Notes de cours
Notities hoorcolleges gezondheidsrecht
- Cours
- Gezondheidsrecht
- Établissement
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Alle hoorcolleges gezondheidsrecht op basis met de slides. duidelijk en geslaagd eerste zit.
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
GEZONDHEIDSRECHTDEEL I. DE ORGANISATIE VAN DE GEZONDHEIDSZORG
Hoorcollege 1: 28/09/’23
1. DE ORGANISATIE VAN DE GEZONDHEIDSZORG IN EEN NOTENDOP
1.1. GEZONDHEID – GEZONDHEIDSRECHT - ZORGDRIEHOEK
Gezondheid is een ruim begrip
Een veelgebruikte definitie voor gezondheid is de definitie van de Wereldgezondheidsorganisatie. Zij beschrijft
het als “a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the absence of disease of
infirmity”.
Gezondheid is dus zeer ruim. Het gaat meer dan ziekte alleen en veel meer dan ziekhuizen alleen. Gezondheid
is gekoppeld aan welzijn.
Deze definitie van gezondheid is veel te ruim om de definitie in gezondheidsrecht op te bouwen.
Gezondheidsrecht
Rechtsdomein zonder duidelijke afbakening
Gezondheidsrecht is geen afgebakend domein. Er is geen duidelijke afbakening/ grenzen wat nu wel en niet tot
het gezondheidsrecht behoort.
De afbakening wordt als iets duidelijker wanneer we de term “medisch recht” gebruiken. Gezondheidsrecht is
veel ruimer en gaat over bijvoorbeeld ook preventieve gezondheidszorg.
Over de rechtstakken heen
Gezondheidsrecht beperkt zich ook niet over één rechtstak. Zij plukt principes uit het publiekrecht, het
privaatrecht, het strafrecht, etc.
Eigen regelgeving aangevuld met gemeen recht
Het plukt daarbij principes daaruit en ontwikkeld daarna eigen regelgeving, maar vertrouwt ook op het gemeen
recht. Zo zijn er binnen het gezondheidsrecht heel wat eigen wetgevingen en regels. Denk aan de wet
Patiëntenrechten en aan de wet uitoefening gezondheidszorgberoepen. Er zijn dus een hele reeks eigen
wetgeving, maar die is niet volledig dekkend.
Soms ga je dus moeten kijken naar het gemeen recht. Dus het gemeen publiekrecht, het gemeen privaatrecht,
het gemeen strafrecht etc.
1
,Vb.: wanneer het gaat over publiek private samenwerkingen. Dan zal je de overstap moeten maken naar het
publiek recht.
In het privaat recht ook. Er zijn eigen regels betreffende de aansprakelijkheid in het gezondheidsrecht, maar je
zal die moeten aanvullen met het gemeen aansprakelijkheidsrecht, of je zal minstens tot het gemeen
aansprakelijkheidsrecht moeten beoordelen.
Hetzelfde geldt voor het strafrecht. Er zijn specifieke strafbepalingen in het gezondheidsrecht bijvoorbeeld voor
de onwettige uitoefening van de geneeskunde, maar heel vaak zijn gemeenrechtelijke strafbepalingen van
toepassing.
Vb.: art. 458 Sw → beroepsgeheim., slagen en verwondingen, etc.
Gezondheidsrecht vs. Welzijnsrecht
Welzijnsrecht naast gezondheidsrecht
Op sommige universiteiten/hogescholen bestaat het vak gezondheidsrecht niet alleen, maar ook het vak
welzijnsrecht.
Ook als je Wikipedia opent, dan zie je dat er een topic is voor gezondheidsrecht en een topic voor
welzijnsrecht. De definitie die we in begin van deze cursus hebben gezien, wordt dan verwarrend.
Wat is het verschil tussen gezondheidsrecht en welzijnsrecht?
In het welzijnsrecht zie je hoe welzijnsvoorzieningen, bijvoorbeeld voorzieningen voor personen met een
handicap, de ouderenzorg, de kinderopvang, hoe dat die welzijnsvoorzieningen geregeld zijn. De rechten van
die voorzieningen in verhouding tot de cliënte, in verhouding tot de overheid. Dat is heel gelijklopend aan het
gezondheidsrecht, maar dan in een ander domein.
Er is literatuur die zegt dat gezondheidsrecht deel uitmaakt van het publiekrecht, terwijl welzijnsrecht sociaal
recht is. Dat is ten dele waar, maar niet volledig.
Wat het gezondheidsrecht betreft, hebben we net gezien dat gezondheidsrecht niet louter publiekrecht, het
bevat ook aspecten van het privaatrecht en strafrecht etc.
Gezondheidsrecht kan ook ingaan op preventieve aspecten en is dus niet enkel curatief.
