2024 - 2025 samenvatting - studie van sociaal werk Femke Temmerman
DEEL 1: WAT IS SOCIAAL WERK?
1
,2024 - 2025 samenvatting - studie van sociaal werk Femke Temmerman
HOOFDSTUK 1
INLEIDING
INLEIDING IN HET SOCIAAL WERK
Enkele voorbeelden
Stef helpt studenten studiebeurs aanvragen. Emma regelt thuiszorg of een opname in
Amira helpt personen met een beperking via een woonzorgcentrum voor patiënten die
begeleid wonen. het thuis niet alleen kunnen redden na hun
Jacques geeft les aan personen met een ontslag uit het ziekenhuis.
beperking. Katinka biedt psychologische ondersteuning
Meryem helpt kinderen met aan patiënten in het ziekenhuis en hun
migratieachtergrond via huiswerkbegeleiding. familie.
Veerle ondersteunt de buurtwerking in het Werner helpt mensen in financiële
algemeen en de organisatie van het straatfeest moeilijkheden via schuldbemiddeling.
in het bijzonder. Said organiseert activiteiten voor kinderen
Karen regelt de uitkering van nieuwkomers en op woensdag.
zorgt ervoor dat ze na erkenning in orde zijn. Wout babbelt met drugsverslaafden die bij
Mia brengt mensen zonder en met hem binnenlopen in het inloophuis.
migratieachtergrond samen via Noor organiseert vormingen voor
theatervoorstellingen. bedrijfspersoneel en regelt de
moederschapsrustaanvragen van zwangere
personeelsleden…
→ Hoe uiteenlopend de concrete takenpakketten van al deze mensen ook zijn, ze doen zonder
uitzondering aan sociaal werk.
ENKELE FEITEN
12 juni 1945: De term maatschappelijk assistent wordt een beschermde beroepstitel
1920: de eerste sociale school in Brussel
Vóór 1952: het diploma werd uitgereikt door het ministerie van justitie, vanaf 1952: uitgereikt
door departement onderwijs
1912: Eerste maatschappelijke assistenten werden ingezet door justitie
sociaal werk is ontstaan door en voor vrouwen
maatschappelijk assistent is een internationaal wijd verspreid beroep
2023 in België: 61 544 sociaal werkers (79.8% vrouwen/20,2% mannen)
is een knelpunt beroep (sinds januari 2023)
gemiddeld loon na afstuderen: € 1800 – 2200 / maand
2
,2024 - 2025 samenvatting - studie van sociaal werk Femke Temmerman
GLOBALE DEFINITE VAN SOCIAAL WERK
Door de jaren al heel wat pogingen gedaan om het sociaal werk te definiëren. Niet evident en
lastig. Sociaal werk is verbonden met de samenleving die voortdurend in verandering is.
Door politieke, economische, culturele en filosofische verschillen verschenen er door de jaren
heen allerlei definities over wat sociaal werkers zouden moeten doen
We beschouwen sociaal als sociaal construct
o = een activiteit die het product is van hoe we in een bepaalde tijd in onze samenleving
kijken naar sociale problemen en hoe ze aan te pakken.
De IFWS en de IASSW formuleren om de zoveel decennia een nieuwe definitie
1957: Eerste definitie; in 1982 en 2001 volgden bijgewerkte definities.
2014: meest recente definitie:
Sociaal werk is een praktijkgebaseerd beroep én een academische discipline die sociale
verandering en ontwikkeling, sociale cohesie, empowerment en bevrijding van mensen bevordert.
Principes van sociale rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve verantwoordelijkheid en
respect voor diversiteiten staan centraal in het sociaal werk. Onderbouwd door
sociaalwerktheorieën, sociale wetenschappen, menswetenschappen en inheemse en lokale
vormen van kennis, engageert sociaal werk mensen en structuren om levensuitdagingen en
problemen aan te pakken en WELZIJN te bevorderen [nadruk en hoofdletters toegevoegd
➔ Deze definitie werd in het Nederlands verspreid door De Vlaamse Opleidingen Sociaal Werk
(VOSW) = een overlegorgaan dat opleidingen sociaal werk in Vlaanderen verenigt
SOCIAAL WERK ALS PRAKTIJKGEBASEERD BEROEP
Een bijzonder verscheiden beroep.
