SOCIALE PSYCHOLOGIE
HOORCOLLEGE 1: WAT IS SOCIALE PSYCHOLOGIE?
0. INLEIDING – DE ‘DANCING PLAGUE’
Vrouw danst op straat & kan niet stoppen
Anderen dansen mee
Andere voorvallen
Besmet met de dansziekte: dancing plague of dancing mania
Verklaringen
o Bezeten door de duivel
o Meest plausibele verklaring in de sociale psychologie
o Maatschappelijke moeilijke omstandigheden stressfactoren grotere
kans op psychische aandoeningen
o Massahysterie en angst voor de plaag (hypochondrie)
o Een bepaald individu doet iets omdat anderen het ook doen
WAT BESTUDEERT DE SOCIALE PSYCHOLOGIE
De invloed van anderen op uw gedrag
De manier waarop jij het gedrag van anderen beïnvloed
1.1 STUDIEOBJECT EN DEFINITIE VAN DE SOCIALE PSYCHOLOGIE
MATERIËLE EN FORMELE OBJECT
MATERIËLE OBJECT
Invloed van anderen op gedrag van het individu
Observeerbaar – subtiel
Bewust – onbewuste
SOCIALE PSYCHOLOGIE VS SOCIOLOGIE EN ALGEMENE PSYCHOLOGIE
DEFINITIE (ALLPORT, 1924)
Sociale psychologie is
een studie die tracht te
begrijpen, verklaren en
voorspellen hoe de
gedachten, gevoelens
en gedragingen van individuen beïnvloed worden door de waargenomen,
ingebeelde of impliciete gedachten, gevoelens en gedragingen van anderen."
1
, 3 doelen van de psychologie: begrijpen verklaren en voorspellen
Het individu: gedachten, gevoelens en gedragingen van individuen
Het sociale: beïnvloed door gedachten, gevoelens en gedragingen van anderen
Het subjectieve: waargenomen, ingebeelde of impliciete
1.2 GESCHIEDENIS VAN DE SOCIALE PSYCHOLOGIE
TIJDLIJN
OUDHEID
Plato: mens streeft eigenbelang na in zijn relaties met anderen
Aristoteles: mens = van nature een gemeenschapswezen
EINDE 19 DE EEUW – BEGIN 20 STE EEUW
Experiment: fietsen van Norman Triplett
o Hoe komt het dat mensen sneller fietsen wanneer ze in groep zijn
o Kinderen van 9 – 14 jaar aan spoel laten draaien
Aan spoel was er een touwtje met een vlaggetje verbonden
Hoe sneller ze aan het wieltje draaiden hoe sneller het
vlaggetje omhoog ging
o 2 condities
Een alleen-conditie
Sociale conditie
Medeproefpersoon moet net dezelfde handeling
uitvoeren
o In sociale conditie draaien ze sneller dan in de alleen conditie
Eerste stappen sociale psychologie samen met het ontstaan van de psychologie
o N. Triplett: fietsonderzoek = in groep fiets je sneller dan als je alleen fietst
o G. Le Bon (neuroloog): collectieve geest, bezeten worden
o G. Tarde: imitatie = andere mensen nadoen en contra-imitatie = je bent
het niet eens met iets dus je gaat je het omgekeerde gedragen van wat er
van hun verwacht wordt
VOOR WO II
Zoektocht naar eigen identiteit
o Definitie sociale psychologie = sociale beïnvloeding (Allport, 1924)
o Thema’s: sociale waarneming en attitudes
o Sociometrie = interpersoonlijke relaties in kaart brengen (cfr. sociologie)
NA WO II + KOUDE OORLOG
Grote bloei van sociale psychologie
o Thema’s vanuit oorlogsvoering en rassenhaat: leiderschap,
gehoorzaamheid, groepsdruk (im)moreel gedrag, vooroordelen, enz.
o VS
2 DE HELFT VAN DE 20 STE EEUW
Brede publiek aanspreken met populaire thema’s
o Experimenten
o Festinger: sektes
2
, o Bv. D. Morris: De naakte aap, De mensentuin
1.3 HET BELANG VAN ONS SOCIALE LEVEN
SOCIALE BEHOEFTEN EN HUIDHONGER
Tijdens de coronacrisis die in 2020 ontstond, werd de behoefte aan sociaal contact
duidelijk.
Gevolgen voor algemeen welbevinden
o Verhoogd aantal oproepen bij Tele-Onthaal
o Angst en eenzaamheid
o Meer relationele problemen
Online alternatieven
o Geen verzachting voor het sociale gemis
o Zoom fatigue = mentale uitputting
Lichamelijk contact
o = sociale behoefte
o Knuffelcontact huidhonger
o Neurologisch:
er zijn bepaalde regio’s in je hersenen die actief wordt als je fysiek
contact hebt met iemand die belangrijk voor je is
Insula: extreme gevoelens: walging, aantrekking, liefde
Oxytocine: vreugde hormoon die helpt om mensen te binden niet
alleeb op seks maar ook met vrienden of moeder en kind (bij de
geboorte)
De combinatie van oxytocine en insula zorgt ervoor dat je
lichamelijk contact heel leuk vind
o Positief effect op mentaal en fysiek welbevinden
Grotsyndroom
o Na lange periode van beperkt sociaal contact
o Vergelijking: daglicht dat pijn doet na verblijf in donkere grot
o Verklaringen:
Mens = gewoontedier (routines)
Angst voor besmetting
SOCIALE VERBONDENHEID IN MOTIVATIETHEORIËN
BEHOEFTENHIËRARCHIE VAN ABRAHAM MASLOW
3
, Motivatietheorieën leggen een belangrijke nadruk op nood aan sociale contacten.
ZELF-DETERMINATIETHEORIE VAN E. DECI EN R. RYAN
BEHOEFTENHIËRARCHIE VAN ABRAHAM MASLOW
3 belangrijke voorwaarden voor intrinsieke motivatie
3 basisbehoeften
Universeel
Geen hiërarchie
INTROVERSIE, VERLEGENHEID EN SCHAAMTE
Introversie
o Persoonlijkheidskenmerk die ons maakt tot wie we zijn: introversie –
extraversie
o Behoefte aan alleen-zijn en privacy = keuze
Verlegenheid
o Geen keuze
o Wordt ervaren als last of hindernis
Gevoelens van stress, onzekerheid en angst
Beperkt in mogelijkheden
Verband verlegenheid en introversie
Schaamte
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur shanareyskens. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.