Resume
Samenvatting Aardwetenschappen II partim bodems
- Cours
- Aardwetenschappen II
- Établissement
- Universiteit Antwerpen (UA)
samenvatting bij de slides en cursustekst van het deel bodems
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
Aardwetenschappen II – Bodemkunde1. Inleiding
Wat is een bodem?
- Bodem:
o Aan oppervlak
o Minerale + organische bestanddelen
o Los
- Gesteente:
o In diepere ondergrond
o Alleen minerale bestanddelen
o Vast: uitz.: sedimenten zijn losse gesteenten!!
- Gesteente → bodem via verwering
- Definitie:
o Geologen: een bodem is het bovenste, losse gedeelte van de aardkorst,
ontstaan door verwering van gesteente; gaat tot op een diepte waarop het
oorspronkelijke gesteente niet verweerd is
o Landbouwwetenschappers: een bodem is het bovenste, losse gedeelte
van de aardkorst, tot op een diepte die van belang is voor planten.
o Bodemkunde of pedologie: de studie van bodems en processen die er
zich in afspelen
Belang van bodems:
- Bodems bepalen welke planten en microben ergens kunnen leven en zijn dus belangrijk voor de
biodiversiteit, …
- Bodems zijn belangrijk voor plantengroei en dus productie van hout, voedsel, energie, …
- Bodems bepalen of polluenten worden vastgehouden of wegspoelen, worden geïmmobiliseerd of
beschikbaar blijven
- Bodems zijn heel belangrijk in klimaatcontrole:
o Onzekerheid over effect van opwarming op de afbraak van organische materie zorgt voor de
grootste onzekerheid in klimaatvoorspellingen
Waaruit bestaat een bodem?
- 50% vaste materie:
o Mineralen
o Organisch materiaal
- 50% poriën gevuld met:
o Water
o Lucht
2. Minerale bodembestanddelen
Minerale samenstelling bepaalt eigenschappen van bodems:
- SiO2:
o Verweert heel traag & onvolledig = grote partikels = zandbodem
o Klein specifiek oppervlak & weinig ladingen = weinig nutriëntenreferentie
o Weinig bufferend vermogen tegen verzuring (weinig basische kationen: Mg, Ca, K)
1
, - Silicaathoudende bodems:
o Snellere verwering = kleine partikels = dikwijls leem- of kleibodems = groot specifiek
oppervlak & veel ladingen = betere retentie van ionen = vruchtbaarder
o Silicaten → beter bufferend vermogen (wel basische kationen)
- Kalkbodems (CaCO3):
o Hoge pH = problemen met P (slaat neer) + teveel aan Ca = problemen voor opname andere
bivalente kationen (Mg, Zn, Fe)
o CaCO3 verweert snel = dikwijls leem- of kleibodems
Bodemtextuur:
- Door verwering gesteente → bodemdeeltjes van
verschillende grootte
- Textuur = korrelgrootteverdeling van minerale
bestanddelen
- Textuur is belangrijk want = meebepalend voor
water- en nutriëntenretentie en dus
bodemvruchtbaarheid
- Verschillende classificatiesystemen !!!
o Sedimentologen
o Bodemkundigen:
▪ < 0,002 mm: kleifractie
▪ < 0,05 mm: leemfractie
▪ < 2 mm: zandfractie
▪ < 2 cm: grind
▪ > 2 cm: stenen of keien
- Textuurklassen:
o Bodem steeds mengeling van
korrelgroottefracties
o Indeling in textuurklassen afhankelijk van de
verhouding zand, leem en klei
o Voorgesteld in textuurdriehoek
▪ Driehoek is asymmetrisch!
o Hoe kleiner partikels hoe meer oppervlak er
is, dus hoe actiever:
▪ Meer interacties tussen partikels,
▪ Meer waterbinding
o Zware gronden: moeilijk bewerkbaar (A, E en U-gronden)
▪ Te nat, enkel als weiland
o Lichte gronden: gemakkelijk bewerkbaar (Z, S en P-gronden)
▪ Weinig vocht en nutriënten > lage productiviteit
o Middelzware gronden: leem- en zandleemgronden
nog goed bewerkbaar
▪ Optimale vocht- en nutriëntencondities > ideaal
landbouw
o Cumulatieve curve: weergave van alle
korrelgroottefracties
▪ Veel meer informatie dan textuurklasse
▪ Mediane korrel-diameter
▪ Onderscheid binnen grotere klassen (vb. fijn zand of grof zand)
Bodemstructuur:
- Bodems (samengevat):
o Vaste deeltjes: mineralen + dood en levend organisch materiaal
o Tussen de vaste deeltjes: macro- en micro-poriën: lucht en water: beiden super belangrijk
2
, o De textuur + de manier waarop de vaste deeltjes gestapeld zitten bepaalt het voorkomen
van macro- en micro-poriën
o = bodemstructuur
- Kruimelstructuur: zorgt voor meer grote poriën en dus betere drainage (kleibodems) maar ook
voor microporiën en dus betere waterretentie (zandbodems)
- Individuele partikels gegroepeerd in ‘ AGGREGATEN’ → heel
belangrijk voor bodemfuncties
o in aggregaat dikwijls anaeroob > veel tragere afbraak
> organische materie kan zich heel sterk binden aan
mineralen = lange termijn C-sink
o In aggregaten veel kleine poriën, tussen aggregaten
veel grote poriën > drainage & vochtretentie
o Belangrijk voor optimale lucht/water balans en is een
BIOLOGISCH proces
- Vb. goede en slechte structuur:
o Beide hebben dezelfde textuur, dus dezelfde percentages van bodemdeeltjes
o Linkse bodem heeft weinig macroporiën, waardoor water bij veel regenval niet goed naar
beneden zal sijpelen => compactie en ploegen
o Rechtse bodem goede verhouding micro en macro poriën waardoor water goed
vastgehouden wordt en veel opgenomen kan worden bij hevige regenval
o Organische materie speelt sleutelrol bij vormen poriën
3. Bodemvorming
Vier bodemvormende processen: bodem = dynamisch:
- Additie van materiaal:
o Op bodem vallen van plantenresten & atmosferisch stof:
roet, stikstof, Saharazand, …
o Afzetting van minerale bodemdeeltjes
o Verwering moedergesteente
- Verlies van materiaal:
o Decompositie van organisch materiaal
o Erosie van bodemtoplaag
o Uitloging van opgeloste stoffen
- Transformatie van materiaal:
o Verwering van mineralen (vb. veldspaat) tot andere
mineralen (vb. kaolien)
o Humificatie van plantenresten
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur jolienvanaelst. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,66. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
52510 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans