Geschiedeniswerkplaats / tweede fase havo historisch overzicht / deel Handboek
Dit is een samenvatting voor tijdvak 8 van vwo5 met de volgende kenmerkende aspecten:
1. de industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële samenleving
2. discussies over de ‘sociale kwestie’
3. de moderne vorm van imperialisme die verband hield met de in...
Verandering:
* economisch—> van huisnijverheid naar industrieel
* Sociaal —> verschillen arm/rijk en werknemers/werkgevers. Ze willen inspraak
* Politiek —> rol van het parlement word groter. Thorbecke 1848—> grondwet wijziging: de
koning is onschendbaar. De ministers zijn verantwoordelijk
* cultureel-> feminisme = emancipatie van onderdrukte groeipan —> arbeiders en vrouwen
8.1 De industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële
samenleving
In 1800 veranderde de oude productiemethoden waar energie uit spierkracht kwam, en mensen
deden hun werk met de hand en werktuigen.
Landbouwsamenleving —> industriële samenleving
Het begon in Groot Brittannië waar handwerktuigen plaats maakte voor machines die werden
aangedreven door stoommachines.
Mechanisatie (vervanging van handarbeid door machines) —> industrie ontstond
Industriële revolutie= ingrijpende verandering in productiemethoden, waarbij handarbeid word
vervangen door machines
De industrialisatie begon in groot Brittannië en vond later plaats in de VS, het Europese vasteland
en Japan.
Door industriële revolutie ontstond industriële samenleving:
- grootste deel van de bevolking woont in de stad
- Industrie en diensten belangrijkste middelen van bestaan
- Dorpen groeiden uit tot steden
- Vanaf het platteland verhuisden boeren, landarbeiders en ambachtslieden naar steden om in
loondienst in fabrieken te gaan werken
- ontstonden grote klasse van industriearbeiders en een klasse van kapitalisten. Hiertussen
ontstond de middenklasse die bestond uit leraren, ambtenaren, artsen, kantoorpersoneel en
winkeliers.
Oorzaken industriële revolutie
• Ondernemers importeerde katoen uit de Britse kolonie India. De ondernemers zetten op het
Britse platteland spinners en wevers aan het werk. Plattelandsnijverheid kon de vraag niet meer
aan en ondernemers gingen investeren in nieuwe technieken. —> ontwikkeling stoommachine
• Landbouwproductie ging omhoog—> voedselproductie ook en meer mensen gevoed —> groei
van de bevolking —> meer arbeidskrachten beschikbaar voor industrie
• Ook kwam er een einde aan grote epidemieën —> medische revolutie
• Er ontstond een dicht netwerk van onderlinge vaarwegen —> transport revolutie
, Gevolgen industriële revolutie
• Engeland werd een industriële samenleving
• Urbanisatie
• Transportrevolutie —> aanleg infrastructuur
• Ontstaan van tweede industriële revolutie
Door voortdurende technologische vooruitgang nam de productie sterk toe en ontstonden nieuwe
industrieën. Na 1890 veranderde zoveel —> tweede industriële revolutie:
- ontwikkeling staalindustrie en chemische en elektrotechnische industrie
- Ijzer werd vervangen door staal
- Komst van elektriciteit bracht straatverlichting, de telefoon en de gloeilamp
- Chemische industrie leverde plastic, verven en medicijnen
- kunstmest
In laboratoria werd onderzoek gedaan naar vernieuwing en verbetering. Kapitalisten streden met
concurrenten en zo bleef de industrialisatie aan de gang
8.2 De. Opkomst van politiek- maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme,
confessionalisme en feminisme
Congres van wenen —> regeringsleiders maakten afspraken over de naoorlogse orde. Ze wilde
een machtsevenwicht.
-> Pruisen kreeg in het weste veel gebied erbij
->. België werd bij Nederland gevoegd
-> Oostenrijk kreeg grote delen van Italië
-> rest van Italië verdeeld tussen koningen, hertogen en de paus
-> Duitse rijk werd een los verbond van 4 stadstaten en 35 monarchieën.
-> Frankrijk kreeg een koning
-> Nederland werd een monarchie met Willem I
Groot Brittannië, Oostenrijk, Pruisen en Rusland spraken in 1815 af overal onrust en revoluties de
kop in te drukken.
In autoritaire orde op het Europese vasteland hadden koningen en edelen de macht wat zorgde
voor verzet van politiek maatschappelijke stromingen (bewegingen die willen deelnemen aan het
staatsbestuur met bepaalde opvattingen over de inrichting van de staat en de maatschappij)
Liberalism:
- Kreeg aanhang onder de burgerij die bestond uit alle sociale groepen tussen de adel en de
arbeidersklasse
- Liberalen waren erfgenamen van de verlichting
- Ze wilde een grondwet die de koninklijke macht beperkten en persvrijheid en andere
burgerrechten garandeerde
- Regering moest ondergeschikt zijn aan een gekozen volksvergadering
- Economisch waren ze voor vrijheid
- Markteconomie beste garantie op welvaart
- Parlement moet worden gekozen door burgers —> stemrecht
Nationalisme:
- liefde voor eigen natie en vonden dat volken recht hadden op een eigen staat—>. Natiestaat
- Volken moesten over eigen lot kunnen beschikken
- Vooral aanhang van landen die geen staat waren zoals Duitse rijk, Italië, Griekenland en Servië
Conservatisme:
- wilde historisch gegroeide toestand zoveel mogelijk behouden
- Idee van vrijheid en gelijkheid gevaarlijk want als menselijke instincten vrij spel krijgen dan word
het chaos
- Leiding van kerk, adel, monarchie en leger is het beste voor iedereen
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur DaniekV. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
