Samenvatting van elke les waarin de relevante afbeeldingen en informatie gegeven in de slides staan, aangevuld met mijn eigen notities. Inclusief de 3 gastcolleges (Waarom we niet gelukkiger zijn?, Leven zonder God, Onvoorziene filosofie, toeval).
Enkele hoofdstukken zijn samengevat door ChatGPT ...
Table of Contents
Inhoud.......................................................................................................................................................................1
(chatgpt)inleiding: De relatie tussen wetenschap en religie....................................................................................3
inleiding: wetenschap en religie, een spannend duo...............................................................................................4
Science and religion...............................................................................................................................................5
H1: Cognitieve en een zingevende interesse............................................................................................................7
cognitieve interesse (Praktisch belang van kennis)..............................................................................................7
Science is ambivalent..........................................................................................................................................12
(chatgpt)H2: oorlog en vrede..................................................................................................................................14
H2: Oorlog en vrede................................................................................................................................................15
Drie typologische posities...................................................................................................................................15
Nothing in common-posities...............................................................................................................................16
H4: reformatie als achtergrond van het galileiproces............................................................................................25
Galilei (17de eeuw)...............................................................................................................................................25
Turbulenties in de 16de eeuw..............................................................................................................................26
Standpunt van de Kerk........................................................................................................................................32
H5: Nieuw mens- en wereldbeeld...........................................................................................................................33
Nieuwe gemeenschappen...................................................................................................................................36
Mechanische causaliteit Onttovering van mens/wereldbeeld...........................................................................37
Cartesiaanse mens- en wereldbeeld...................................................................................................................37
God blijft meedoen..............................................................................................................................................38
18de eeuw – Deïsme.............................................................................................................................................41
Kritiek op natuurtheologie/design argument.....................................................................................................43
H6: evolutietheorie als uitdaging voor religie.........................................................................................................44
Mokerslag voor natuurtheologie........................................................................................................................46
Darwin zet teleologie op de helling.....................................................................................................................47
Intelligent designers zonder designer.................................................................................................................48
Uitdaging voor het scheppingsgeloof.................................................................................................................49
De mens...............................................................................................................................................................49
Evolutionaire oorsprong van moraal...................................................................................................................53
Mens overstijgt natural building blocks for morality..........................................................................................57
Biologische en culturele evolutie........................................................................................................................58
Analogie met de taal...........................................................................................................................................60
CSR: cognitive study of religion...........................................................................................................................60
God & theological (in)correctness.......................................................................................................................63
Natural history of religion =/ justification...........................................................................................................64
GC1: Waarom we niet gelukkiger zijn? (Michael Vlerick).......................................................................................65
De remedie: Rebelleer tegen je genetische programmering..............................................................................68
GC2: leven zonder God (rik peels)...........................................................................................................................71
GC3: een onvoorziene filosofie, toeval (Jeroen Hopster).......................................................................................72
(CHATGPT)INLEIDING: DE RELATIE TUSSEN WETENSCHAP EN RELIGIE
1. CONFLICT OF SAMENHANG TUSSEN WETENSCHAP EN RELIGIE
Conflictmodel: Atheïsten, zoals Richard Dawkins, zien wetenschap en geloof als tegengesteld. Ze stellen
dat je niet zowel in evolutietheorie als in God kunt geloven.
Samenhang: De John Templeton Foundation onderzoekt hoe wetenschap en religie samen kunnen
bestaan.
NOMA (Stephen J. Gould): Wetenschap en religie hebben niets met elkaar te maken. Wetenschap gaat
over hoe dingen werken, religie over waarom dingen bestaan.
Historisch perspectief: de relatie tussen wetenschap en religie was niet altijd conflictueus; het varieerde door
de tijd. Religie en wetenschap kunnen naast elkaar bestaan, maar ook botsen.
2. WAT IS WETENSCHAP?
Falsificatie: Wetenschap is gebaseerd op het testen van theorieën. Een stelling is alleen wetenschappelijk
als ze weerlegd kan worden.
Contra-intuïtief: Wetenschap vraagt openheid en bereidheid om je eigen ideeën aan te passen, wat tegen
onze natuur ingaat die onze eigen overtuigingen wil verdedigen.
3. WAT IS RELIGIE?
3
, Hannah Collins 2024-2025
Religie richt zich op het overstijgende en geeft betekenis aan het leven. (transcendentie)
Het verandert door tijd en context: vroeg christendom focuste op Jezus' terugkeer, nu op andere thema’s.
Religie kan zowel positieve (liefde, verbinding) als negatieve (oorlogen) gevolgen hebben.
Drie kenmerken van religie:
1. Divers: Verschillende tradities en interpretaties.
2. Dynamisch: Religie verandert met de tijd en cultuur.
3. Ambivalent: Het kan het beste én het slechtste in mensen naar boven brengen.
4. COGNITIEVE EN ZINGEVENDE INTERESSE
Mensen hebben een groot brein en daarmee twee fundamentele interesses:
Cognitieve interesse: Praktische kennis en technologie; zoals onderdak en communicatie, die ons helpt
overleven.
Zingevende interesse: We stellen onszelf diepere vragen over het leven, zoals "Waarom bestaan we?"
Waarom zijn mensen religieus?
1. Angst en vrees: Religie helpt mensen omgaan met de dood en natuurrampen.
2. Functioneel: Religie bevordert samenwerking en sociale binding in groepen.
3. Cognitieve aanleg: Ons brein is geneigd om patronen en bedoelingen te zien, wat leidt tot religie.
5. MYTHE: EEN COMBINATIE VAN VERKLARING EN ZINGEVING
Mythisch denken: Combineert wetenschap en religie; verhaal dat tegelijkertijd een verklaring biedt voor
de werkelijkheid en een richtlijn geeft voor hoe mensen zich moeten gedragen (wetenschap en moraal).
Voorbeeld: Een mythe kan de sterren verklaren én voorschrijven hoe we respectvol met elkaar omgaan.
> Bijbelse scheppingsverhaal (Genesis): wereld en de mensheid werden geschapen door God EN het roept
op tot zorg voor de aarde en moreel gedrag (naleven van regels; niet eten van de boom van kennis).
CONCLUSIE
Wetenschap en religie zijn niet per se tegenstrijdig. Ze vullen elkaar aan door praktische kennis en zingeving te
combineren. Religie is dynamisch en past zich aan tijd en plaats aan, terwijl wetenschap blijft streven naar
objectieve waarheid. Samen helpen ze ons begrijpen wie we zijn en waarom we hier zijn.
Examenvraag:
- De mythe is handboek en wetboek tegelijkertijd: het verklarende & het zingevende: HB,
wetenschappelijke manier verklaren. WB: schrijft voor hoe mensen moeten leven en tov elkaar
moeten verhouden.
- Verschil met wetenschap? Houdt zich enkel bezig met het HB-luik. Onthoudt dat het mythologisch
denken ontzettend lang de manier is geweest waarop men dacht (animistisch bv. Allah, het
christendom is absolute laatkomer).
INLEIDING: WETENSCHAP EN RELIGIE, EEN SPANNEND DUO
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur hannah135collins. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €14,56. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
