Juridische bronnen
1. Wat is recht:
Domitius Ulpianus: “ubi societas, ibi ius”.
Verschillen tussen samenlevingen/staten (staat vs. rechtstaat).
Verband met de heersende economische opvatting.
Verschillende soorten rechtsregels:
Berechtingsregels (= procesrecht).
Wijzigingsregels
Erkenningsregels (= gelding, interpretatie en verhouding).
Enkele verbanden:
Recht en godsdienst (belang secularisatie).
Recht en moraal (positivisme vs. natuurrecht).
Recht en sociale zeden (temporeel en cultureel bepaald
Recht
Zijn regels
Maar regels is geen recht
Bv. Huisregels papa en mama kunnen je niet afdwingen voor de
rechtbank
Verschil Staat en rechtsstaat:
Wat is een staat
Benodigdheden
1. Bevolking
2. Stuk grond
3. Politieke organisatie
4. Herkenning van de internationale gemeenschap
Herkenning Israël ligt internationaal heel gevoelig, omdat ze
niet officieel als staat wordt herkend
Net zoals Kosovo
Wat is een rechtsstaat
Benodigdheden
1. Grondgebied
2. Inwoners/ volk
3. Politieke organisatie
4. Herkenning van de internationale gemeenschap
5. Mensenrechten
6. Scheiding der machten (uitvoerendemacht, rechterlijke macht,
wetgevende macht)
1
Juridische bronnen 2024-2025
,Mensen ongelijk behandelen kan/mag door officiële attesten
(vereist)
Bv
- Dyslectie
- Topsport statuut
- …
Hiervoor worden aanpassingen voor voorzien zoals extra tijd
Recht en modaliteit = morele normen (bv ik mag niemand doden ->
enkel uit zelfverdediging, doodstraf, euthanasie, abortus
Kapitalisme = ik-vorm
Communisme = wij-vorm
Berechtingsregels of procesregels/ procedure regels
Doel van het recht: het ordenen van een samenleving van mensen
Recht en rechtszekerheid
Recht en rechtvaardigheid
o Aristoteles: verddelende vs vergeldende rechtvaardigheid, of
publiekrecht vs privaatrecht
Het recht als middel:
Op niveau van de rechtsregels
= gedragsregels of normen
Op niveau van de rechtspraak
Op niveau van de rechtshandhaving
= afdwingbaarheid
Recht wil altijd rechtvaardigheid nastreven
- Bv Ik als huurbaas wil mijn huurder eruit zetten na achterstallige
betalingen
= ik wil dus rechtvaardigheid
Als je door het rood licht rijdt heb je de garantie om beboet te
worden
Rechtshandhaving is de bedwingbaarheid = je kan niet meteen je boete
betalen = voertuig wordt in beslag genomen
Poging tot een definitie Wat is recht:
Het recht is een verzameling van rechtsregels in materiële zin en wordt
gecreëerd door mensen met als doel om hun samenleving te ordenen. Het
2
Juridische bronnen 2024-2025
,toepassen en afdwingen van deze rechtsregels moet bijdragen tot een
vreedzame en rechtvaardige samenleving
2. Indeling van het recht
Objectief recht Subjectief recht
Het geheel van rechtsregels en normen, Toegepast recht, oftewel het recht waarop
zoals die voortvloeien uit wetgeving, de gerechtigde van een bepaald subjectief
rechtspraak en gewoonten. recht de betrokken persoon (of het subject)
= verzameling van alle rechtregels kan aanspreken.
Materieel recht Formeel recht
Omvat alle wettelijke regels die zien op de Betreft de wijze waarop materieel recht
inhoud van rechten en plichten. wordt gehandhaafd.
Verschil tussen rechtsobject en rechtssubject
Rechtsubject is die wij vraag, is de persoon of personen waarrond
het contract draait
Rechtsobject: wat vraag? Voorwerp
Het recht wordt onderverdeeld in domeinen:
Volgens de activiteit die de regels ordent (bv. fiscaal recht).
Volgens de techniek waarmee de regels worden geordend (bv.
strafrecht).
Volgens het niveau van totstandkoming van de regels (bv. Europees
recht).
Onderscheid heeft zowel een didactisch als rechtstheoretisch nut.
Klassiek onderscheid tussen privaatrecht en publiekrecht
Privaatrecht Publiekrecht
Het recht van de burger Het recht ban het handelen van de overheid
= burger tussen burger Algemeen belang
Private belangen
Relatie tussen burgers Verhoudingen tussen
verschillende overheden
onderling en de verhouding
overheid – burger
Afdwingbaarheid v rechtsregels:
Openbare orde & goede zeden Bescherming algemeen belang
Dwingend/imperatief recht Bescherming private belangen
Aanvullend/suppletief recht Aanvullende werking op dwingend recht (v
toepassing indien partijen niets anders
overeengekomen zijn => zie
verbintenissenrecht)
Onderscheid is thans voor een groot deel achterhaald
Privé-Personen kunnen worden belast met overheidstaken en
overheden kunnen deelnemen aan het privaatrechtelijke
rechtsverkeer
Vervlechting private belangen en algemeen belang
Bv sluiting Ford te Genk (18/12/2014)
Bv aankoop mondmaskers Corona (2020)
Niet altijd (nog) een duidleijk onderscheid tussen privaat-en
bupliekrecht
Rechtstakken (bv sociaal zekerheidsrecht)
Rechtsinstellingen (bv huwelijk)
Sluitende opdeling privaat/publiekrecht onmogelijk
4
Juridische bronnen 2024-2025
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur semvanhoudt. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €9,16. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
