1 Inleiding
Na dit hoofdstuk kan je:
De pijlers van de dringende geneeskundige zorgverlening benoemen
1. Noodcentrale 112
2. Interventiediensten (Ambulance 112, PIT-teams, MUG-teams)
3. Spoedgevallendiensten in ziekenhuis
De werking van de huisarts en huisartsenwachtpost bespreken
= Centraal punt waar patiënten terechtkunnen voor niet-uitstelbare zorg buiten de reguliere
openingsuren van huisartsenpraktijken
Laagdrempelige en efficiënte toegang voor niet-dringende gevallen
Druk op spoeddiensten wordt verlicht
Samenwerking tussen huisartsenzorg en ziekenhuizen wordt versterkt
De afspraken rond transport van een slachtoffer naar een ziekenhuis bespreken
- Regel van dichtstbijzijnde ziekenhuis Snelle toegang tot ziekenhuis is cruciaal
- Bij tijdskritieke aandoeningen (bv. hartstilstand, beroerte, hartinfarct, sepsis of polytrauma)
is snelle toegang tot de juiste zorg bepalend voor de overlevingskansen en herstel
Afwijken van regel om patiënten direct naar naar een gespecialiseerd centrum te brengen
(onnodig tijdsverlies vermijden)
De verschillen en gelijkenissen bespreken tussen gespecialiseerde erkende
spoedgevallendienst, eerste opvang spoedgevallen en gespecialiseerde traumacentra
Kenmerk Gespecialiseerde Eerste opvang Gespecialiseerde
spoedgevallenzorg spoedgevallen traumacentra
Definitie Erkende Functie voor opvang in Ziekenhuizen met 24/7
spoedgevallendiensten ziekenhuizen zonder specialistische traumazorg.
gekoppeld aan DGH. gespecialiseerde
spoedgevallenzorg.
Aantal in België 126 functies 7 functies Nog geen aangewezen
traumacentra
Opname in DGH Opgenomen in de werking Niet opgenomen in de Patiënten worden
van Dringende werking van Dringende momenteel opgevangen via
Geneeskundige Geneeskundige Hulpverlening. conventionele
Hulpverlening. spoeddiensten.
Personeel en Minimumvereisten omtrent Beperkter qua vereisten 24/7 aanwezigheid of
personeel, infrastructuur en oproepbaarheid van
infrastructuur
materiaal. traumazorgspecialisten
Doelgroep Brede zorg voor Basisopvang voor minder Gespecialiseerd in ernstige
spoedgevallen complexe spoedgevallen en complexe traumazorg
Ervaring en Brede ervaring maar minder Minder ervaring en beperkte Hoge ervaring door
specifiek voor trauma's. uitrusting. centralisatie en frequentie
specialisatie
, van traumazorg.
Meerwaarde Algemeen Basisopvang in regio’s zonder Hogere overlevingskans door
spoedgevallenbeheer gespecialiseerde diensten specialistische zorg en
kennisdeling.
Toekomstplanne Gevestigd systeem Wordt beperkt gebruikt Plannen voor implementatie
van aangewezen
n België
traumacentra.
Gelijkenissen:
- Alle drie hebben een rol in het opvangen van patiënten in acute medische situaties.
- Ze maken deel uit van het bredere netwerk van spoed- en traumazorg in België.
- Ze werken samen om slachtoffers van ongevallen of medische noodgevallen te helpen, afhankelijk
van de ernst en complexiteit van het geval.
De wettelijke vereisten van een spoedgevallendienst in kader van infrastructuur benoemen
Wettelijke vereisten voor een spoedgevallendienst (infrastructuur):
- Ingang: Aparte voetgangersingang, overdekte en verwarmde ambulancehal (afsluitbare
garage voor ambulances)
- Wachtzaal: Een wachtzaal voor patiënten en begeleiders (eventueel meerdere wachtzalen
voor specifieke patiëntengroepen)
- Triageruimte: Een ruimte die gebruikt kan worden voor triage, Apparatuur voor het
controleren van vitale parameters (bv. zuurstofsaturatie, bloeddruk, hartritme)
- Onderzoeks- en behandelruimtes: Minstens 2 bedden voor de opvang van kritieke
patiënten in 1 of meerdere shockrooms/reanimatiezalen, Individuele behandelkamers of
grotere behandelruimtes met gordijnen voor privacy, Geschikt voor mobiel
röntgentoestelgebruik
- Observatieruimte: Minstens 4 bedden voor tijdelijke observatie (max. 24 uur)
- Gipskamer: Een aparte kamer voor het aanleggen van gipsverbanden
- Isolatieruimte: Een afzonderingskamer voor verwarde, agressieve, of psychiatrische
patiënten, Een isolatiekamer voor patiënten met besmettelijke ziekten
- Badkamer of spoelruimte: Voor hygiënische doeleinden, koeling bij brandwonden, of
decontaminatie van besmette patiënten
- Specifieke lokalen: Minstens 1 lokaal voor triage bij massale toestroom van slachtoffers.
