Deel 2: algemene histologie
I. Epithelen
A. Algemene kenmerken
Epitheel is een term die gebruikt wordt om
- Het weefsel aan te duiden dat het lichaamsoppervlak bedekt
- Holte en kanalen in het lichaam aflijnt
- Klieren vormt
Epithelen beschermen onderliggende weefsels tegen invloeden van buitenaf, dit kan
gebeuren door
- Een bedekkend epitheel dat uit meerdere cellagen bestaat
EN/OF
- Er een extra beschermend laagje aanwezig is
De ondoordringbaarheid van een epitheel wordt bovendien gewaarborgd door stevige
intercellulaire verbindingen
Epithelen staan in direct contact met de buitenwereld dus zullen een heleboel van deze
epithelen gespecialiseerd zijn om de uitwisseling van stoffen vlot te doen verlopen
Voorbeeld long
- Gasuitwisseling tussen de lucht en longblaasjes en het bloed in de bloedvaten goed
verlopen
→ Epitheel van de long zeer dun, maar 1 laagje
Beeld bij lichtmicroscoop
- Nauw aansluitende laag van dicht opeengepakte cellen
- Verklaring
• Epithelen hebben een extreem lage hoeveelheid extracellulaire matrix
Beeld elektronenmicroscoop
- Nauwe spleten die gevuld zijn met interstitiële vloeistof
- Doorheen die vloeistof kan diffusie plaatsvinden
• Zodat alle cellen van de nodige voedingsstoffen worden voorzien
• Afvalstoffen kunnen afgevoerd worden
→ belangrijk want in epitheelweefsel zitten geen bloedvaten, voedingsstoffen
moeten vanuit haarvaatjes die in het onderliggende bindweefsel zitten via
diffusie de epitheelcellen bereiken
→ epitheelcellen zitten op een basaalmembraan waardoor de
voedingsstoffen ook hierdoor moeten diffunderen
Klierepitheel
- Voorbeeld: slijmbekercellen in het epitheel van de darm
- Kunnen zich ook verenigen tot meercellige klieren
Definitie epitheel
- Een avasculaire en bijna volledig cellulair aggregraat van cellen die gespecialiseerd
zijn in absorberende, secretorische, beschermende of sensorische activiteiten
1
,Deel 2: algemene histologie: epithelen
Om oude of beschadigde cellen te vervangen zullen epitheelcellen geregeld het proces van
celdeling doorlopen: de mitotische activiteit (zie verder)
- Delende cellen zitten meestal ver weg van beschadigingen, namelijk in basale lagen
of stamcelniches
Metaplasie
- Onder bepaalde omstandigheden kan een epitheeltype zich omvormen tot een ander
epitheeltype
Kwaadaardige tumoren
- Ontstaan uit epitheliale oorsprong: carcinoom
- Afkomstig van klierepitheel: adenocarcinoom
B. De epitheelcel
a. Een cytoskelet: keratine
Alle epitheelcellen in vertebraten produceren keratine-eiwitten
→ Er zijn ongeveer 50-tal keratine-eiwitten gekarakteriseerd
Epithelen kunnen we vandaag de dag typeren op basis van het keratine-eiwit dat
geproduceerd wordt
→ Expressie van keratine-eiwit is van belang bij expressie van carcinoma ’s
Keratine-eiwitten zijn in staat om intermediaire filamenten (de keratinefilamenten)
- Ze bepalen voor het grootste deel de morfologie van het cytoskelet
- Kunnen verenigen tot tonofilament bundels met verschillende diameters
→ Ze vervullen tal van functies, de rol in keratinisering en verhoorning is het belangrijkste
b. Celpolariteit en celdomeinspecialisaties
Om epithelen hun functies te laten uitoefenen zijn ze gepolariseerd
= betekent dat ze een ‘vrij’ apicaal domein, een lateraal domein en een basaal domein
hebben
- De verschillende celdomeinen zijn functioneel verschillend en zullen ook specifieke
structurele en moleculaire kenmerken vertonen
Laterale en basale domein hebben gelijkaardige functies die worden ook wel samen het
basolateraal domein genoemd
- Op de plaats waar zonula occludens voorkomt scheidt het apicale domein van het
basolateraal domein
2
, Deel 2: algemene histologie: epithelen
Apicale domein
- Veel verschillende eiwitten terug te vinden die
belangrijk zijn voor de uitwisseling van water,
elektrolieten en moleculen met de omgeving
- In bepaalde organen structurele
oppervlaktespecialisaties terugvinden zoals microvilli,
cilia of stereocilia (die noodzakelijk is voor de functie
van de cel in het orgaan)
Voorbeeld proximale niertubuli
- Hier zullen de epitheelcellen met hun structurele en functionele verschillen in de cel
domeinen voorkomen
- Vlak na vorming van het ultrafiltraat in de nierlichaampjes zullen thv deze structuur
veel water opgenomen moeten worden die de homeostase in het lichaam vrijwaren
Thv het apicale oppervlak:
• Microvilli verantwoordelijk voor de nodige oppervlaktevergroting van de
epitheelcellen
Aan de basale kant:
• Een vergroting van het celoppervlak door basale instulpingen van het
celmembraan
Mitochondriën
- Leveren de nodige energie om ionen van het cytoplasma naar de buitenkant van de
cel te pompen en vandaar terug naar het bloed
Laterale domeinen
→ Nauw met elkaar verbonden door verschillende cel bindingen (=celjuncties)
- Ter hoogte van de desmosomen (mascula adhaerens)
• Specifieke transmembranaire cel adhesie moleculen in de intercellulaire
ruimte aan elkaar zullen binden
- Ter hoogte van cytoplasma van naastliggende cellen
• Hechtingsplaten (desmosome plaques) te vinden die verbonden zijn met
keratinefilamenten
→ Zo zullen epithelen een stevig geheel vormen
Basale celdomein
- Wordt in de lichtmicroscopische coupes de basaalmembraan genoemd (zichtbaar
met PAS-kleuring)
- Een grenslaag tussen de epitheelcellen en het onderliggende bindweefsel
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur elisavanmol. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.