Resume
Samenvatting basisbegrippen
- Cours
- Basisbegrippen van recht
- Établissement
- Universiteit Gent (UGent)
Volledige samenvatting met notities van de lessen en het boek. Heel gedetailleerd.
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
BASISBEGRIPPEN VAN RECHTWAT IS RECHT
HET RECHT ALS EEN GEHEEL VAN GEDRAGSREGELS
ENKELE DEFINITIES
Rechtstheorie
= algemene rechtsleer (wat is recht in een bepaalde samenleving en in
een bepaalde tijd en ruimte, ontologische vraag (=zijnsleer)) +
rechtsvinding (interpretatie van de regels, epische vraag (=kennisleer)).
Centrale elementen
Een geheel van gedragsregelen (geheel van regels die het bedrag in de
juiste richting beogen zodat we een bepaalde maatschappelijke ordening
hebben) …
- Bevel (bv de ouders zijn onderhoudsgeldig tov hun kinderen) of
verbod (=wegcode, bv je mag niet door het rood licht rijden) van
verschillende intensiteit (bv het kooprecht is enkel geldig voor
verkoper en koper).
- Dwingende of aanvullende regels (aanvullende regels zijn een
aanvulling van bestaande regels)
1. Regels van de openbare orde
2. Dwingende regels
3. Aanvullende regels
.. Met een institutioneel en begripsmatig kader…
- Voor de formulering (wetgevende macht), toepassing
(uitvoerende macht) en afdwinging van de de gedragsregels
(rechterlijke macht)
..opgelegd door de maatschappij…
- Via wetgevende organen (het recht komt vanuit de maatschappij
zelf)
..met als doel: de ordening van de maatschappij
- De kwaliteit van deze ordening is afhankelijk van drie parameters.
1. Rechtszekerheid
2. Rechtvaardigheid
3. Doeltreffendheid
1
,Rechtszekerheid
Juridisch-technische vereisten (België is een rechtsonzekere
maatschappij => recht zou eigenlijk in de ideale wereld voorspelbaar
moeten zijn)
- Voorspelbaarheid (Niemand wordt geacht de wet te kennen
iedereen wordt geacht de wet te kennen => dit is een heel
belangrijk principe in ons land, maar is totaal absurd)
- Vastheid (nieuwe wetten zijn gewoon een wijziging van een wet die
al bestond)
- Algemeenheid (minder uitzonderingen zodat het begrijpelijker wordt)
- Onderlinge consistentie (meeste wetten die nu uitkomen zijn
gewoon wijzigingen/aanvullingen van bestaande wetten)
Rechtvaardigheid
Is evolutief, maar met een harde kern van immer te respecteren waarden
(rechtvaardigheid is voor iedereen anders). Rechtvaardigheid en politiek
hangen sterk samen.
Bv 10 jaar geleden waren er nog sancties op buitenechtelijke
kinderen.
Bv. Als iemand van je familie werd doodgeslagen had jij ook het
recht om iemand dood te slaan.
Doeltreffendheid
Middelen aangepast aan de doelstellingen. Als de kamer van
volksvertegenwoordigers een wet maakt hebben ze een doelstelling (men
wil iets bereiken). Deze doelstelling is opgenomen in de memorie van
toelichting (eerste stuk in de aanloop naar een wetgevende hervorming).
Na een tijd wordt er hierin aangepast of dat deze doelen gehaald zijn
geweest. Er is geen systematische controle die controleert of deze
doelstellingen gehaald zijn geweest, indien niet dan wordt deze aangepast
of afgeschaft.
Macht
2
,Rechtsregelen worden gehandhaafd door of krachtens het
maatschappelijk gezag
- Uitvoerende macht
- Rechterlijke macht
Initiatief tot handhaving is verschillend in privaatrecht en publiekrecht
- Privaatrecht; als mijn rechten geschonden worden, dan ga ik als
privépersoon zelf het initiatief nemen om de strafprocedure op te
starten
- Publiekrecht; als er een strafrechtelijke inbreuk is dan gaat de
staat initiatief nemen om de strafprocedure op te starten
Continentaal recht
- Een geheel van gedragsregelen en ermee samenhangende
institutionele voorschriften
- Uitgevaardigd en gehandhaafd door of krachtens het
maatschappelijk gezag. Inlevingsvermogen moet een jurist hebben,
want de uitspraak van het vonnis is niet altijd de beste oplossing.
- Met het oog op een rechtszekere, rechtvaardige en doeltreffende
ordening van de maatschappij. Het recht is niet globaal.
A. Objectief recht versus subjectieve rechten
Objectief recht
Het geheel van gedragsregels met de specifieke kenmerken.
Hypothetische structuur
De juridische gedragsnorm heeft een hypothetische structuur. Aan
bepaalde omschreven feiten worden bepaalde algemeen omschreven
gevolgen gekoppeld voor degene tot wie de norm zich richt. Om de norm
toe te passen op concrete feiten, moet men nagaan of die feiten
beantwoorden aan de in de norm beschreven hypothese. Wanneer dit het
geval is, duid de norm aan welke rechtsgevolgen voortvloeien uit de
bedoelde feiten.
3
, Subjectieve rechten
Dit zijn juridisch bekrachtigde aanspraken en bevoegdheden die
een rechtssubject op bepaalde zaken of jegens bepaalde personen kan
uitoefenen om zijn doelstellingen te verwezenlijken.
Bv. Ik heb een rechtspositie tov mijn eigen laptop, ik heb
eigendomsrecht (subjectief recht) op mijn laptop.
Bv. Ik heb vorderingsrecht tov een persoon dat ik heb aangesproken
om werken uit te voeren tegen betaling.
B. Publiekrecht versus privaatrecht
Privaatrecht
Het privaatrecht bevat rechtsregels die de private rechtsverhouding
tussen de burgers onderling regelen. Het gaat hier om een
horizontale rechtsverhouding tussen gelijken.
Personenrecht, familierecht, erfrecht,huwelijksvermogensrecht,
goederenrecht, handelsrecht, verbintenissenrecht…
Publiekrecht
Het publiekrecht regels de organisatie en het functioneren van de overheid
en bepaalt de rechtsverhouding tussen de verschillende overheden
en tussen de overheid en de burgers. Het gaat om een verticale
rechtsverhouding, waarin de overheid sterker staat dan de burger, die
het staatsgezag moet ondergaan.
Grondwettelijk recht, bestuursrecht, strafrecht, fiscaal recht en
socialezekerheidsrecht
1. Bronnen van Belgisch privaatrecht
Bronnen van Belgisch privaatrecht (art 1.1 BW)
De belangrijkste bron van Belgisch burgerlijk recht is het Burgerlijk
Wetboek (BW). Het dateert van 21 maart 1804 en werd al door
Napoleon ingevoerd. Onder impuls van minister van Justitie Koen Geens
is met ingang van 1 november 2020 een nieuwe structuur voor het
Burgerlijk Wetboek met negen boeken ingevoerd.
- Oud BW en BW: de (her)codificatie is nog niet compleet
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur helenesnauwaert. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,96. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
56326 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans