kan op grond van haar diagnostiek een bijdrage leveren aan het
adviseren over strafuitsluitingsgronden, aan de wetgeving omtrent onvrijwillige opneming in
psychiatrische ziekenhuizen en aan civielrechtelijke maatregelen betreffende wilsonbekwaamheid.
De psychologie en pedagogiek hebben hun eigen wetenschappelijke wordingsgeschiedenis en in
belangrijke mate heeft deze bijdragen aan de diagnostiek en behandeling van gedragsstoornissen.
Tevens hebben deze disciplines (meet) instrumenten ontwikkeld die de psychiatrische diagnostiek en
behandeling ondersteunen, aanvullen of kritische toetsen.
1.5 Forensische psychiatrie in een bredere context
Forensische psychiatrie wordt gebruikt in het strafrecht, jeugdrecht, bestuursrecht en civielrecht. De
forensische psychiatrie vervult bij de executie van de straffen ook een rol in het kader van de
verantwoordelijkheid van de minister van Justitie voor de zorg voor psychisch gestoorde
justitiabelen. Deze rol behelst zowel de zorg voor psychisch gestoorde gedetineerden en de
behandeling van terbeschikkinggestelden, als het adviseren omtrent de toepassing van bijzonder
voorwaarden of regelingen gedurende de gehele rechtsgang. De forensische gedragskunde is ook van
belang van nieuwe wet - en regelgeving, bij beleidsvorming, preventie en bij samenwerking met de
algemene geestelijke gezondheidszorg en de jeugdhulpverlening en met betrekking tot
wetenschappelijk onderzoek.
,Hoofdstuk 4. De Wet Bopz
4.1 inleiding
De Wet Bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen regelt gedwongen opname en verblijf
in een psychiatrisch ziekenhuis van mensen met een geestesstoornis. Het is de opvolger van de
Krankzinnigenwet. Nieuwe wet is in de maak; Wet Zorg en Dwang (gedwongen opnames in
verpleeginrichtingen en in zwakzinnigeninrichtingen – verpleegtehuizen en inrichtingen voor
geestelijk gehandicapten) en Wet voor het kunnen verlenen van verplichte zorg aan een persoon met
een psychische stoornis/Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg.
4.2 De externe rechtspositie
De externe rechtspositie beschrijft de verschillende mogelijkheden waarmee iemand tegen zijn wil
kan worden opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis. Tevens valt hieronder de mogelijkheid om
iemand daar te laten blijven.
4.2.1 De voorlopige machtiging
de eerste in de wet genoemde opnamemodaliteit is die van de voorlopige machtiging. Die
maatregel biedt de mogelijkheid iemand tegen zijn wil gedurende maximaal 6 maanden op te
nemen en te laten verblijven in een psychiatrisch ziekenhuis. De voorwaarden waaraan
voldaan moet zijn alvorens iemand tegen zijn wil kan worden opgenomen staan in artikel 2
Wet Bopz:
1. er moet sprake zijn van een stoornis van de geestvermogens
Art. 1 Wet Bopz geeft definitie van het begrip echter zal de rechter zich altijd aansluiten bij
het oordeel van een psychiater. Maar het begrip geestesstoornis is in deze wet verheven tot
een juridisch normatief begrip; de rechter bepaalt of er sprake is van een stoornis. HR:
alcoholverslaving is geen geestesstoornis in de zin van Wet Bopz tenzij de verslaving gepaard
gaat met andere psychische stoornissen van zodanige ernst dat het denken, voelen, willen,
oordelen en doelgericht handelen daardoor zo ingrijpend worden beïnvloed dat de stoornis
de gevaarlijke daden van de betrokkene overwegend beheerst. Dit is de standaardredenering
geworden en geldt voor alle verslavingen. Zelfde geldt voor persoonlijkheidsstoornis, is pas
stoornis in de zin van de Wet Bopz wanneer er sprake is van combinatie met een andere
stoornis.
2. die stoornis moet betrokkene een gevaar doen veroorzaken
Niet alleen gevaar voor degene, die het veroorzaakt maar ook gevaar voor een of meer
anderen en gevaar voor de algemene veiligheid van personen of goederen. Afweging maken
tussen hinder of gevaar. Daarnaast moet er een causaal verband zijn tussen de stoornis en
het gevaar.