- Overige voorzieningen: In grotere spoedgevallendiensten: mogelijkheid voor medische
beeldvorming (bijvoorbeeld CT-scanner), Een functie "gespecialiseerde spoedgevallenzorg"
moet een badkamer ter beschikking hebben.
Het multidisciplinaire team op spoedgevallen benoemen
Medisch diensthoofd, MUG -/spoed-artsen, een verpleegkundig diensthoofd, adjunct
diensthoofd, verpleegkundigen met bijzondere beroepstitel, verpleegkundigen,
ambulanciers, administratieve krachten, security-medewerkers
De functie, doel en voordelen van triage bespreken
Functie: Patiënten worden bij aankomst geëvalueerd door een team bestaande uit een
, erkende urgentiearts en een verpleegkundige met een bijzondere beroepstitel in
spoedgevallenzorg. Toewijzing met urgentiekleur, patiënten met dringende problemen
krijgen voorrang
Doel: Doorlooptijden verkorten, de patiënten-flow kanaliseren en de patiënt en zijn
begeleider informeren over de wachttijden, prioriteren van zorg
Voordelen: Geruststellend effect, respect voor privacy, efficiënte verdeling van middelen,
inzicht voor wachtenden, voorkomen van misverstanden
De oorzaken van extreme drukte en lange wachttijden benoemen
- Externe factoren bv. vorst, feestmomenten (oudejaarsavond), festivals, extreme ramp
- Vergrijzing van populatie
- Beschikbaarheid van verschillende diensten bv. labo, radiologie, specialisten
De patiëntenpopulatie benoemen
Van baby’s, peuters en kleuters over pubers, jonge volwassenen, actieve mensen tot
geriatrische patiënten.
Begin vakantieperiode/weekend = stijging ouderen
Vrijdag- en zaterdagavond = piek in alcohol- en andere drugsintoxicaties/ongevallen
Verschillende aandachtpunten rond eigen veiligheid en patiëntveiligheid bespreken
Eigen veiligheid: juiste kledij, veiligheidsschoenen, aangepast rijgedrag met MUG/ambulance,
aandachtig zijn voor prikaccidenten, aandacht voor beroepsgeheim
Patiëntveiligheid: identificatie, handhygiëne toepassen, valpreventie, centrale monitoring,
privacy bewaken, security, goede samenwerking met politiediensten
De ‘GEMS’ diamant benoemen, bespreken en toepassen in een casus
Ontwikkeld om je te herinneren aan de aandachtspunten bij geriatische zorgontvangers
G: Geriatrische zorgontvanger bv. veranderingen anatomie en fysiologie
E: Environment bv. staat van huis, geur feces/urine, toegang tot telefoon, belichting,
aanwezigheid van tapijten, bewegingsruimte, voeding en drinken…
M: Medical Assessment bv. voorgeschiedenis, multi-pathologie…
S: Social Assessment bv. ADL bepsreken, netwerk rondom patiënt…
De veranderingen op vlak van anatomie en fysiologie bij geriatrische zorgontvangers
benoemen en bespreken en deze koppelen aan verpleegkundige acties
- Zenuwstelsel: daling van perifere zenuwfunctie, verhoogd risico om gewond te raken bij
koude/hitte, visusstoornissen, afname gehoor, hersenatrofie, vermindering diepe slaap
! Hoorapparaten gebruiken
- Respiratoir stelsel: verslapping van spieren in oropharynx en tong, vernauwde luchtweg,
beschadiging van gebit, daling ademhalingsfunctie
! Nood aan gebitsprothese zien, slikpreventie
- Cardiovasculair stelsel: gedaalde elasticiteit van arteriën, atherosclerose, kans op
orthostatische hypotensie
! Normale bloeddruk kan teken zijn van shock
- Huid: daling elastine en collageen, huid wordt bleker/dunner/droger/minder elastisch/