Bijzondere overeenkomsten
1. Inleiding
‐ Elke bijzondere overeenkomst: eigen bijzondere rechtsregels
‐ Indien aspect niet is geregeld: terugvallen op algemene rechtsregels van verbintenissenrecht
‐ Benoemde contracten zijn vastgelegd in wetboek <-> onbenoemde overeenkomsten zijn niet of gedeeltelijk
in de wetgeving geregeld
Welke overeenkomst werd afgesloten?
‐ Afhankelijk van:
-> gemeenschappelijke bedoeling partijen (art. 5.64 BW)
-> verenigbaarheid v contractuele bepalingen met wettelijke toepassingsvoorwaarden van gekozen
rechtsfiguur (= juridische term met hieraan gekoppelde rechtsregels)
‐ Benaming is niet doorslaggevend om te weten welke rechtsregels moeten worden toegepast
‐ Gemengde overeenkomst: karakteristieken v verschillende overeenkomsten
Eventueel meerdere rechtsfiguren vervat in de contractuele bepalingen, dan:
‐ ofwel gezamenlijke toepassing rechtsregels meerdere rechtsfiguren als het niet zo duidelijk is
‐ ofwel voorrang van één rechtsfiguur (cf. regels van openbare orde / dwingend recht / belangrijkste
karakteristieken van de overeenkomst)
‐ ofwel een overeenkomst sui generis (met eigen rechtsregels)
2. Koop
2.1 Definitie en constitutieve bestanddelen
Definitie koop (art.1582 oud BW)
‐ Wilsovereenstemming tussen partijen omtrent:
a) eigendomsoverdracht van een zaak
Essentiële bestanddelen
b) betaling van een geldprijs
‐ Partijen gaan de koop bij authentieke of onderhandse akte aan
‐ Koopcontract is dus een consensueel contract omdat het een contract is dat tot stand komt door
wilsovereenstemming tussen partijen omtrent eigendomsoverdracht van een zaak en betaling geldprijs
<-> zakelijk contract: contract dat tot stand komt door die wilsovereenstemming en er is een overdracht v
een goed
‐ Definitie is v aanvullend recht (je mag er van afwijken maar is even bindend als elke andere rechtsregel)
‐ Partijen kunnen dus andere voorwaarden toevoegen als bestanddelen voor totstandkoming van de koop
-> Bv. er moet levering gebeuren of een notariële akte zijn
Kenmerken
1) Onder bezwarende titel: contract levert voor elke partij een voordeel (art.5.7 eerste lid BW)
2) Wederkerig: beide partijen zijn tegenover elkaar verbonden (art.5.6 eerste lid BW)
3) Consensueel (komt tot stand door loutere wilsovereenstemming) ≠ zakelijk ≠ vormelijk (art.5.5 BW)
4) Een zaak (goed roerend of onroerend) ≠ een dienst (bv. iemand rijdt je gras af -> aannemingscontract)
Constitutieve bestanddelen (hoe tot stand komen)
Eigendomsoverdracht van het verkochte goed
‐ Principe: vanaf de totstandkoming van de koop, ongeacht levering / betaling gaat eigendom in
o Betalings- en leveringsplicht zijn gevolgen van de koopovereenkomst
‐ Uitzonderingen:
-> contractueel overeengekomen afwijking
-> omwille van aard van de zaak (bv. art. 1585 en 1587 oud BW)
-> alternatieve koop (vanaf keuze zal eigendom overgaan)
-> toekomstige zaak (vanaf bestaan van de zaak zal eigendom pas overgaan)
1
,Bijzondere overeenkomstenrecht
‐ Ingeval van opschortende voorwaarde: koop bestaat, maar koop pas uitvoerbaar/opeisbaar als
opschortende voorwaarde vervuld wordt (art.5.139 BW)
‐ Belang:
-> overdracht eigendom inclusief alle zakelijke rechten -> koper krijgt hierdoor beschikkingsrecht
-> overdracht risico (art.5.80 BW)
bv. goed gaat teniet oor overmacht -> risico rust op eigenaar (koper)
behoudens andersluidende, contractuele afwijkingen (bv. eigendomsvoorbehoud)
behoudens koop onder opschortende voorwaarde (risico pas over als voorwaarde vervuld is)
‐ Opgelet! Verkoper kan enkel eigen zaak verkopen (of opdracht krijgen van eigenaar om zaak te verkopen),
anders kan koper nietigheid van de koop eisen (art. 1599)
Betaling van de prijs
‐ In geld
‐ Vrij overeen te komen (uitzondering: prijs bepaalt door overheid zoals brandstof)
‐ Prijs bepaald of bepaalbaar (prijs vaststellen adhv objectieve gegevens)(art.1591 OBW)
‐ Informatieplicht t.o.v. consumenten (art. VI.3 WER)
‐ Ernstig: (prijsbewimpeling) -> als ficus v oordeel is dat een te lage prijs betaald is -> in strijd met openbare
orde en is dus nietig
‐ Bijkomende kosten en kosten v akte ten laste van de koper
2.2 Geldigheidsvoorwaarden (art.5.27 BW)
a) Bekwaamheid
‐ Principe: iedereen bekwaam als koper/verkoper (art.1594 OBW)
‐ Uitzonderingen:
-> minderjarigen
