Inleiding tot het recht: themalessen
Les 1: nationaliteit (kunnen)
1. Inleiding
a. waarom
Belang
- Verblijfsrecht
- Consulaire bijstand
- Toegang tot burgerlijke en politieke rechten
- Stemmen
- Openbaar ambt uitoefenen
- Belasting betalen (J)
Probleem
- Landen beslissen er soeverein over: kan tot nationale problemen zorgen
- Vb obv waarvan bepalen we wie Belg wordt:
o => afstammingsband (jus sanguinis)
o Grondgebied: jus soli (VS hanteert dit, wie geboren wordt op grondgebied van de VS
dan krijg je die nationaliteit)
- Belgie: gemengd systeem
Knelpunten
- Soevereiniteitsconflicten (dubbele nationaliteit)
o Kind wordt geboren wanneer moeder die de nationaliteit van een ius- sanguinis land
heeft in een ius soli land op vakantie
o Moeder is Belg, kind wordt Belg ongeacht waar het geboren wordt
o Belgie aanvaard dat je 2 nationaliteiten hebt, andere landen doen dat niet (je krijgt
pas onze nationaliteit als je afdoet aan alle andere)
- Staatloosheid
o Kind wordt geboren in ius sanguinis- land maar moeder heeft de nationaliteit van een
ius soli-land
o Moeder is Amerikaan, maar kind wordt geboren in belgie, VS zegt jammer wij zijn jus
soli land dus je kan onze nationaliteit niet krijgen. Het jus sanguinis land zegt wij
kijken naar de bloedband je kan de Belgische nationaliteit niet krijgen => staatloos
(moeilijk om op vakantie te gaan)
b. De essentie van de belgische nationaliteit
Verwerving
➔ Toekenning
o Automatisch
o Enkel voor minderjarigen
➔ Verkrijging
o Niet automatisch
o Enkel voor meerderjarigen
o Als recht (nationaliteitsverklaring, aan ambtenaar vragen) of als gunst (naturalisatie,
aan parlement vragen)
Verlies
➔ Afstand
o Op vraag van minderjarige
➔ Automatisch
➔ Vervallenverklaring
o Als straf bij meerderjarige
, 2. De nationaliteit verwerven
1 toekenning aan minderjarigen (artikel 8!)
1. Kinderen die Belgische ouder hebben worden automatisch Belg, als aan een aantal
voorwaarden is voldaan.
Voorwaarden staan in art 8! Niet kennen maar dus kunnen toepassen
- Voorwaarde 1: jus sanguinis
- Voorwaarde 2: jus soli maar dan heb je 2 opties
o Optie 1: moeder en vader zijn belgen en je wordt in belgie geboren
o Optie 2: je hebt belgische ouders maar je wordt geboren in een ander land ook dan
kan je belg worden als je ouder in belgie is geboren (1)
▪ (2) Moeder of vader zijn niet in belgie geboren, maar zijn belg, en dan kijk je
of je de moeder een belgische nationaliteit kan toekennen
▪ (3) Ouders belgische nationaliteit en kind kan geen andere nationaliteit
krijgen
Voorbeeld noor: Noor wordt geboren in Marokko, haar vader is een Marokkaan, haar moeder is
Belgische, maar werd in Marokko geboren. Noor kan aanspraak maken op de Marokkaanse
nationaliteit. Nee Noor kan niet Belg worden in principe, ze wordt geboren in Marokko, moeder was
niet in belgie geboren, indien ze wel in belgie was geboren dan had het wel gemogen
(art 10 hier niet van toepassing omdat ze niet in belgie geboren is)
Enkel Belgische nationaliteit aan noor geven als je geen andere nationaliteit kan krijgen, als je anders
staatloos zou zijn dus
Wat kan de moeder doen:
- Binnen 5j na geboorte de Belgische nationaliteit aanvragen voor noor
2. Kinderen die staatloos zijn moeten beschermd worden
art 10!!
= beschermt kinderen die geen Belgische ouders hebben, maar wel in belgie geboren zijn die
staatloos zijn)
Vraag obv art 10: wordt noor belg? Ja= mensen die in belgie geboren zijn en voor hun
meerderjarigheid geen andere nationaliteit kunnen krijgen dat die belg worden: jus soli principe! Het
feit dat je in belgie wordt geboren maakt je belg als je geen andere nationaliteit kunt krijgen
Art 10 voorwaarden:
- Voorwaarde 1. In België geboren
- Voorwaarde 2. Voor de meerderjarigheid geen andere nationaliteit
3. Kinderen die lang genoeg in België verblijven worden Belg
Art 11 en 11 bis!!
