CARDIOLOGIE
Les 1A : ANAMNESE EN KLINISCH ONDERZOEK
1. anamnese
• Waarom komt de patient?
• Navragen van de specifieke klacht
Thoracale pijn aard, plaats, uitstraling, begin, duur, uitlokkende factoren, begeleidende symptomen
Kortademigheid Dyspneu = benauwdheid dat te maken heeft met je ademhaling, gevoel onvoldoende lucht,
orthopneu = kortademigheid dat verbeterd in zittende houding
paroxysmale nachtelijke dyspneu = kortademigheid tijdens slaap
longoedeem = teveel vocht in long en te weinig zuurstof wat zich uit in kortademigheid
Hoest Prikkelhoest, productie sputa
Hartkloppingen ES = extrasystole :
- supraventriculaire ES : extra hartslagen die ontstaan in de voorkamers
- ventriculaire ES : extra hartslagen die ontstaan in de kamers (ventrikels)
Tachycardie = te snelle hartslagfrequentie
regelmatig/onregelmatig =
kikkerfenomeem = gevoel v opblazing keel telkens als hart samentrekt , kloppen aders hals
syncope = bloedvaten vernauwen NIET en hart gaat langzamer kloppen → bewustzijnsverlies
omstandigheden = bv fysiologisch bij/na sporten
Syncope/vertigo begin, aura, vertigo, uitlokkende factoren, trauma, bewustzijnsverlies, duur, retrograde anmesie,
incontinentie
Oedemen Pitting = er blijft putje achter na drukken op oedeem
Lymfeoedeem = hard oedeem, je kan geen putje duwen
Vesperaal = oedeem in namiddag/avond en verdwijnen in ochtend
Persisterend = oedeem blijft dag en nacht
Nocturie = s’nachts redistributie v vocht waardoor je snachts meer moet plassen
Claudicatio loopafstend, pijn in rust, ulcera
• Antecedenten : cardiaal en niet-cardiaal
• Cardiovasculair risicoprofiel
o Familiale anamnese o Hypercholesterolemie
o Nicotinegebruik o Obesitas
o hypertensie o Stress, beroepsanamnese
o Diabetes mellitus
• NYHA classificatie bij hartfalen
NYHA = functionele evaluatie
NYHA 1 Geen beperking, geen hinder in dagelijks leven
NYHA 2 Milde beperking inspanningscapaciteit.
Geen hinder in rust, maar moeheid, hartkloppingen of dyspnoea bij inspanning
NYHA 3 Sterke beperking inspanningscapaciteit
Klachten bij geringe inspanning
NYHA 4 Klachten in rust en toename bij de minste inspanning
1
,2. KLINISCH ONDERZOEK
2.1 Ademhaling en hartfrequentie
Normale ademhaling Frequentie 12-18/min
Tachypneu >20/min, snelle oppervlakkige ademhaling
Oorzaak?
− hypoxie : te weinig zuurstof in bloed → hyperventilatie met tachypneu om gehalte
zuurstof te doen stijgen
− longoedeem : vocht in longen door linker hartfalen
− astma, COPD, longontsteking, verstikking,..
Bradypneu <8/min
Verlengd expirium Aanwijzing voor pulmonale obstructie of vernauwing luchtwegen
Oorzaak?
− COPD
− astma cardiale
Cheyne stokes Als de dood nadert : onregelmatige ademhaling : dieper en sneller ademen, daarna
ademhaling afnemende ademhalingsfrequentie, daarna adempauze
− Periodieke Ademhaling
− Hartfalen
Obstructieve/central
slaap apneu (OSAS/CSAS)
Meting aan de pols Regelmatig ritme : (aantal slagen/15s) x 4
Onregelmatige pols : aantal slagen/60s
Polsdeficiet Aantal slagen bij ausculatie > meting bij pols
Verhoging van frequentie
Oorzaak?