-> onbekwaam verklaard door vrederechter -> staan onder beschermingsstatuur bv. mensen met dementie
-> wettelijke uitzonderingen (art. 1596-1597 OBW)
b) Voorwerp van de prestatie
= ieder koopcontract heeft als voorwerp de verbintenissen of de andere rechtsgevolgen die de partijen beogen
‐ Zaak moet (kunnen) bestaan (art.1601 OBW) bv. verkoper verkoopt een schilderij dat enkele dagen later bij
een brand vernield werd, in dat geval is de koop nietig; verkoper verkoopt hond die overleden is -> nietig
o Regel speelt niet als de zaak na de verkoop (en voor de levering) tenietgaat
‐ Eventueel toekomstige zaak (art.5.50 BW) (uitzondering nalatenschap v een nog levend persoon)
‐ Zaak moet in de handel zijn (art.1598 OBW)
‐ Zaak moet bepaald of bepaalbaar zijn (art.5.49 BW)
o Koper moet weten wat hij precies gekocht heeft, verkoper moet weten wat hij moet leveren
c) Toestemming
= over essentiële(eigendomsoverdracht v de zaak en betaling prijs) en substantiële elementen van de overeenkomst,
eventuele andere elementen die partijen contractueel noodzakelijk achten voor de totstandkoming
= zonder wilsgebreken: dwaling, bedrog, geweld, misbruik van omstandigheden (art.5.34-5.38 BW)
= als toestemming ontbreekt dan is de overeenkomst (relatief) nietig (art.5.31 BW) (bv. heel dronken zijn)
= eventueel door een aanvaarding van een aanbod tot kopen/verkopen (art.5.18 BW)
‐ Eenzijdige verbintenis: aankoopoptie, verkoopoptie (= (ver)koopbelofte) (art.5.25 BW)
-> wilsovereenstemming als optie wordt gelicht door wederpartij
‐ Als verkoper vraagprijs vooropstel stelt is dit louter een uitnodiging tot onderhandelen en nog geen bindend
aanbod tot verkoop
‐ Voorkooprecht: recht v voorrang om te kopen als verkoper koopovereenkomst afsluit met een derde (koper)
2
,Bijzondere overeenkomstenrecht
= hij moet als eerste de kans krijgen om het pand te kopen tegen de prijs en voorwaarden waaraan een
andere koper het onroerend goed heeft gekocht
Bv. A verkoopt pand aan B maar er is een voorkooprecht van de gemeente -> gaan die overeenkomst die het
voorkooprecht heeft presenteren aan gemeente en vragen of hij dat recht wilt uitoefenen -> er is geen
onderhandelingsmarge voor partij C
‐ Voorkeurrecht: recht van voorrang om te kopen van zodra verkoper de beslissing neemt om goed te koop te
stellen (wat geen effectieve verkoop met een derde veronderstelt) (art.5.24 W)
Bv. A wilt verkopen en zegt dat C een bod mag doen -> bod 300.000 en A is niet tevreden -> voorkeurrecht is
gebruikt (C kon onderhandelen over prijs)
-> als het aanbood niet wordt aanvaard mag A niet contracteren met een derde partij tegen een lagere prijs
of gunstigere voorwaarden
2.3 Vormvereisten en soorten koopovereenkomsten
Vormvoorwaarden, bewijs en publiciteit
‐ Principe: vormvrij (louter consensualisme)
‐ Contractuele afwijkingen mogelijk
‐ Burgerlijk bewijs: geschrift nodig als waarde > € 3 500,00
‐ In de relatie tussen ondernemers: vrij bewijs
Publiciteit ten aanzien van derden
‐ Voor onroerende goederen: door overschrijving van:
authentieke akte
vonnis
onderhandse akte die is erkend in rechte of voor notaris
om tegenstelbaar te maken aan derde (art. 3.30-3.31 BW)
kan deze drie akte ter overschrijving aanbieden op kantoor rechtszekerheid
datum belangrijk: vanaf dan is koop tegenstelbaar aan derde
‐ Voor roerende goederen: door bezit te goeder trouw -> vanaf zaak overhandigd is, wordt vermoed dat die
persoon de eigenaar is (art. 3.23, 3.24 en 3.28 BW)
‐ Voor alle goederen: door verkrijgende verjaring -> lang genoeg in bezit dan wordt je na verloop van tijd
eigenaar (art. 3.27 en 3.28 BW)
Een aantal specifieke koopovereenkomsten onder de loep
Verkoop van onroerende goederen
‐ Authentieke akte enkel voor tegenstelbaarheid van koop aan derde (notaris moet dit overschrijven)
‐ Voor bewijs tussen partijen -> onderhandse akte
‐ Aantal verplichte vermeldingen in koopakte
Openbare verkoping
‐ Gebeurt door een notaris
‐ Vrijwillig of gedwongen (ook gerechtelijk genoemd) bv. faillissement
‐ Fysiek of online
‐ Rouwkoop: als koper nalaat de volledige koopprijs te betalen -> herveiling + nadelige gevolgen (kosten v
nieuwe verkoop rusten op koper die niet kon betalen + 10% van de som dat hij niet kon betalen + verschil
door hem geboden prijs en lager geboden prijs moet door hem ook worden betaald) (art.1600 Ger.W.)
