Samenvatting: Economie
Contents
Deel 1: Wat is economie ......................................................................................................................... 4
1. Economie als wetenschap.......................................................................................................... 4
1.1. Onderwerp en invalshoek ................................................................................................. 4
1.2. De positieve wetenschap van de keuze ............................................................................ 4
1.3. De normatieve wetenschap van evaluatie en beleid ........................................................ 5
2. Onze economie in perspectief ................................................................................................... 5
2.1. Wat is welvaart en waar komt ze vandaan? ............................................................................ 5
2.2. Welvaart en economische groei ....................................................................................... 6
2.3. Productiviteit als motor van onze welvaart ...................................................................... 7
Deel 2: Marktwerking ........................................................................................................................... 10
3. Vraag en aanbod ...................................................................................................................... 10
3.1 De ideale markt ....................................................................................................................... 10
3.2 De vraag als uitdrukking van bereidheid tot betalen .............................................................. 11
3.3 Het aanbod als uitdrukking van marginale kosten ................................................................. 14
3.4 Prijsvorming ............................................................................................................................ 16
4. Schokken en elasticiteiten ....................................................................................................... 17
4.1 Schokken in vraag en aanbod ................................................................................................. 17
4.2 De eigen prijselasticiteit .......................................................................................................... 17
4.2 De eigen prijselasticiteit .......................................................................................................... 20
4.3 De inkomenselasticiteit ........................................................................................................... 23
4.4 De kruiselingse prijselasticiteit................................................................................................ 23
5. Speltheorie en marktwerking .................................................................................................. 24
5.1 Het gevangenendilemma ........................................................................................................ 24
5.2 Coördinatiespelen ................................................................................................................... 26
5.3 Speltheorie en marktwerking ................................................................................................. 27
5.4 Bindende afspraken, sociale normen en overheidsinterventie .............................................. 27
11. Overheidsinterventie .................................................................................................................. 28
11.1 Niet-marktconforme interventies: prijs-en hoeveelheidsregulering .................................... 28
11.2 Marktconforme interventies: belastingen en subsidies ....................................................... 30
8. Ondernemingen op outputmarkten ............................................................................................. 35
8.1 Waarom zijn ondernemingen zo verschillend?....................................................................... 35
8.2 Winstmaximalisatie ................................................................................................................. 35
8.3 Het aanbod van competitieve ondernemingen ...................................................................... 40
1
, 8.4 Maximaliseren ondernemingen hun winst? ........................................................................... 42
10. De markt: goed of slecht? ........................................................................................................... 45
9. ondernemingen op factormarkten ............................................................................................... 54
9.1 Productie ................................................................................................................................. 54
9.2 Kosten op lange termijn .......................................................................................................... 58
Deel 5: Marktproblemen....................................................................................................................... 61
12. Onvolmaakte mededinging + stukje H10 .................................................................................... 61
12.1 Marktmacht definitie en oorzaken ....................................................................................... 62
12.1.1. technologische belemmeringen ................................................................................. 62
12.1.2. Wettelijke belemmeringen ......................................................................................... 64
12.1.3. Strategische belemmeringen: doet de onderneming zelf .......................................... 64
12.2. Monopolie ........................................................................................................................... 64
12.2.1. De outputkeuze in geval van uniforme prijzen ........................................................... 65
12.2.2. Monopolie vs volmaakte mededinging....................................................................... 65
12.3. Perfecte prijsdiscriminatie ................................................................................................... 66
12.3.1. Perfecte prijsdiscriminatie .......................................................................................... 66
12.3.2. Prijsdiscriminatie door marktsegmentatie....................................................................... 66
12.3.3. Prijsdiscriminatie door zelfselectie ............................................................................. 67
13. Publieke goederen en externe effecten .............................................................................. 68
13.1. Publieke goederen ............................................................................................................... 68
13.2. Externe effecten ................................................................................................................... 71
13.3. Uitstootnormen............................................................................................................... 73
H15: Verdeling en herverdeling ........................................................................................................ 79
15.1. Verdeling .............................................................................................................................. 79
15.2 Herverdeling.............................................................................................................................. 84
Macro-economie................................................................................................................................... 92
Deel 7: De bouwstenen van de macro-economische analyse .............................................................. 92
H17: De nationale rekeningen .......................................................................................................... 92