Ook voor welzijnsrecht is het niet volledig war dat het enkel sociaal recht is. Het is wel gekaderd binnen het
sociaal recht. Ook welzijnsrecht kent privaatrechtelijke aspecten, publiekrechtelijke aspecten en
strafrechtelijke aspecten. Ook hier kan de vraag worden gesteld naar het beroepsgeheim (strafrecht) of kan het
gaan over de rechtsverhouding tussen een voorziening en een cliënt. Welzijnswet is niet enkel preventief.
Het is lange tijd zo geweest, na de eerste staatshervormingen, dat alles wat het medische betrof, federaal
gebleven was.
Vandaag is het echter zo dat binnen gezondheidsrecht/ binnen het medische, de gemeenschappen, sinds de 6e
staatshervorming, heel wat bevoegdheden hebben.
Art. 5, I BWHI zal je een onderscheid zien tussen gezondheidsbeleid en bijstand aan personen. Het is zo dat wat
wij vandaag gezondheidsrecht noemen, samenvalt wat er in dat eerste deel van artikel 5 valt en hetgeen we
welzijnswet noemen, samenvalt wat er in het tweede deel.
Het is banaal en ook een stukje onduidelijk.
2
,Bijvoorbeeld: geestelijke gezondheidszorg valt onder gezondheidsbeleid, maar er zijn heel wat welzijnsactoren
die onder bijstand van personen vallen.
Voorbeeld: zorgcentra behoort tot de oudere zorg en dat is een deel aan de bijstand van personen en is dus
gemeenschapsmaterie, maar de medische zorg die daaraan verleent wordt, behoort toe aan het
gezondheidsbeleid.
De zorgdriehoek
Gezondheidsrecht is een relatie tussen 3 actoren; de patiënt, de
zorgaanbieder en de overheid. Tussen die drie actoren bestaan
er relaties; een zorgverleningsrelatie, zorgtrajectrelatie en een
zorgsturingsrelatie.
In het midden heb je dan de toezicht en handhaving.
Patiënt: denk hier aan beroepsgeheim. Een koppel komt in
relatietherapie bij een psycholoog. Een partner zegt achteraf
iets aan de psycholoog in vertrouwen, dan is de vraag
natuurlijk, wie is mijn patiënt en ten op zichtte van wie moet
ik he beroepsgeheim respecteren? Is de patiënt die iets in
vertrouwen gezegd heeft of is het patiëntsysteem, dus het
koppel?
Ander voorbeeld: bij minderjarigen en wilsonbekwamen.
Patiënten die niet in staat zijn hun eigen wil te uiten of
patiënten die minderjarig zijn, hoe wordt er daarmee
omgegaan? Wat is hun rechtspositie?
Zorgaanbieder: hier moet er aan onderscheid worden
gemaakt tussen individuele beroepsbeoefenaars, natuurlijke
personen; artsen, psychologen, kinesist etc. en anderzijds
zorgvoorzieningen.
Binnen die zorgvoorzieningen kunnen er andere
onderscheiden worden gemaakt.
Bv.: hoe kan je zorg aanbieden? Wat is de rechtspersoon dat
je kan aannemen? Moet dat met winstoogmerk of zonder
winstoogmerk? Is er een verschil tussen publiek en privaat
ziekenhuis?
3
, Overheid: de overheid hier speel teen dubbele rol. De
overheid is de wetgever en regelgever. Hij maakt
wetten, maar tegelijkertijd is de overheid ook een
hele administratie.
Je kan niet zomaar een ziekenhuis beginnen of
zomaar arts worden etc. daar zijn er allerlei
kwalificaties voor nodig en de overheid speelt daarin
een grote rol.
Moet de overheid wachtwaker zijn? Of moet hij
processen gaan sturen? Wie is de bevoegde
overheid?
Zorgverlening: de zorgverleningsrelatie tussen de
arts en de patiënt. Of ruimer: tussen de
zorgaanbieder en de patiënt.
Wat is de aard van die relatie? Is die contractueel?
Is die buitencontractueel? Wat zijn de rechten van
elk van die personen in die relatie? Stel dat er iets
misgaat in de relatie, hoe speelt het
aansprakelijkheidsrecht hier? Wat is
kwaliteitsvolle zorg? En bestaat er een zorgplicht?
Zorgsturing: de zorg in België wordt behoorlijk
bestuurd. Je kan niet zomaar een ziekhuis
opstarten. De overheid bepaald de
voorwaarden en diplomavereisten er
erkenningsvereiste waaraan je moet voldoen.
Je mag ook niet onwettig de geneeskunde
uitvoeren.
Financiering is ook een zeer belangrijke vraag.
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur StudentLx. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,66. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
53022 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans