De signaalfunctie van een SW’er: positie innemen en signaleren
- Radicaal SW
o Bestaande systemen in vraag stellen en verbetering van welzijn realiseren door
fundamentele veranderingen
o Conflictbenadering: samen met de doelgroep strijd voeren
o Individuele en collectieve weerstand bieden
o Radicaal humanisme VS radicaal structuralisme
Humanisme: mensen vormen en bewustmaken en zo tot sociale
verandering komen
Structuralisme: minder aandacht naar mensen bewust maken,
rechtstreeks proberen alternatieven uitbouwen (actie voeren, protest)
- Kritisch SW
o Kritische reflectie: reproduceert SW onderdrukking?
o Stelt eigen denkbeelden en discours ter discussie
- Beleidsgericht SW
o Samenwerkingsmodel: machtsverwerving is cruciaal
o Inspelen op de beleidscyclus via beleidsbeïnvloeding, contact zoeken met
beleidsvoerders en in dialoog gaan
Driehoekjes: hoeveel mensen er
betrokken zijn
Never-ending: beleid is nooit helemaal
af
Beleidsbeïnvloeding: een proces dat een
bepaalde verandering wil realiseren door
op een systematische en doelgerichte
manier vanuit een machtsbasis bewust
invloed uit te oefenen op het beleid.
Deel 1: hoe komt het beleid tot
stand?
Les 1: politiek en democratie
Politiek
Poltika: de zaken die met de polis te maken hebben (poliès: burger als ‘publiek persoon’,
idiotès: burger als ‘privaat persoon’) de productie van beslissingen die bindend zijn voor de
bevolking
1
,Samenvatting BELPOSA
Kenmerken
- Collectieve activiteit: mensen die een gemeenschappelijk lidmaatschap aanvaarden of
erkennen dat ze een bepaald lot delen
- Verzoenen door middel van dialoog, debat en discussie
- Beleid: wordt door een gemeenschap officieel erkend en die de overheid in de praktijk
brengt
Visies
- Historisch
o Aristoteles: politiek als een deel van een volwaardig leven, morele plicht
o Machiavelli: macht verwerven, het doel heiligt de middelen
o Verlichting: hoe de SL organiseren om het beste van mens en maatschappij te
realiseren?
- Hedendaags
o Aspectbenaderingen: politiek is een aspect van het leven, van alle gedrag, kan
overal in de SL aanwezig zijn
o Domeinbenaderingen: politiek vindt plaats binnen het politieke domein
Democratie
Demokratia: demos: het volk, kratein: regeren het volk regeert
Non-democratie
- Dictatuur (China, Naziregime)
o Absolute macht, onbeperkt mandaat
o Beperkte politieke rechten en vrijheden
o Hiërarchische maatschappijvisie, eis van gehoorzaamheid aan politieke leiders
- Totalitair systeem (Noord-Korea)
o Controle op elk aspect van het leven
o Totale ondergeschiktheid en gehoorzaamheid
o Fundamentele ingreep op het burgerleven
o Overheid schrijft culturele, morele, economische... keuzes voor
Bestuur van het volk, door het volk en voor het volk
- VAN
o Macht gaat uit van het volk of de Natie
o Het soevereine volk delegeert haar macht aan volksvertegenwoordigers
- DOOR
o Directe democratie: iedereen brengt direct een stem uit (bv.: referenda)
o Indirecte democratie: vertegenwoordigers aanduiden via verkiezingen of loting
(België)
o Deliberatieve democratie: dialoog tussen burgers en bestuurders
- VOOR
o Strookt het algemeen belang met de algemene wil van het volk?
Basisonderdelen
- ‘Rule of Law’: rechtstaat
2
,Samenvatting BELPOSA
o De wet moet de macht van de staat en de bestuurders beperken, niemand mag
erboven staan
o Checks and balances (oa door scheiding der machten)
- Inclusie en gelijkheid
o Democratische rechten en vrijheden moeten voor iedereen gelden
o Politieke rechten en vrijheden aan iedereen op gelijke basis toekennen
o Bv.: vrijheid van meningsuiting, algemeen stemrecht etc.