17.1. Waarde van de productie: een voorbeeld ........................................................................... 92
17.2. Het bruto binnenlands product ........................................................................................... 92
17.3. De betalingsbalans ............................................................................................................... 96
17.4. Het nationaal inkomen......................................................................................................... 98
5. Sparen en investeren in een open economie ........................................................................ 101
H18: Het bbp als maatstaf van de economische activiteit ............................................................. 104
18.1. Nominaal en reeël bbp....................................................................................................... 104
18.4. Groeicijfers als bril op wereld en geschiedenis.................................................................. 107
2
, 18.6. Inflatie en nominale groei .................................................................................................. 110
18.7 Groei van het bbp en welvaart ........................................................................................... 111
H19: Geld en het bankwezen .............................................................................................................. 113
0.1 De slotwaarde en de actuele waarde (zie H20) ........................................................................ 113
0.2 De obligatiemarkt en de aandelenmarkt .................................................................................. 115
19.1 Functies van geld..................................................................................................................... 117
19.1.1. Geld als waardemeter of rekeneenheid ......................................................................... 117
19.1.2. Geld als algemeen aanvaard ruilmiddel.......................................................................... 117
19.2 Van goud naar bankbiljetten en deposito’s ............................................................................ 118
19.2.1 Van goud naar chartaal geld ........................................................................................... 118
19.2.2 Van chartaal (bankbiljetten, euro's) naar giraal (wat op je rekening staat en waarmee je
betalingen gaat uitvoeren) geld .................................................................................................. 120
19.2.3 De geldhoeveelheid: M1, M2 (niks), M3.......................................................................... 121
19.2.4 Cryptomunten .................................................................................................................. 122
19.3 het geldaanbod en de basismechanismen voor geldcreatie .................................................. 123
19.3.1 Het aanbod van geld: het basismechanisme ................................................................... 123
19.3.2 De rol van de centrale bank: het aanbod van basisgeld .................................................. 123
19.3.4. Het aanbod van geld ....................................................................................................... 126
19.4.1 De transactievraag naar geld ........................................................................................... 127
19.4.2 De vermogensvraag naar geld ......................................................................................... 129
19.4.3 Een analytische uitdrukking voor de geldvraag ............................................................... 129
19.5 Het evenwicht tussen geldvraag en geldaanbod .................................................................... 130
19.6 Reële rente en nominale rente ............................................................................................... 131
H24: De vraagzijde en de reële sfeer .................................................................................................. 132
24.1 Evenwicht op korte, middellange en lange termijn (definities aggregatieve vraag en
aggregatieve aanbod) ..................................................................................................................... 132
24.2 De goederenmarkt op korte termijn: uitgangspunten ........................................................... 132
24.3 Een gesloten economie zonder overheid met exogene investeringen .................................. 132
24.3.1. De private consumptie ................................................................................................... 133
24.3.2 De structurele vorm van het economische model .......................................................... 136
24.3.3 Comparatieve statica ....................................................................................................... 138
4. Een gesloten economie met overheid met exogene* investeringen (enkel slides) ................... 140
4.1 De aggregatieve vraag in een gesloten economie met overheid ......................................... 140
5) Een open economie (enkel slides) ......................................................................................... 142
5.1 De aggregatieve vraag voor een open economie ................................................................. 142
5.2 Het structurele model voor een open economie ................................................................. 142
3
, 5.3 De multiplicatoren voor een open economie ....................................................................... 143
25. Het IS-LM-(BP)-model ............................................................................................................... 143
25.1 Het verband tussen de reële en de monetaire sfeer .......................................................... 143
25.2. De IS-curve ......................................................................................................................... 150
25.3. De LM-curve: Vloeit voort uit geldmarkt ........................................................................... 151
25. 4. Het evenwicht in het IS-LM-schema ................................................................................. 153
+ Toepassingen (OneNote) ......................................................................................................... 157
23. De wisselkoers, internationaal kapitaalverkeer en netto-export ............................................. 157
23.1 Enkele begrippen ................................................................................................................ 157
23.2 De prijsvorming op de wisselmarkten ................................................................................ 158
23.3 Factoren die de prijsvorming beïnvloeden ......................................................................... 159
Micro-economie
Deel 1: Wat is economie
1. Economie als wetenschap
1.1. Onderwerp en invalshoek
Definitie: Economie is de wetenschap die de samenleving bestudeert als het samenspel van de
keuzes van mensen en die uitkomsten van dit samenspel evalueert in termen van welvaart em,
indien nodig, beleidsvoorstellen doet ter bijsturing
Bestudeert menselijk gedrag
Niet het onderwerp maar de invalshoek bepaald de essentie van economie
1.2. De positieve wetenschap van de keuze
1.2.1. Economische agenten en hun activiteiten
Economische agenten: personen en instellingen die beslissingen nemen betreffende economische
activiteiten
5 soorten: gezinnen, financiële instellingen, ondernemingen, overheid en het buitenland
Micro-economie: individu centraal
1.2.2. Het rationele-keuzemodel
Iedereen probeert binnen de eigen mogelijkheden voor zichzelf het beste resultaat te bereiken =
homo economicus
Rationele keuzemodel legt uit waarom de rijen bij de kassa’s ongeveer even lang zijn
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur iseleisje. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €13,16. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.