Pathologie Oorzaak Symptomen + onderzoek Behandeling
Diabetes insipidus Afwezigheid ADH/niet-functionele
ADH-receptoren
o V urine: 1 à 2 L 20L/dag
Hyperthyroïdie (7%) Overmatige hormoonproductie ↑ metabolisme Medicatie
o Meer eetlust, vermagering, (antithyreoïdea/thyreostatica)
Ziekte Graves-Basedow (70%) overmatig zweten, o Remmen productie T3 en T4 :
o AL tgn. cellen schildklier vermoeidheid, hartkloppingen, strumazol
o AL binden op TSH-receptor ↑ nervositas, haaruitval, diarree o Na reserves : levothyroxine
productie schildklierhormoon o Uitpuilende ogen (exoftalmie) » Block & replace therapie
Multinodulair struma (10-15%) Radioactief jood
o Schildklierzwelling + evt. Diagnose: o Vernietigen actieve delen
kropgevoel (oudere leeftijd) Bloedonderzoek: T3, T4 & TSH schildklier dr. inw. Bestraling
Toxisch adenoom (zeldzaam) bepalen Chirurgie
o Ongeremd T3/T4 pro. onafh. TSH Labotesten: AL bepalen o Hemi-/totale thyroïdectomie
↑ productie TSH/↑ hCG (≈ TSH) Echografie hals » Vergrote schildklier met
slikklachten/esthetische
Hyperthyroïdie zonder thyreotoxicose hinder
Overdosering oraal » Complicatie: heesheid
schildklierhorm.: levothyroxine (T4) » Ca2+-gehalte opvolgen
Thyroïditis: ontsteking schildklier dr. o Orale levothyroxine
virus/auto-immuunziekte destr.
schildklierweefsel ↑
schildklierhormoon
Bijwerking GM: amiodaron, lithium
Hypothyroïdie (7%) Tekort schildklierhormoon ↓ metabolisme
o Minder eetlust,
Ziekte v. Hashimoto gewichtstoename, koude-
o Chro. auto-immune thyroïditis intolerantie, vermoeidheid,
destr. schildklierfollikels concentratiestoornissen,
Subacute thyroïditis vd. Quervain apathie, droog haar, broze
o Na virale inf. nagels, constipatie
o Pijn + uitstraling oren, koorts, ↑
ontstekingsparameters Diagnose:
Silentieuze thyroïditis Bloedonderzoek: T3, T4 & TSH
o Auto-immuunlijden bepalen
1
, o Vrouwen: na bevalling Labotesten: AL bepalen
Jodiumgebrek (jodering zout) Echografie hals
Iatrogeen
o Overdosering thyreostatica
o Na behandeling radioactief jood
o Na partiële/totale
thyroïdectomie
o GM: amiodaron, lithium
Congenitaal (aangeboren)
o Afwezige/onvoldoende
werkzame schildklier
o Groeiachterstand, ↓ leerverm.
Hypoparathyroïdie (Per ongeluk) verwijderen Tintelingen thv handen & mond Calcium & vitamine D
1/meerdere bijschildklieren Hypocalciëmie spasmen (cholecalciferol)
o Totale thyroïdectomie totale kramp spieren (tetanie)
Auto-AL
o Destructie bijschildklier
Hyperparathyroïdie Overmatige secretie PTH Concentratiestoornissen, sufheid Aanpakken onderliggende oorzaak
Primaire HPT: hyperplasie Coma Goede hydratatie
1/meerdere bijschildklieren Braken, constipatie, polyurie,
Secundaire HPT: te laag Ca2+- polydipsie
gehalte in bloed o Risico! Dehydratatie &
o Nierinsufficiëntie nierinsufficiëntie
o Intestinale malabsorptie Lange termijn: urinestenen,
o Vit D tekort botontkalking (osteoporose)
o Chr. gebruik lisdiuretica
(furosemide)
Syndroom van Cushing ↑ cortisolspiegel in bloed Vetredistributie Afh. v. onderliggende oorzaak
o Iatrogeen o Centrale adipositas Chirurgische resectie
» Inname corticosteroïden o Moon face (vollemaansgezicht) adenoom/carcinoom
(methylprednisolone) vr. o Buffalo hump (vetophoping rug) Inhibitie vd. synthese v.
inflammatoire Striae glucocorticosteroïden mbv.
aandoeningen/na Vermoeidheid + verstoring ketoconazol
orgaantransplantatie dag/nacht ritme
» Langdurig gebruik ↓ spierkracht door spierafbraak
inhalatiecorticosteroïden (spieratrofie)
2