- Parlementair stelsel met een competitief, open meerpartijensysteem (niet 1 partij aan
de macht)
- Goed functionerende instellingen
o Zeggenschap, macht, informatie en vrijheid voor het parlement
o Onafhankelijke en deskundige administraties
Democratie en vertegenwoordiging
- Keten van vertegenwoordiging = keten van verantwoording
o Burgers Parlement Regering Administratie
o Vrijheid van handelen? ‘handelen namens’ of ‘handelen voor’?
- Modellen
o Afgevaardigdemodel: visie van anderen overbrengen, vertegenwoordigen van
belangen
o Regentmodel: volmacht om te handelen voor het algemeen belang (formeel
verantwoordelijk voor de zaken van iemand anders)
o Mandaatmodel: mandaat van het volk op een (partij)programma uit te voeren,
vertegenwoordigen van het volk
o Resemblance model: vertegenwoordiging lijkt qua samenstelling op haar kiezers
(geslacht, seksuele voorkeur etc.)
Onderuit: burgers geven ideeën aan
vertegenwoordigers
Bovenuit: politici geven ideeën aan
burgers
Vooraf: volk weet vooraf wat er gaat
gebeuren
Achteraf: aan het einde van hun mandaat
Politieke participatie
Vormen
- Traditionele indeling
o Instutionele p. (bv gaan stemmen bij de verkiezingen)
o Partijpolitieke activiteiten (bv.: deelname aan partijcongres)
o Maatschappelijke activiteiten (bv.: lidmaatschap middenveldorganisaties)
o Directe individuele contacten (bv.: minister aanschrijven, schepen aanspreken
etc.)
- Nieuwe vormen
3
, Samenvatting BELPOSA
Sociale media (twitter, blogs), burgerinitiatieven (G1000), lokale referenda,
‘participatory budgets’ (wijk krijgt een budget via het buurtcomité om bv een
speelpleintje in te richten)
Verkiezingen: vraagstukken
- Wie mag stemmen?
o EU-burgers?: EU parlement en gemeenteraad
o Migrantenstemrecht?: 5 jaar legaal in ons land, gemeenteraad
- Stemgerechtigde leeftijd?
21 jaar 18 jaar 16 jaar?
- Stemplicht of stemrecht?
Opkomstplicht waar je blanco kan stemmen, maar op gemeentelijk niveau is er sprake
van afschaffing opkomstplicht
Kiessystemen
- Meerderheidskiessysteem
o First past the post (FPTP) (bv.: Lagerhuis VK)
1 zetel per kiesdistrict (single member districts)
Kandidaat met meest aantal stemmen wint die zetel
Gevolg: hefboomeffect ten voordele van grote partijen
o Winner takes all (bv.: presidentsverkiezingen VS)
Meerdere zetels per kiesdistrict (‘multi member district’)
Kandidaat met relatieve meerderheid wint alle kiesmannen in het district
o Absoluut meerderheidssysteem (bv.: Frankrijk)
50% + 1 stem nodig om verkozen te worden
2de kiesronde met de 2 besten (presidentsverkiezingen Fr.)
2de kiesronde waar relatieve meerderheid volstaat
(parlementsverkiezingen Fr.)
- Proportionele kiessysteem
o Evenredigheidsstelsel (zetelverdeling pro rata de stemmenverdeling)
o Voordelen
Minder stemmen gaan ‘verloren’: aandeel stemmen= aandeel zetels
Kleinere partijen maken een kans om verkozen te geraken
Breder politiek spectrum is vertegenwoordigd in het parlement
o Nadelen
Grote partijpolitieke fragmentering: coalities nodig
Minder bestuurskracht (coalitieregering niet altijd even coherent en
stabiel)
- Gemengde kiessystemen
Bv.: Rusland (parlement): 225 leden FPTP en 225 leden via proportionaliteit
Bv.: Duitsland (Bundestag)
Kiessysteem België?
- Tot 1899: meerderheidssysteem
- 1899- 2003: proportioneel systeem
- Sinds 2003: provinciale kiesdrempel van 5%
Vraagstukken bij kiessysteem
- Federale kieskring?
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur annarousseau. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,16. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.