Heel veel verschillende organisaties waar sociaal werkers actief zijn.
o Binnen die organisaties zijn ook professionals actief met andere diploma’s.
o Vb. in CLB kunnen ook psychologen, artsen en orthopedagogen werken
Ook verschillende burgerinitiatieven die actief zijn op het sociaalwerkveld.
➔ Sociaal werk als praktijk gebaseerd beroep dien je dus breed te interpreteren. Niet enkel
professionals met een specifiek diploma beoefenen sociaal werk. Sociaal werk laat zich niet
strikt aflijnen en krijgt vorm in de concrete praktijk.
SOCIAAL WERK ALS ACADEMISCHE DISCIPLINE
Sociaal werk is een academische discipline focust op wetenschappelijk studie van sociale
interventies
Binnen onze opleiding vinden we verschillende andere academische disciplines terug
vb: sociologie, filosofie, recht, economie,
Sociaal werk is binnen de wetenschappen een handelingswetenschap. het ontwikkeld
sociaalwerktheorieën die antwoord zoeken op onderzoeksvragen met als doel welzijn te
realiseren:
3
, 2024 - 2025 samenvatting - studie van sociaal werk Femke Temmerman
- T.A.V wie wordt er geïntervenieerd?
- Wanneer wordt er geïntervenieerd?
- Hoe wordt er geïntervenieerd?
- Op welke gronden wordt er geïntervenieerd?
Die sociale interventies worden bovendien zowel op het individuele niveau (= individuele
mensen = microniveau) als op het samenlevingsniveau (= collectieve structuren =
macroniveau, zoals beleid of politiek) onderzocht.
VIER DOELEN VAN SOCIAAL WERK
1. Sociale verandering en ontwikkeling
Sociaal werkers richten zich tegenwoordig op zowel individuele als structurele sociale
verandering, in lijn met de globale definitie van sociaal werk uit 2014. Waar voorheen (2001) de
nadruk lag op het helpen van individuen (microniveau), ligt er nu ook aandacht op structurele
maatschappelijke problemen (macroniveau).
Sociaal werkers onderzoeken de wisselwerking tussen het microniveau (individuen),
mesoniveau (organisaties zoals OCMW’s, scholen), en macroniveau (beleid) om dieperliggende
oorzaken van sociale problemen aan te pakken. Vb. Mensen in armoede zou je op individueel niveau op
schuldbemiddeling kunnen zetten en ze leren budgetteren. Vraag is echter: is het überhaupt mogelijk om te leven van
een leefloon? Op macroniveau kan je als sociaal werker ook proberen tussen te komen op politiek en beleidsniveau en
ijveren om het leefloon voor mensen in armoede op te trekken.
2. Sociale cohesie
= sociaal werkers dragen bij aan het sociaal weefsel in de samenleving. Sociaal werkers
proberen iedereen te verbinden met de samenleving op zoveel mogelijke plaatsen.
Vb. SAAMO, een organisatie die sociale cohesie in diverse wijken versterkt door binding tussen verschillende
bevolkingsgroepen te stimuleren.
3. Empowerment
= is een proces van versterking waarbij individuen , organisaties en gemeenschappen greep
krijgen op de eigen situatie en hun omgeving en dit via het verwerven van controle, het
aanscherpen van kritisch bewustzijn en het stimuleren van participatie (Van Regenmortel).
4. Bevrijding van mensen
Sociaal werkers streven ernaar mensen te bevrijden van structuren die ongelijkheid en
onderdrukking in stand houden. Dit vraagt om reflectie en een kritische houding tegenover
onrechtvaardige maatschappelijke mechanismen zoals discriminatie en onderdrukking.
PRINCIPES VAN SOCIAAL WERK
Om de vier doelen van sociaal werk te bereiken en welzijn te realiseren, steunt het sociaal werk zeer
bewust op vier ethische principes :
1. Sociale rechtvaardigheid
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur femketemmerman. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,66. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