‐ Een bod moet steeds wel aanvaard worden
Overdracht van schuldvordering (later behandeld)
Commandverklaring
‐ Koop wordt gesloten met een persoon die commandverklaring als clausule opneemt -> heeft recht na
afsluiten van koop andere (werkelijke) koper aan te duiden
‐ Reden: werkelijke koper wenst onbekend te blijven
3
, Bijzondere overeenkomstenrecht
Koop op proef
‐ Resultaat proef bepaalt of koop (al dan niet) tot stand komt ≠ wil van koper
‐ Resultaat mag niet puur subjectief zijn
‐ Is eigenlijk gewoon een opschortende voorwaarde (biedt proef het resultaat?) (art.1599 OBW)
Verkoop op afstand (later behandeld)
‐ Beschermende wetgeving in de relatie tss professionele verkoper-consument
2.4 Verplichtingen van de verkoper
a) Leveringsplicht
‐ Levering = overdracht van de verkochte zaak in macht en bezit van de koper
‐ In overeenstemming met de overeenkomst (= conforme levering -> wat beschreven is in overeenkomst)
‐ Toebehoren en vruchten (art.1615 OBW)
‐ Specifieke regels voor oppervlakte v onroerende goederen (art. 1617-1622 oud BW) (aanvullend recht)
Hoe gebeurt de levering?
‐ Volledige inbezitstelling
‐ Volgens contractuele afspraken
‐ Aantal wettelijke bepalingen omtrent leveringswijze (art.1605-1606 OBW)
o Onroerende goederen: afgeven sleutels, afgeven titels v eigendom
o Roerende goederen: afgifte ervan
o Onlichamelijke rechten: afgifte titel, het gebruik dat de koper ervan maakt
Waar? Volgens contractuele afspraken, of bij gebreke hieraan:
‐ Bepaalde en zekere zaak: plaats waar goed zicht bevindt ten tijde van de koop
‐ Anders: woonplaats verkoper
Wanneer? Volgens contractuele afspraken, of bij gebreke hieraan:
‐ Bij het sluiten van de overeenkomst
‐ Tenzij dit niet mogelijk is omwille van de aard van het goed, dan: redelijke termijn
‐ Bepaalde regels ten aanzien van consumenten en in bepaalde wetgeving
‐ Verkoop door ondernemingen aan consumenten: verboden beding als onderneming leveringstermijn v
product eenzijdig bepaalt of wijzigt
‐ Online aankopen: niet langer dan 30 dagen na sluiting v overeenkomst (tenzij overeengekomen)
Incoterms? Leveringsvoorwaarden bij internationale verkopen
Kosten? Volgens contractuele afspraken, of bij gebreke hieraan:
‐ kosten van levering: ten laste van verkoper
‐ kosten van afhaling: ten laste van koper
Sancties bij niet naleving van de leveringsplicht?
Wettelijke regeling
‐ Ingebrekestelling wegens niet-conforme/niet-tijdige levering -> koper moet de verkoper in gebreke stellen ->
risico weer naar verkoper
‐ Ingebrekestelling geen succes -> koper keuze: ontbinding koop OF inbezitstelling te vorderen -> moet zich
hiervoor tot rechtbank wenden
‐ Koper heeft recht op schadevergoeding als hij schade lijdt door niet-tijdige levering
Contractuele sancties
‐ Toepassing van contractuele sancties (als overeengekomen), bv. uitdrukkelijk ontbindend beding
Buitengerechtelijke ontbinding
‐ Op risico van de koper, strikte voorwaarden
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lenajacobs0811. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,09. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