− Voorkamerfibrillatie : te hoge frequentie voelt geen afzonderlijke pulsatie bij pols
− Bigeminie : dr extrasystole kort op klassieke contractie hartspier, voel je geen
afzonderlijke pulsatie bij pols
2.2 bloeddruk meting
Standaard :
− zittend
− arm ondersteunen, manchet zelfde hoogte hart
− 1e meting : meer dan 1x meten
Foutbronnen (zie ppt dia 14-17)
− Cuff !!
− Inflatie_deflatiesysteem
− Sphygmomanometer
− Observator
− Omgevingsfactoren
− Bijzondere omstandigheden
2
, 2.3 v.jugularis inspectie
v.jugularis externa staat in open verbinding met hart.
v.jugularis externa wordt gebruik voor het bepalen van centraal veneuze druk.
• Centraal veneuze druk : geeft info over druk en vullingstoestand van RECHTER harthelft
• Overvulling → Te hoge centraal veneuze druk → v.jugularis opgezet → hartfalen
• Lek tricuspidalisklep → bloed stroomt terug nr v.jugularis → CVD te hoog → v.jugularis opgezet
Normaal Pt in hoek v 45° : v.jugularis opgezet tot sleutelbeen
Pulmonaire hypertensie - Pt in hoek v 45° : v.jugularis opgezet tot kaak
Tricuspidalis stenose
Tricuspidalis regurgitatie Pt in hoek v 45° : v.jugularis opgezet tot kaak
Constructieve pericarditis Pt in hoek v 45° : v.jugularis opgezet tot kaak
Les opnieuw! Uitleg curve
Verschil a.carotis en v.jugularis
• a.carotis : sterke pulsatie (te zien bij magere pers)
• v. jugularis : eerder welving CVD : druk in venen
Bloeddruk : druk in arteriën
3
, 2.4 inspectie
2.4.1 Cyanose
CENTRALE cyanose Mucosa blauw Hypoxie, RL-shunt
PERIFERE cyanose Extremiteiten (vinger,tenen) blauw Lage cardiac output
2.4.2 lipidenneerslag
Xanthoma Intracellulaire ophopingen van vet in dermis
Xanthelesmata Meest voorkomende vorm van xanthoma
Platte vetophopingen in mediale ooghoek
Oorzaak? Lipidenstoornis, kan ook bij gezonde pt
Arcus senilis witgrijze ringvormige verkleuring van de randen
(periferie) van het hoornvlies (cornea)
<50j : pathologisch
>50j : nrml
2.4.3 Inspectie extremiteiten
Perifeer arterieel Elevatie benen : witte verkleuring, bloed kan moeilijk tot extremiteiten
vaatlijden Hangen benen : roze verkleuring, bloed komt makkelijker in extremiteiten
Raynoudfenomeen door constrictie thv arteriolen vingers, nrml of systeemsclerose
Trommelstokvinger Verbreding laatste phalanx, horlogeglas nagels
Janeway letsels Rode vlekjes bij endocarditis auto-immuunfenomeen
Blue toe syndroom Blauwe verkleuring distale ledematen (vingers,tenen) door embolen
Kan gaan tot necrose
Oedemen :
Pitting oedeem er blijft putje achter na drukken op oedeem
Lymfeoedeem hard oedeem, je kan geen putje duwen
methyleenblauw gaat niet verder nr boven
Varices – atrophie blanche opzetting venen → bloed vloeit terug nr distaal → wondjes (ulcus cruris) →
– ulcus cruris verlittekening (atrophie blanche)
2.5 Arteriele pulsaties/oedeem
2.5.1 arteriële pols
• RITME (a.radialis)
o Regelmatig?
o Polsdeficiet, ademhalingsgebonden variatie, extrasystole
• HARTFREQUENTIE (a.radialis) (60-80/min)
o Regelmatig ritme : (slagen in 15s) x 4
o Onregelmatig ritme : slagen in 60s
o Detectie polsdeficiet : ausculatie hartfrequentie >< pols hartfrequentie
• AMPLITUDE EN KENMERKEN POLS (a.carotis, ademhaling)
2.5.2 perifere pulsaties
• A.radialis
• A.carotis
• A.femoralis
• A.poplitea
• A.dorsalis pedis
• A.tibialis posterior
4