3. dat gevaar moet niet op een andere wijze kunnen worden afgewend dan middels een
opname
Aangeduid als het ultimum remediumbeginsel; alles moet geprobeerd zijn om een
gedwongen opname te voorkomen. De vraag dient in eerste instantie te worden beantwoord
door psychiater die de geneeskundige verklaring opmaakt. Beginselen van proportionaliteit,
subsidiariteit en doelmatigheid van belang. Wordt op deze beginselen door de advocaat een
beroep gedaan op zitting dan moet de rechter hierop expliciet een beslissing nemen en de
motivering in de beschikking opnemen
, 4. betrokkene moet geen blijf geven van de nodige bereidheid te worden opgenomen en 12
jaar of ouder zijn. bij jongeren moeten de ouders, voogd, curator of mentor van oordeel
zijn dat een opname niet nodig is of moeten de ouders, die gezamenlijk het gezag of
betrokkene uitoefenen hierover van mening verschillen
Is de betrokkene wél bereid tot opname en verblijf dan valt hij niet onder de werking van de
Wet Bopz. Door HR is uitgemaakt dat de rechter bij beantwoording van de vraag of er sprake
is van de nodige bereidheid beschikt over een beoordelingsmarge. Het gevolg hiervan is dat
er rechtbanken zijn die van oordeel zijn dat er sprake is van geen bereidheid wanneer er
verzet is tegen gedwongen behandeling. Maar de machtiging ziet alleen in op opname, niet
op behandeling.
De geneeskundige verklaring
Voor de rechter die het verzoek moet beoordelen dient de informatie over de invulling van
de voorwaarden kenbaar te zijn. Daarom bepaalt de wet dat de invulling van die
voorwaarden moet staan in een geneeskundige verklaring.
- Deze verklaring moet te zijn opgemaakt door een psychiater, die de patiënt kort voor het
opmaken ervan met het oog daarop heeft onderzocht.
- De psychiater mag niet bij de behandeling betrokken zijn (geen behandelrelatie). Er is
geen sprake van een behandelrelatie indien de psychiater, die de verklaring opmaakt,
langer dan een jaar, bezien van af het moment van het opstellen van de verklaring geen
contact of bemoeienis met de betrokkene heeft gehad. Ook intensiteit en frequentie
hierbij van belang.
- Verklaring mag niet ondertekend zijn door psychiater in opleiding, mag wel gezamenlijk
met gezamenlijke ondertekening.
- Betreft het een patiënt die al op vrijwillige basis in het ziekenhuis verbleek dan moet de
verklaring zijn opgemaakt door de geneesheer-directeur of door een psychiater. Was de
geneesheer-directeur wel betrokken bij de behandeling dat MOET hij de verklaring laten
opmaken door een onafhankelijke psychiater. Ook in dat geval blijft het evenwel de
verklaring van de geneesheer-directeur.
- De verklaring dient gemotiveerd te zijn en mag niet te oud zijn
- Wanneer de geneeskundige verklaring door de geneesheer-directeur moet zijn
opgemaakt en door hem moet zijn ondertekend dat niet volstaan mag worden met een
stempel. Verklaring mag wel zijn opgemaakt door psychiater als geneesheer maar
ondertekend.
- De vormgeving van de geneeskundige verklaring ligt vast. Wordt er geen gebruik
gemaakt van standaard formulier dan niet in behandeling (wel de mogelijkheid geven
verklaring af te leggen. De rechter zal dan expliciet moeten noemen dat hij op zitting
voldoende informatie heeft gekregen om beslissing te kunnen nemen)
De procedure
De procedure die gevolgd moet worden om iemand tegen zijn wil opgenomen te krijgen is als
volgt:
- Een verzoek daartoe moet schriftelijk worden ingediend bij de OvJ bij de bevoegde
rechtbank. Dit is de rechtbank waar de betrokkene woont of verblijf houdt. Dan wel
arrondissement waar de instelling ligt waar betrokkene, indien hij al vrijwillig in een
inrichting is opgenomen, verblijft. Degene die verzoek kunnen indienen zijn:
o Echtgenoot
o Ouders of een van hen
o Elke meerderjarige bloedverwant in de rechte lijn niet zijnde ouder en in de zijlijn
tot en met de tweede graad
o De voogd, curator of mentor van de betrokkene
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Ccvdbrul. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
84669 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans