Deel 1: situering van het privaatrecht
Hoofdstuk 1: Publiekrecht vs. Privaatrecht
Summa divisio: onderscheid publiek- en privaatrecht
1. Publiekrecht: regelt staatsgezag/beoogt het algemeen belang
- Werking v/d overheid en onderlinge relaties overheidsorganen
- Verhouding overheidsorganen – burgers
2. Privaatrecht: verhoudingen burgers onderling
- Regels inzake huwelijk, erfrecht, afstamming,
aansprakelijkheidsrecht…
- Contracten tussen particulieren1
Uitzondering: verhouding burger-overheid indien de overheid
optreedt als privaat persoon (oefent geen staatsgezag uit)
3. Gemengde rechtsdomeinen: beide publiek- en privaatrecht
- Fiscaal recht, socialezekerheidsrecht, economisch recht…
Hoofdstuk 2: Privaatrecht
1. Materieel privaatrecht:
Burgerlijk recht = gemeen privaatrecht
= gem. basis of onderbouw van het privaatrecht
= Van toepassing, tenzij een bijzonder regime van toepassing is.
Bijzonder privaatrecht: regels die van gemeen privaatrecht afwijken
Ondernemingsrecht: bijzonder privaatrecht van toepassing op
ondernemers (Ruim opgevat: verzekeringsrecht,
vennootschapsrecht, intellectuele-eigendomsrecht,
transportrecht)
Sociaalrecht:
- Arbeidsrecht: verhouding werknemer-werkgever
- Socialezekerheidsrecht (gemengde rechtstak, ook
publiekrechtelijk): sociale uitkeringen en de financiering ervan
Economisch recht (gemengde rechtstak): economische
verhoudingen op de markt
1
handelt op persoonlijke titel en niet namens een bedrijf, organisatie of instelling
, 2. Privaat procesrecht
= gerechtelijk privaatrecht
= procesrecht in burgerlijke zaken
- Ook publiekrechtelijke component: inrichting van de RM
Hoofdstuk 3: Rechtsbronnen van het burgerlijk recht
Burgerlijk wetboek als voornaamste rechtsbron
- Oorspronkelijke BW = Code Napoléon/Civil sinds Franse rev. 1804
= (nog deels van kracht: oud BW)
- Groeiende idee van gelijkheid: wijzigingen in rechtsdomeinen
gericht op maatschappij en maatschappelijke opvattingen
(familierecht, familiaal vermogensrecht…)
- Groeiende idee van bescherming: aanvullingen (bijv.; invoerring
bijzondere huurrecht…)
Ondertussen: integrale hervorming van het burgerlijk recht:
(nieuw) BW
Bijzondere wetgeving
- Bijzondere wetten (Bv. Wet betreffende namen en voornamen 15
mei 1987)
- Brengen toegankelijkheid en overzichtelijkheid van het
privaatrecht in gedrang + afbreuk aan consistentie van de
materie -> wetgever probeert zoveel mogelijk te verwerken in BW
(maar bijzonder wetgeving blijft bestaan -> zeer specifieke
rechtsverhoudingen regelen)
Regionalisering van het privaatrecht (door defederalisering)
Bijvoorbeeld: regionalisering van huurregimes
Andere bronnen van het burgerlijk recht:
- Algemene rechtsbeginselen: fundamentele beginselen, afgeleid
uit grondslagen van het rechtssysteem
= kracht van wet, ongeacht of ze uitdrukkelijk in de wetgeving
zijn opgenomen
Bijvoorbeeld: verbod op fraude, verbod van rechtsmisbruik…
- Gewoonte: gewoonterechtelijke regel -> bestendig gebruik +
bindend karakter vanuit de algemene overtuiging
- Rechtspraak en rechtsleer
- Internationale of supranationale verdragen
, Hoofdstuk 4: Indeling van het burgerlijk recht
3 deelgebieden:
1. Personen- en familierecht:
- Personenrecht: niet-patrimoniale2 regels inzake de persoon
(bijvoorbeeld: bekwaamheid, naam en nationaliteit…)
- Familierecht: niet-patrimoniale private verhoudingen tussen
personen in een familiale verhouding
o Verticale familiale relaties3
o Horizontale familiale relaties4
2. Vermogensrecht:
= Patrimoniale verhoudingen tussen personen onderling, of tussen
een persoon en een goed.
- Goederenrecht = leer van goederen en aanspraken van een
persoon op goederen / de zakelijke rechten5 die een persoon op
een goed kan hebben (boek 3 BW)
- Verbintenissenrecht = vermogensrechtelijke/patrimoniale
verhoudingen tussen personen + ontstaan, inhoud en uitvoering
van verbintenissen en vorderingsrechten (boek 5 BW)
Vorderingsrecht/verbintenis = patrimoniale rechtsband tussen
personen: schuldenaar – schuldeiser
Verbintenissen ontstaan uit:
Uit de wet: quasi-contract6, aansprakelijkheidsrecht ( art 1382
OBW)
Uit een contract (bv huurcontract)
- Bijzondere contractenrecht = specifieke regels voor specifieke,
benoemde en onbenoemde contracten (naast algemeen
verbintenissenrecht
3. Familiaal vermogensrecht:
= regelt vermogensrechtelijke verhoudingen binnen horizontale en
verticale familiale verhoudingen (familie- en persoonsrecht +
vermogensrecht)
Bijvoorbeeld:
- Huwelijk: huwelijksvermogensrecht /
samenwoningsvermogensrecht
- Overlijden: erfrecht
2
Niet in geld waardeerbare
3
relaties tussen generaties
4
relaties binnen dezelfde generatie
5
Recht op onmiddellijke heerschappij over een bepaald goed, zonder tussenkomst
6
geen daadwerkelijk contract dat op basis van wederzijdse instemming is ontstaan, maar
een wettelijke verplichting
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur studenteua. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.