PENOLOGIE
INLEIDING
Debatcollege 25/11: van belang voor het examen, vragen insturen
Examen (zie document ufora) (15/20
GESLOTEN boek, schriftelijk
1 vraag howard!!!!
Actuavraag!!
3 of 4 open vragen
Vb stel je bent directeur van gevangenis X, wat zou jij doen?
Vb stelling en onderbouw met theoretische empirische en
beleidsargumenten
Paper
1 vraag ivm een wetenschappelijke tekst = paper (5/20)
o Over een onderwerp niet of weinig in de les aan bod gekomen
o Kritische reflectie: waarom zou dit moeten opgenomen worden in de
lessenreeksen = paper max 500 woorden opladen voor examen
op ufora
Leerstof
Reader: belangrijk
o Vraagt wel specifiek naar teksten maar in de toepassing
Boek
Punten colman
Extra punten mogelijk als je meer schrijft
1
,WAAROM STRAFFEN?
Penologie = leer van het straffen
STRAFFEN: EEN ALOUDE EN ALLEDAAGSE PRAKTIJK
Algemene principes aan straffen:
Evenredig = straf is disproportioneel streng
Onmiddellijk
Consequent = op hetzelfde gedrag, hetzelfde gevolg
Aangepast
…
Alledaagse straffen vertoont zekere gelijkenissen met straffen in
Strafrechtbedeling (SRB)
MAAR ook grote verschillen:
Wettelijk apparaat
Gebruik van dwang
Bureaucratisch proces
Gespecialiseerd personeel
…
DEFINITIE(S) STRAF
1. “…een leed door de wet bepaald en door de rechterlijke macht opgelegd
als een sanctie wegens een gepleegd misdrijf” (Hof van Cassatie, 1924)
2. “punishment is ... the legal process whereby violators of the criminal law
are condemned and sanctioned in accordance with specified legal
categories and procedures” (Garland, 1990, p. 17)
3. “punishment ... is punishment for crime, imposed by the judiciary in
accordance with penal law, and administered by penal institutions such as
prisons and the probation service” (Hudson, 2002, p. 234)
Noemer:
leedtoevoeging door een officieel instituut
voor een daad of ommissie
adhv regels
2
,KENMERKEN
Walker (1991): zeven kenmerken van straf
1. Er wordt ‘iets’ toegebracht aan een ander persoon, waarvan verondersteld
wordt dat het onaangenaam is
o Nuance verondersteld: Als iemand w gestraft door een behandeling
(vb agressietraining) en die leert hierdoor iets bij, dan is dit niet
persee onaangenaam
2. Het toebrengen van de straf is intentioneel en gebeurt om een bepaalde
reden
3. Degenen die de straf opleggen, hebben daartoe het recht
4. De straf wordt opgelegd ter gelegenheid van een daad of een omissie, die
een overtreding van een wet, een regel of een gewoonte inhoudt
5. Degene die gestraft wordt heeft de inbreuk vrijwillig gepleegd
6. De redenen om te straffen moeten te rechtvaardigen zijn
7. Of de bestraffing werkelijk als straf wordt beschouwd, is afhankelijk van
wat de bestraffer verstaat onder bestraffing en niet van de opvatting van
de gestrafte
o De samenleving die een straf oplegd, beslissen wat er verstaan
wordt onder een straf en niet de persoon die het ondergaat.
HOE BESTRAFFING BESTUDEREN?
Penologie bestudeert de bestraffing (quote dia 7!!)
Wie bepaalt wat een goede straf is?
Wie beslist de straf/ wie heeft recht van spreken ?
EX: link de quote met de les, wat wordt hiermee bedoelt
Neutrale definitie: Penologie is … de wetenschappelijke studie van de bestraffing
van normovertredend gedrag” (Snacken & Beyens, 2017, p. 25)
Echter, dé penologie bestaat niet
VANUIT WELK OOGPUNT WORDT NAAR PENOLOGIE EN STRAFFEN
GEKEKEN?
Twee stromingen
1. “Wat is penologie? Het woord roept bij mensen de vreemdste associaties
op. Penologie is de sociaal-wetenschappelijke bestudering van de
oplegging en tenuitvoerlegging van strafrechtelijke sancties. … In de
3
, penologie komen vragen aan de orde als: wat houden de diverse sancties
in; welke rechtstheoretische en
filosofische ideeën liggen er aan ten grondslag; welke doelen wil men
ermee bereiken en lukt het om die doelen te realiseren: zijn ze effectief?”
(Moerings, 2003, p. 5)
o Penologie bestudeerd de diverse doelen van sancties (empirische
visie)
2. “… that body of thought which explores the relations between punishment
and society, its purpose being to understand punishment as a social
phenomenon and thus trace its role in social life” (Garland, 1990, p. 10)
o Bestraffing is een sociale constructive/ is een social fenomeen
(sosciologische visie)
EFFECTIVITEIT VS LEGITIMITEIT (!!!)
Effectiviteit ≠ legitimiteit van de straf (Toharia, 2003)
Verschil tussen effectiviteit en legitmiteit
o Legitimiteit = de rechtvaardiging ve straf (wrm gaan we straffen,
hoe rechtvaardigen we dat we een straf uitdelen aan een persoon)
o Effectiviteit =empirisch onderzoek voeren naar werkt een straf/
beoogt het de gestelde strafdoelen?
Sterk afhankelijk vh doel vd straf
Vb geen recidive, slachtoffer gehoord laten voele,
publieke opinie akoord laten gaan, toekomstige daders
afschrikken,…?
Een straf kan legitiem zijn maar niet effectief en vice versa
Vb de doodstraf is een vd meest effectieve straffen als het doel is dat deze
persoon nooit meer een misdrijf pleegt maar die is niet legitiem.
Een straf kan legitiem zijn en niet effectief
1. Legitiem: rechtvaardiging van de straf
Waarom mag overheid/samenleving straffen?
Gegrond in morele beginselen – normatief kader
2. Effectief: ‘werkt’ de straf? (zie les 3, prof. Colman)
Penologisch empirisch onderzoek
Toepassing en werking straf
Wat is het gestelde (straf)doel?
Vraag: mag een overheid niet-effectieve straffen opleggen
Haalbaarheid
Rechtvaardiging
4
