Toegepaste psychologie
Module 1: Kennismaken met de psychologie
Academiejaar: 2024-2025
Student: Yana Foucart
1
,Thema 1: een psychologisch kader
1. Onenigheid over de definitie
1.1 Interne onenigheid (binnen de psychologie)
- Verschillende benaderingen
- Verschillen in opvatting, methode en definitie
Psychologie > Grieks:
- Psyche: ziel, geest
- Logos: de leer over...
à psychologie = de leer over de ziel van de mensen
Ziel/geest is onduidelijk en dubbelzinnig:
- De mentale processen: de psychologie als de studie van die mentale processen
- Bewustzijnsverschijnselen
- Denken, voelen en handelen van mensen als onderwerp van de psychologie
- Een wetenschap over de ervaringen van mensen
1.2 Externe onenigheid (vanuit andere wetenschappen)
- Wat bestudeerd wordt in de psychologie komt ook aan bod in andere
wetenschappen
- Bv. sociologie, biologie, antropologie, pedagogie
- Raakvlakken en verschillen
2
, 2. Definitie van de psychologie
= moeilijk te beantwoorden
Definitie psychologie:
Psychologie is een wetenschappelijke benadering van menselijke gedragingen,
gevoelens, gedachten en interacties en de verschillende factoren die het gedrag, de
gedachten, de gevoelens en de interacties van de mens beı̈nvloeden.
Drie belangrijke elementen:
- Psychologie is een wetenschappelijke benadering: verzamelen van kennis via
wetenschappelijke methoden
- Psychologie gaat over gedragingen, gevoelens, gedachten en interacties (uitgelokt
door prikkels): Hoe kunnen we dit wetenschappelijk benaderen? Wat we denken
en voelen is niet zichtbaar...
- Psychologie gaat over de verschillende factoren die het gedrag, de gevoelens, de
gedachten en de interacties van mensen beı̈nvloeden: interne/
persoonsgebonden factoren en externe/persoonsgebonden factoren
2.1.1 Wetenschappelijke kennis versus mensenkennis
Mensenkennis: het inzicht dat mensen tijdens
hun leven opbouwen over hoe andere mensen zich
gedragen. (de gemiddelde mens bestaat niet)
- Subjectief
- Toevallige indrukken
- Persoonlijk inzicht
- Anekdotische evidentie
- Eenmalige ervaring
Wetenschappelijke kennis: het inzicht dat
mensen opbouwen op basis van wetenschappelijk
onderzoek dat aan duidelijke voorwaarden moet
voldoen. Daardoor heeft die kennis een zekere
kwaliteitsgarantie. (exacte wetenschappen)
- Nauwkeurige observaties
- Neutrale houding
- Gecontroleerd
- Empirisch
- Objectief
3
, Wetenschappelijke kennis is:
- Geobjectiveerde kennis: gebaseerd op feiten, objectiviteit van de onderzoeker
(neutraal) VB. Via intelligentietest
- Betrouwbare kennis: duidelijke regels en afspraken over de methoden,
kwaliteitsgarantie, procedures zijn rupliceerbaar en controleerbaar VB.
Meetinstrumenten/testen
- Valide kennis: generaliseerbaarheid (+veralgemenen naar andere
populaties/situaties) en voorspelbaarheid VB. Stress bij studenten
Psychologie en wetenschap:
- Psychologie helpt ons om de waarschijnlijkheid van bepaalde gedragingen,
gedachten, gevoelens en interacties in te schatten
- Psychologie maakt duidelijk hoe mensen doorgaans en gemiddeld genomen
reageren
MAAR: geeft ons nooit absolute zekerheid over iets
2.1.2 Twee wetenschappelijke tradities
Natuurwetenschappelijke benadering:
- Kwantitatief: cijfermateriaal verzamelen,
grote steekproeven...
- Op zoek naar O en G
- Levert geobjectiveerde kennis
VB: intelligentietest
Menswetenschappelijke benadering:
- Kwalitatief, meer in de diepte, bepaalde
patronen zoeken, interpretaties maken en
betekenis geven
- Op zoek naar de samenhang of patronen in
het gedrag en de samenleving
- Complexiteit
- Levert herkenbare en theoretische
inzichten op
- Minder wetenschappelijk geaccepteerd
à vaak werkt men in de praktijk met een combinatie van beide
4