- Kinderen zijn in belgie geboren, ouders zijn geen belgen, dan als ze hier lang genoeg zijn
kunnen ze belg worden dus heet een 2de en 3de generatie vreemdeling
o 2de generatie: wnr je ouders naar belgie zijn gekomen en jij bent de eerste generatie
die belg is (art 11 bis)
o 3de generatie vreemdeling : wnr je opa en oma naar belgie zijn gekomen vb opa en
oma komen van italie naar belgie, krijgen een kind je vader (niet per se belgische
nationaliteit) is en die krijgt u, ook een belg (art 11)
- Geen belgische afstammingsband= dan zou je art 8 nodig hebben
, Voorwaarden 3de generatie:
- Kind geboren in
- 1 ouder of adoptant
o geboren in belgie
o én in 10 jaar ervoor gedurende 5 jaar hoofverblijfplaats in
Voorwaarden 2e generatie:
- kind
o geboren in belgie
o en hoofdverblijf in belgie
o en jonger dan 12
- Beide ouders minstens 10 jaar ervoor hoofverblijfplaats in
- 1 ouder is gemachtigd voor verblijf van onbepaalde duur in
2 Verkrijging door meerderjarigen
1. Volwassenen die lang genoeg in België verblijven kunnen vragen om Belg te worden
Art 12 bis!!
- OPTIE 1. Tweedegeneratievreemdeling (art. 12bis, §1, 1° WBN)
o Geboren in belgië
▪ Volwassenen die in belgie geboren zijn uit een niet belgische ouder
o Sinds geboorte hoofdverblijfplaats in
o Intentieverklaring
▪ docu waarin je zegt dat je de gw, wetten van de belgen en internationaal
recht volgen
▪ Relatief eenvoudig om belg te worden, het feit dat je op belgisch
grondgebied geboren bent maakt dit makkelijker gaan
- OPTIE 2. Lang verblijf (art. 12bis, §1, 5° WBN)
o 10 jaar hoofdverblijfplaats in op grond van wettelijk verblijf
▪ Niet in belgie geboren maar er al een tijdje wonen
o Bewijs van integratie
▪ taalkennis (1/3 landtalen kunnen spreken)
▪ deelname aan economisch en/of socio-cultureel leven in belgie (parket
oordeelt dit)
o Intentieverklaring
- OPTIE 3. Kort verblijf (art. 12bis, §1, 2-4° WBN)
o 5 jaar hoofdverblijfplaats in op grond van wettig verblijf
o Bewijs van inburgering
▪ Taal, mpij en economie (strenger want je moet 3 zaken bewijzen van
inburgering ipv 2 zoals bij optie 2)
▪ Uitzondering economie:
• 3j gehuwd samenleven met een belg en je moet niet bewijzen dat je
ingeburgerd bent
• 5j in belgie wonende en 1 van je minderjarige kinderen is belg
• Ernstig gehandicapten en gepensioneerde: moet alle 3 de
voorwaarden niet bewijzen
2. Volwassenen met bijzondere verdiensten kunnen om een gunst vragen
Art 19!
- OPTIE 1. Buitengewone verdienste (art 19, §1 WBN)
o Drie mogelijkheden
▪ Wetenschappelijk
▪ Sportief
▪ Sociocultureel
, o Nationaliteitsverklaring zo goed als onmogelijk
o Verblijf en hoofdverblijfplaats in België tijdens procedure
- OPTIE 2. Staatloosheid (art. 19, §2 WBN)
o 2 jaar wettig verblijf in
o Verblijf en hoofdverblijfplaats in België tijdens procedure
Naturalisatie: als meerderjarigen naar kamer van volksvertegenwoordigers en vraagt om belg te
worden omdat je ofwel een buitengewone verdienste hebt of omdat je staatloos bent
- Moet je kunnen bewijzen
Verschil jus soli en dit: als je aan de voorwaarden voldoet word je belg
Bij dit heb je grote discretionaire ruimte: kamer stemt een wet tot naturalisatie van piet dan is dit een
formele wet, geen materiele wet dus geen formele bron van recht
3. De nationaliteit verliezen
a. Door afstand
= Volwassenen kunnen ervoor kiezen om geen Belg meer te zijn
artikel 22, 2° WBN
Voorwaarden:
- Belg zijn
- Meerderjarig zijn
- Een andere nationaliteit hebben of kunnen krijgen
b. Door automatisch verlies
= De wet bepaalt dat Belgen soms automatisch hun nationaliteit verliezen
artikel 22, 3 en 6° WBN.
Na afstand of automatisch verlies van nationaliteit ouder (art. 22, §1, 3° en 6°
WBN)
➢ Minderjarig
➢ Ouder verloor nationaliteit door afstand of verlies op grond van °5
➢ Minderjarige als nationaliteit van ouder wegvalt en nationaliteit van het kind hangt af
van de ouder
➢ Vb. kind van belg en rus, als je 5 bent betwist vader de afstamming: je nationaliteit
hing af van die vader, juridische vader is weg dan zal je belgische nationaliteit
verliezen
➢ Vb kind van 2 belgen en je ouders staan je af ter adoptie bij franse ouders. Jus
sanguinis is weg dus verlies je belgische nationaliteit
➢ Wijziging in afstammingsband kan een gevolg hebben ovv nationaliteit bij
minderjarigen
➢ Geen andere ouder die Belg is
➢ Niet ° staatloosheid (art. 22, §3 WBN)
artikel 22, 5° WBN: onvoldoende band met België
- Niet geboren in (of voormalige Kolonie)
- Tussen 18-28 jaar ononderbroken hoofdverblijfplaats buiten
- Niet werkzaam voor
o overheid
o vennootschap
o vereniging
- Niet ° staatloosheid (art. 22, §3 WBN)
