1.1 Een positiebepaling van praktijkonderzoek
Onderzoek doe je als je iets (nieuws) te weten wilt komen: je hebt vragen over een verschijnsel,
maar (nog) geen antwoorden. Als je bewust via een bepaalde systematiek antwoord probeert
te krijgen op je vragen, heet dat intentioneel leren.
1.1.1 Het belang van een onderzoekende beroepshouding
De onderzoekende houding vormt de basis voor je beroepsuitoefening. Die stuurt de wijze
waarop je je werk uitvoert en je reflectie daarop.
Er zijn verschillende visies op wat een onderzoekende beroepshouding is en hoe deze
beschreven kan worden. Losse en Nahuis (2015) hebben de veelheid aan kenmerken geclusterd
in 3 dimensies:
1. De open houding: de professional staat open voor nieuwe indrukken, is bereid tot
perspectiefwisseling, wil begrijpen en wil delen.
2. De kritische houding: de professional wil nagaan of iets klopt, wil onderbouwen en wil
verantwoorden.
3. De creatieve houding: de professional is gericht op vernieuwing en wil voortbouwen en
toevoegen.
Verschillende manieren om je onderzoekende houding te verbeteren:
Structureel reflecteren op je handelen via een logboek.
Coaching door collega’s.
Deelnemen aan intervisiebijeenkomsten of aan het uitvoeren van een
praktijkonderzoek.
Door praktijkonderzoek te doen spreek je je onderzoekende beroepshouding niet alleen aan,
maar houd je deze ook in ontwikkeling. Je ontwikkelt een open, kritische en creatieve houding
om passende oplossingen te realiseren voor praktijkproblemen.
1.1.2 Hoofddoelen van een onderzoek
3 hoofddoelen om een onderzoek uit te voeren:
1. Theorievorming en theorietoetsing: Je wilt theorieën ontwikkelen of toetsen. Het
onderzoek levert kennis op die generaliseerbaar is. Met theorie bedoelen we een geheel
van logisch samenhangende uitspraken die samen een deel van de werkelijkheid
proberen te verklaren.
2. Toepassing van kennis om generieke problemen op te lossen: Je wilt kennis toepasbaar
maken in een brede beroepscontext. Het onderzoek levert oplossingen op voor
generieke problemen.
3. Begrijpen en verbeteren van de eigen praktijk: Je wilt op zoek gaan naar antwoorden op
vragen in een specifieke beroepssituatie met als doel deze situatie beter te begrijpen en
waar nodig te verbeteren. Het onderzoek levert kennis op die in eerste instantie alleen
van toepassing is op de specifieke beroepscontext waarin het onderzoek is uitgevoerd.
Voorbeelden van hoofddoelen van onderzoek in de zorg- en welzijnssector:
1. Fundamenteel onderzoek 2. Toegepast onderzoek 3. Praktijkonderzoek
Hiervan wordt gesproken Hiervan wordt gesproken Hiervan wordt gesproken
wanneer het accent op de wanneer het accent op kennis wanneer professionals in hun
ontwikkeling en toetsing van ligt die tot de oplossing van eigen beroepspraktijk
theorie ligt. De kennis is gezondheids- of sociale onderzoek doen met als doel
, generaliseerbaar. problemen moet bijdragen. De deze praktijk te verbeteren of
kennis is probleemgebonden. beter te leren begrijpen. De
kennis is contextgebonden.
Een promotieonderzoek naar Een onderzoeksinstelling doet Een jongerenwerker doet
de vraag: ‘Wat is de invloed onderzoek naar de wijze onderzoek naar de wijze
van vriendschapsrelaties op de waarop buurtcoaches in een waarop de meisjes die ze
ontwikkeling van delinquent gemeente de vriendengroep begeleidt zich laten
gedrag bij jongeren?’ van risicojongeren in kaart beïnvloeden door de
kunnen brengen. vriendengroep bij het nemen
van beslissingen.
1.1.3 Onderzoeksbenaderingen
De verschillende opvattingen over wat goed onderzoek is noemen we onderzoeksbenadering.
3 belangrijke onderzoeksbenaderingen:
1. Positivistische onderzoeksbenadering: volgens deze benadering is kennis gebaseerd op
dat wat direct waarneembaar is; er is een bestaande werkelijkheid. Hieruit volgt dat deze
werkelijkheid beschreven kan worden aan de hand van algemene wetmatigheden. Denk
bijvoorbeeld aan de duur van een behandeling, de inrichting van ruimtes, methodieken
die gehanteerd worden etc. Onderzoeksresultaten zijn hierdoor eenvoudiger
generaliseerbaar naar andere contexten. Er zijn echter allerlei factoren die de algemene
wetmatigheden beïnvloeden en daardoor vertroebelen. Voorbeelden van zulke
beïnvloedende factoren zijn het humeur van een zorg- of dienstverlener, de persoonlijke
omstandigheden van de cliënten etc. Kenmerkend voor een positivistische benadering is
dat je probeert je onderzoek zo in te richten dat deze vertroebeling geminimaliseerd
wordt, waardoor je ondanks die factoren in staat bent uitspraken te doen over de
werkelijkheid.
2. Constructivistische of interpretatieve onderzoeksbenadering: volgens deze benadering
bestaat er niet een juiste visie op de werkelijkheid, maar kunnen er meerdere
interpretaties van de werkelijkheid naast elkaar bestaan. Zo kan de ene cliënt een
ziekenhuis zien als een veilige en prettige omgeving om te verblijven, terwijl een andere
cliënt datzelfde ziekenhuis kan beschouwen als een bedreiging. Elke situatie is anders en
levert andere interpretaties op. De onderzoeksresultaten van de ene beroepspraktijk kun
je daarom niet zomaar vertalen naar een andere beroepspraktijk.
3. De kritisch-emancipatorische onderzoeksbenadering: deze benadering is gebaseerd op
de opvattingen dat kennis niet waardevrij is en dat deze bepaald wordt door de mensen
met de macht. Volgens deze benadering moet onderzoek bijdragen aan processen die
emancipatie van bepaalde groepen bevorderen en mensen in staat stellen hun eigen
omgeving te veranderen. In deze benadering staat de dialoog centraal, is er veel
aandacht voor het perspectief van de belanghebbenden zelf en worden bestaande
structuren ter discussie gesteld.
1.1.4 Praktijkonderzoek in relatie tot evidence-based practice en practice-based evidence
Evidence-based practice (EBP): gaat over het zorgvuldig gebruikmaken van het huidige, beste
bewijsmateriaal om beslissingen te nemen met individuele cliënten om de zorg- en/of
dienstverlening te verbeteren. Beschikbare evidence wordt gecombineerd met de individuele
kennis en ervaringen van de professional en de wensen en voorkeuren van de cliënt.
Practice-based evidence (PBE): gaat uit van het idee dat kennis over het handelen van een
professional ontstaat in de specifieke context van de beroepspraktijk en dat die kennis
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur acp18. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.