Resume
Samenvatting sociaal wetenschappelijke stromingen en theorieën
- Établissement
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Deze samenvatting is gemaakt met de slides en notities uit de les.
[Montrer plus]
1 vérifier
Par: sophiedemaeseneer • 4 année de cela
Aperçu du contenu
Sociaalwetenschappelijke theorieën & stromingen: samenvattingBLOK RATIONAL CHOICE
H.1 Inleiding
1.1 Sociologische theorieën
= werktuigen om realiteit te beschrijven, interpreteren, analyseren en verklaren
= ‘geconstrueerde realiteiten”
• Leveren begrippen en uitgespraken over het samenspel tussen de verschijnsels waarop de
begrippen gericht zijn (en ‘breken’ met connotaties van dagdagelijkse begrippen)
• Goede theorieën => nieuwe ideeën + onderzoeksproblemen + juiste vragen + laten voorspellingen
toe + mogelijk vertrekpunt voor beslissingen
• Uitdagingen voor sociologische theorie:
a. dominantie empirische sociologie:
o ‘causal modeling’ vervangt testen van hypothesen
o Geen theorie nodig (enkel min. achtergrondkennis)
o Niet-theoretische sociologen leren theorieën door substantiële onderzoeksgebieden
o Theorie = meestal ander extreem van algemene theorie (kleinschalige hypotheses of
theoretische fragmenten die nauwelijks aansluiten aan grotere theoretische paragmata)
b. Zelfisolatie van sociologische theorieën: Stephen Sanderson met Darwin Conflict
perspectief
c. Politieke agenda van cultural studies en minority studies:
o Focus op minderheden thematisch + politiek
o Advocacy voor (foutieve) identificatie met ‘hun’ groep
o geen duidelijke aansluiting aan voorgaande theoriedebatten (beetje bij interpretaties
marxisme + POSTMODERNISME)
o ‘Theorizing’:
▪ Doelstelling: protest + verzet tegen dominante vormen
▪ Niet doelstelling: cumulatieve wetenschap met kennis + waarheid
d. Probleem met politieke en ideologische motivatie: soms waarheid vs. Ideologische
doeleinden
e. Hedendaagse uitdagingen binnen wetenschap
o Succes rational choice
o Evolutionaire biologie/psychologie + cognitieve neurowetenschappen
o Big Data + algoritmische verwerking van data zonder theorie
f. Hedendaagse uitdagingen buiten wetenschap
o Vijandelijkheid voor nieuwe links + identitaire rechts + religieuze extremisten
o Digitalisering (fake news, post-truth,…)
,• Vereisten voor goede sociologische theorie: Sanderson:
1. Logische coherentie ( = geen tegenstellingen in uitspraken)
2. Empirisch succes ( = juiste verklaring?)
3. Parsimonie (= eenvoudigste verklaring?)
4. Explanatorische kracht relatief tot andere theorieën ( = theorie x betere verklaring dan
theorie y?)
5. Productiviteit: nieuwe inzichten, vruchtbaarheid voor nieuwe probleemstellingen
➔ Idealisering van wetenschappelijke theorieën
1.2 Cargo Cult Science - Feynman
• Gevolg van falen in streven naar criteria van Sanderson
• ‘Cargo cult’ komt van nomaden die hoopte dat vliegtuig zou landen en hen naar het paradijs zou
brengen
• Kern: Pseudowetenschappen volgen wetenschappelijke methodes maar hebben geen wetten en
vinden niets echt, doen niet aan echt wetenschap en weten niks maar denken van wel
TOCH intimideren ze mensen zonder te weten of die theorieën echt werken
Vb. sociale wetenschappen
• Vermijden door:
o Erop te letten en voorzichtig te zijn
o Jezelf en andere wetenschappers niet voorliegen
1.3 Geschiedenis sociale theorie
• Verlichting + anti-verlichting
• Marx & Engels: maatschappij = product strijden om controle & resources
• Durkheim: sociologische methode
• Weber: sociologische basisbegrippen
• Simmel: samenleving = wisselwerking tussen individuen
• Mead: sociologische theorie v.h. denken
1.4 4+1 stromingen
• Utilitarisme/rationalisme
• Conflicttheorie
• Structurele benadering/durkheimiaanse traditie
• Microsociologie/interactionisme
• Sociaalconstructivisme + postmodernisme
! 2 theorieën kunnen tot dezelfde traditie behoren maar andere conclusies trekken
MAAR meeste theorieën binnen een stroming zijn verwant met elkaar:
o Rational choice: in eigenbelang handelende individuen:
o Conflict: grote groepen en machtsrelaties
, o Durkheimiaanse traditie: sociale gehelen en die hun kracht op individuen
o Microsociologie: situatie tss individuen
o Constructivisme: sociale regels kennis en ideologie
H.2 Rational Choice: uitwisselingstheorie, rational choice, speltheorie
2.1 Achtergrond: utilitarisme
• Moraalfilosofische intellectuele stroming (18e-19e):
➔ Kern: maximaliseren van nut (in elke handeling voor grootst aantal mensen)
• Vertegenwoordigers: John Stuart Mill, Jeremy Bentham, William Godwin
• Invloed van schotse verlichting met Adam Smith: max. collectief nut door max. individueel
nut
• Methodologisch individualisme: sociale verschijnsels = resultaat individuele, rationele
handelingen van nut-maximaliserende individuele actor
• 2 varianten maximalisatie:
1. Economie:
o Nut-maximaliserende actor
o Sociale wereld = markt met rationele deelnemers die nut max.
2. Psychologie:
o Zoeker van bevredigingen van driften
o Sociale wereld = uitwisseling van wederzijdse aantrekking om behoeften te
bevredigen
2.2 Gedragstheoretische sociologie - George Homans
• Kritiek op Parson’s structureel-functionalistische theorie: conceptueel schema zonder
proposities of vermogen sociale verschijnsels te verklaren
=> elementair probleem: hoe sociaal gedrag verklaren?
• Wortels: sociaalpsychologisch onderzoek van kleine groepen + in behaviorisme
• Doel: sociaal gedrag met algemeenste proposities verklaren
• Stelling: sociale relaties = uitwisselingsrelaties
MAAR sociale structuren enkel begrijpen door elementair sociaal gedrag te begrijpen
=> reductionistische aanpak: sociologie met psychologie verklaren ( = anti-Durkheim)
, 2.3 Behaviourisme - Skinner
• Stimulus-respons-schema
• Skinner-box: geen ‘vrije wil’, wel reacties op omgeving (beloningssysteem)
• Operante conditionering:
o Getoond gedrag veranderd door consequenties
o Reacties pos (beloning), neg (straf), neutraal (geen respons)
o Beloning moedigt bepaald gedrag aan, straf ontmoedigd bepaald gedragd
• 6 proposities:
1. Succespropositie: hoe vaker gedrag beloond, hoe waarschijnlijker dat die actie wordt
uitgevoerd
-> 3 fases:
a. Gedrag
b. Beloond resultaat
c. Herhaling
2. Stimuluspropositie:
o Generalisatie + onderscheiding (discriminatie)
o Gedrag uitbreiden naar gelijkaardige of beperkte specifieke situaties waarbij die
in het verleden beloond/gestraft werd
3. Waardepropositie:
o hoe meer waarde een persoon aan actie hecht, hoe waarschijnlijker dat hij deze
zal uitvoeren
o beloningen en straffen hebben positieve en negatieve impact/waarde
o bestraffen minder effectief dan achterhouden belonging
4. Deprivatie-verzadigingpropositie:
o hoe vaker een beloning gegeven wordt, hoe minder waardevol meer van
dezelfde beloning wordt
o kosten: verloren beloning van ander gedrag
vs. Winsten: beloningen door gekozen gedrag hoger dan verloren beloningen van
alternatief gedrag
o winst minder als verzadiging van beloning optreedt
5. Agressie-goedkeuring proposities (A+B):
o Persoon toont goed gedrag vaker als gedrag beloond wordt met een (betere)
verwachte reactie en het resultaat van dat gedrag wordt hem dierbaarder
o bij krijgen van beloning/reactie die persoon niet verwacht kan die agressief
gedrag vertonen en het resultaat van zo een gedrag krijgt een positieve waarde
voor die persoon
agressieve handeling geeft voldoening + goedkeuring
6. Rationaliteitspropositie:
o Rationele keuze
o Maximalisatie van nut
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur ruthvanderfaeillie. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,64. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
64670 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 15 ans
Récemment vu par vous
Examen ·
NUR 2063 Final Exam 2021 Winter | Essentials of Pathophysiology
Resume ·
Adolescentiepsychologie (PB2212) - Samenvatting - Open Universiteit
Pack ·
FISDAP Bundled Exams with Complete Solution | Verified Answers | 2024
Examen ·
Anatomy and Physiology I Final exam test bank (questions and answers)
Examen ·
MEDICAL-SURGICAL RN A PROPHECY RELIAS 2023 GRADED A+ VERIFIED
Examen ·
ESC3701 Assignment 1 (COMPLETE ANSWERS) 2024 (627887) - DUE 23 April 2024
Resume ·
samenvatting artikel historische criminologie - david churchill
Examen ·
ABEKA LIFE MANAGEMENT QUIZ 5 WITH COMPLETE VERIFIED SOLUTIONS
