Probleemstelling:
Sekswerk, oftewel prostitutie, is een fenomeen dat zich al decennialang
voordoet. Onder de term sekswerk verstaat men “de uitwisseling van
seksuele diensten (waaronder seksuele handelingen) tussen instemmende
volwassenen tegen een bepaalde vorm van beloning” (Amnesty
International, 2023). Het bevat zowel heteroseksuele als homoseksuele
activiteiten. Door de jaren heen is het begrip sterk geëvolueerd.
In de middeleeuwen bloeide prostitutie sterk. In heel Europa werden
bordelen opgericht. Vanaf de 16de eeuw werd er sterker gecontroleerd,
onder andere door de toename van seksueel overdraagbare
aandoeningen. In de 19de eeuw ontstonden er antiprostitutiecampagnes,
mede door de opkomst van het feminisme. In de jaren ’80 werd de
neutrale term ‘sekswerk’ in het leven geroepen (Jenkins, 1998).
Naar schatting zouden er wereldwijd 40 tot 42 miljoen mensen actief zijn
als sekswerker, waarvan ¾ zich zouden bevinden in de leeftijdscategorie
van 13 tot 25 jaar (Goldmann, 2011, p.5). Het totale aantal sekswerkers
anno 2024 is echter onbekend. Er is sprake van een groot dark number,
wat studies naar het aantal sekswerkers bemoeilijkt. Hoe prostitutie
gezien wordt en in hoeverre het illegaal, semi-legaal of legaal is, verschilt
van maatschappij tot maatschappij. In het grootste deel van het Midden-
Oosten en Azië bv. is prostitutie illegaal – wat echter niet betekent dat er
in dergelijke landen geen bloeiende seksindustrie kan zijn. In de
Verenigde Staten is prostitutie in de meeste staten illegaal, behalve in een
tiental counties in Nevada (Countries Where Prostitution Is Legal 2024,
z.d.).
Ook binnen Europa varieert het prostitutiebeleid sterk van land tot land. In
Zweden, Noorwegen en Frankrijk bv. is prostitutie illegaal. Slechts een
minderheid van landen, waaronder België en Nederland, beschouwen
sekswerk anno 2024 als legaal. (Countries Where Prostitution Is Legal
2024, z.d.).
1
, Op 1 juni 2022 werd het nieuwe seksuele strafrecht goedgekeurd in
België. In dit herziene strafrecht zijn er onder andere nieuwe wetten
opgesteld met betrekking tot prostitutie, met het oog op een sterkere
erkenning en bescherming van sekswerkers. Ze kunnen door het nieuwe
strafrecht gebruik maken van ondersteuning door banken of boekhouders
(Grommen, 2022). “België is het eerste land ter wereld met een
arbeidswet voor sekswerkers” (Gabriëls, 2022).
Waarom koos België voor deze weg? Wat hoopt ons land hiermee te
bereiken? Op welke manier zijn sekswerkers gebaat bij het
decriminaliseren van hun beroep? En wat zijn de risico’s van deze
verregaande legalisering? België nam een duidelijk standpunt in, in de
hoop sekswerkers beter te beschermen. Waarom bewandelen sommige
West-Europese landen dan een heel ander pad, terwijl zij vast ook ijveren
voor een betere bescherming van sekswerkers. Welke argumenten halen
zij aan om prostitutie net te criminaliseren?
Bovendien blijft de prostitutiesector met ernstige problemen kampen, wat
het prostitutiebeleid ook is. Binnen de seksindustrie worden dagelijks
mensenrechten geschonden. Er is sprake van gedwongen prostitutie,
seksuele uitbuiting en geweld, stuk voor stuk strafbare en illegale feiten.
Mensen die economisch, sociaal en psychologisch kwetsbaar zijn, zijn
disproportioneel oververtegenwoordigd in de seksindustrie (Heurter,
2021). Sekswerk is ook sterk verweven met mensenhandel. Door een
beter zicht te krijgen op de effecten van verschillende beleidskeuzes, kan
er hopelijk verandering komen in deze mensonterende praktijken.
Prostitutie criminaliseren, legaliseren of decriminaliseren: wat zijn de
voor- en nadelen voor sekswerkers? Dat is de onderzoeksvraag waarop ik
me wil toeleggen.
2
